عفونت شیگلا (Shigella) + علائم، عوارض و درمان عفونت ناشی از شیگلا
از عفونتهای باکتریایی عامل اسهال می باشد که از طریق تولید سم به تنهایی و یا توام با تهاجم بافتی موجب بیماری می شود و بیماری از طریق تماس شخص به شخص و خوردن غذاهای آلوده گسترش می یابد.
شیگلا (Shigella) یکی از باکتریهای پاتوژن است که مسئول ایجاد عفونتهای رودهای به نام شیگلوز (Shigellosis) میباشد. این باکتریها معمولاً از طریق آب و غذای آلوده منتقل میشوند و میتوانند عوارض جدی برای سلامتی انسان ایجاد کنند. در این مقاله به بررسی ویژگیهای شیگلا، علائم و عوارض ناشی از عفونت آن، روشهای تشخیص و درمان، پیشگیری و کنترل و وضعیت جهانی شیگلا خواهیم پرداخت.
ویژگیهای باکتری شیگلا
به گزارش گروه پزشکی مجله اینترنتی نو:
جواز ساخت خانه روستایی: شیگلا یک باکتری گرم منفی، غیرهوازی و بیحرکت است که به خانواده انتروباکتریاسه تعلق دارد. این باکتری به چهار گونه اصلی تقسیم میشود: شیگلا دیسانتریه (Shigella dysenteriae)، شیگلا فلکسنری (Shigella flexneri)، شیگلا بویدیه (Shigella boydii) و شیگلا سوننی (Shigella sonnei). هر یک از این گونهها میتوانند عفونتهای مختلفی ایجاد کنند و به شدت متفاوتی از یکدیگر خطرناک هستند.
علائم و عوارض عفونت ناشی از شیگلا
عفونت ناشی از شیگلا معمولاً با علائم زیر ظاهر میشود:
اسهال: یکی از بارزترین علائم شیگلوز است که ممکن است به صورت اسهال خونی یا آبکی باشد.
درد شکم: بیماران معمولاً از درد و گرفتگی شکم رنج میبرند.
تب: تب معمولاً در بیماران وجود دارد و ممکن است به ۳۹ درجه سانتیگراد یا بیشتر برسد.
تهوع و استفراغ: برخی از بیماران ممکن است دچار تهوع و استفراغ شوند.
عوارض جدیتری مانند کمآبی بدن و عفونتهای ثانویه نیز ممکن است رخ دهند، به خصوص در کودکان و افراد مسن.
روشهای تشخیص عفونت شیگلا
تشخیص عفونت شیگلا معمولاً از طریق آزمایش مدفوع انجام میشود. در این آزمایش، نمونه مدفوع بیمار به آزمایشگاه ارسال میشود تا وجود باکتریهای شیگلا در آن بررسی شود. همچنین، در برخی موارد میتوان از روشهای دیگر مانند کشت باکتری و PCR (واکنش زنجیرهای پلیمراز) برای شناسایی دقیقتر باکتری استفاده کرد.
درمان عفونتهای ناشی از شیگلا
درمان عفونت شیگلا معمولاً شامل موارد زیر است:
آبرسانی: یکی از مهمترین اقدامات در درمان شیگلوز، جبران آب و الکترولیتهای از دست رفته ناشی از اسهال است.
داروهای ضد باکتری: در برخی موارد، پزشکان ممکن است داروهای آنتیبیوتیک مانند سیپروفلوکساسین یا آزیترومایسین را تجویز کنند. اما به دلیل مقاوم شدن برخی سویهها به آنتیبیوتیکها، این درمان باید با احتیاط انجام شود.
داروهای ضد اسهال: استفاده از داروهای ضد اسهال معمولاً توصیه نمیشود، زیرا میتواند عفونت را تشدید کند.
پیشگیری و کنترل عفونت شیگلا
پیشگیری از شیگلا به ویژه در مناطقی که بهداشت به درستی رعایت نمیشود، بسیار حائز اهمیت است. روشهای پیشگیری شامل موارد زیر است:
بهداشت فردی: شستن دستها با آب و صابون، به ویژه پس از استفاده از توالت و قبل از غذا خوردن، یکی از مهمترین روشهای پیشگیری است.
آب و غذای سالم: اطمینان از کیفیت آب و غذا، به ویژه در سفرهای خارجی، نقش مهمی در پیشگیری از عفونت شیگلا دارد.
آموزش بهداشت: آموزش جامعه در مورد روشهای پیشگیری و شناسایی علائم بیماری میتواند به کاهش شیوع عفونتهای شیگلا کمک کند.
وضعیت جهانی شیگلا
شیگلا به عنوان یک مشکل بهداشتی جهانی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، شناخته میشود. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، شیگلا مسئول میلیونها مورد ابتلا به اسهال در سراسر جهان است. کودکان زیر ۵ سال به ویژه در معرض خطر عفونتهای شدید ناشی از این باکتری هستند. بهعلاوه، شیگلا به عنوان یک عامل مهم در شیوع بیماریهای عفونی در شرایط جنگی و پس از بلایای طبیعی مطرح است.
نتیجهگیری
شیگلا به عنوان یک باکتری پاتوژن مهم، باعث ایجاد عفونتهای رودهای میشود که میتواند عوارض جدی برای سلامتی انسان به همراه داشته باشد. شناخت ویژگیها، علائم، روشهای تشخیص و درمان این عفونت و همچنین پیشگیری از آن، از اهمیت بالایی برخوردار است. به ویژه در جوامعی که بهداشت و زیرساختهای بهداشتی ضعیف است، آموزش و آگاهیرسانی میتواند نقش حیاتی در کنترل شیوع این بیماری ایفا کند. در نهایت، بهبود شرایط بهداشتی و دسترسی به آب سالم، میتواند به کاهش موارد ابتلا به عفونتهای شیگلا در سطح جهانی کمک کند.
منبع: مجله اینترنتی نو