زایمان زودرس و راهکار آن
زایمان زودرس
زایمان زودرس، یعنی تولد نوزاد قبل از هفته 37 بارداری، یکی از چالشهای جدی در دوران بارداری است که میتواند عوارض جدی برای مادر و نوزاد به همراه داشته باشد. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، عوارض و روشهای پیشگیری و مراقبت از نوزادان زودرس میپردازیم.
علل زایمان زودرس
علت دقیق زایمان زودرس در بسیاری از موارد ناشناخته است، اما برخی از عوامل خطر شناخته شده عبارتند از:
- عفونتها: عفونتهای دستگاه تناسلی، ادراری یا سایر قسمتهای بدن
- مشکلات جفت و بند ناف: جفت سرراهی، جدا شدن زودرس جفت
- بارداری چندقلویی: دوقلوها یا چندقلوها بیشتر در معرض خطر زایمان زودرس هستند.
- مشکلات رحم یا دهانه رحم: ناهنجاریهای رحمی، دهانه رحم کوتاه یا ضعیف
- بیماریهای مزمن: دیابت، فشار خون بالا، بیماریهای قلبی
- عادات ناسالم: سیگار کشیدن، مصرف الکل، سوء تغذیه
- زایمان زودرس قبلی: زنانی که قبلاً زایمان زودرس داشتهاند، بیشتر در معرض خطر تکرار آن هستند.
علائم زایمان زودرس
اگر در دوران بارداری علائم زیر را مشاهده کردید، باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید:
- انقباضات رحمی منظم: انقباضاتی که هر چند دقیقه یکبار رخ میدهند و با گذشت زمان قویتر و مکررتر میشوند.
- فشار در لگن یا پایین شکم: احساس سنگینی یا فشار در قسمت پایین شکم
- ترشحات واژنی غیرعادی: افزایش ترشحات، تغییر رنگ یا بوی ترشحات
- درد کمر یا شکم: درد مداوم یا شدید در ناحیه کمر یا شکم
- پاره شدن کیسه آب: نشت مایع شفاف یا صورتی رنگ از واژن
چرا تغذیه نوزاد نارس اهمیت دارد؟
- رشد و نمو: تغذیه مناسب به رشد سریع و سالم نوزاد کمک میکند.
- تقویت سیستم ایمنی: شیر مادر حاوی آنتیبادیهایی است که به تقویت سیستم ایمنی نوزاد کمک میکند.
- کاهش خطر عفونت: تغذیه با شیر مادر خطر ابتلا به عفونت را کاهش میدهد.
- تسهیل هضم: شیر مادر به راحتی هضم میشود و برای دستگاه گوارش حساس نوزاد مناسب است.
چالشهای تغذیه در نوزاد نارس
- مشکل در مکیدن و بلع: نوزادان نارس ممکن است توانایی مکیدن و بلع را نداشته باشند.
- خطر آسپیراسیون: خطر ورود شیر به ریهها وجود دارد.
- نیاز به تغذیه مکمل: در برخی موارد، نوزادان نارس به تغذیه مکمل نیاز دارند
عوارض زایمان زودرس
نوزادان زودرس به دلیل اینکه اندامهای بدنشان هنوز به طور کامل رشد نکرده است، در معرض خطر ابتلا به مشکلات مختلفی هستند، از جمله:
- مشکلات تنفسی: نارسایی ریه، سندرم زجر تنفسی
- مشکلات تغذیهای: مشکلات در مکیدن و بلع، وزن کم هنگام تولد
- مشکلات مغزی: خونریزی مغزی، فلج مغزی
- عفونتها: به دلیل سیستم ایمنی ضعیف
- مشکلات بینایی: رتینوپاتی نوزاد نارس
پیشگیری از زایمان زودرس
اگرچه نمیتوان از همه موارد زایمان زودرس پیشگیری کرد، اما رعایت موارد زیر میتواند خطر را کاهش دهد:
- مراقبتهای منظم دوران بارداری: مراجعه منظم به پزشک و انجام تمام آزمایشهای توصیه شده
- درمان بیماریهای مزمن: کنترل دیابت، فشار خون بالا و سایر بیماریها
- اجتناب از عادات ناسالم: ترک سیگار و الکل، تغذیه سالم
- استراحت کافی: خواب کافی و اجتناب از فعالیتهای سنگین
- درمان عفونتها: درمان سریع و کامل هرگونه عفونت
مراقبت از نوزادان زودرس
نوزادان زودرس به مراقبتهای ویژه در بخش نوزادان نیاز دارند. این مراقبتها شامل موارد زیر است:
- نگهداری در دستگاه انکوباتور: برای حفظ دمای مناسب بدن نوزاد
- کمک به تنفس: استفاده از دستگاه ونتیلاتور یا دستگاههای کمک تنفسی دیگر
- تغذیه از طریق لوله: در صورتی که نوزاد نتواند از سینه مادر شیر بخورد
- درمان عفونتها: با استفاده از آنتیبیوتیکها
- فیزیوتراپی: برای تقویت عضلات و بهبود مهارتهای حرکت
خطرات زایمان زودرس برای مادر:
- عفونتهای بعد از زایمان: به دلیل باز بودن دهانه رحم و افزایش خطر ورود باکتریها
- خونریزی بعد از زایمان: به دلیل انقباضات ضعیف رحم
- افسردگی پس از زایمان: به دلیل نگرانی در مورد سلامتی نوزاد و تغییرات هورمونی
- مشکلات عاطفی: احساس گناه، اضطراب و استرس
عوامل موثر بر شدت عوارض:
- هفتهای که زایمان در آن رخ میدهد: هرچه نوزاد زودتر متولد شود، احتمال بروز عوارض بیشتر و شدیدتر است.
- وزن هنگام تولد: نوزادان با وزن کمتر، بیشتر در معرض خطر هستند.
- وجود بیماریهای زمینهای در مادر: بیماریهایی مانند دیابت یا فشار خون بالا میتوانند عوارض زایمان زودرس را تشدید کنند.
مهم است بدانید:
- هرچه نوزاد زودتر متولد شود، مدت زمان بستری شدن در بیمارستان و مراقبتهای ویژه بیشتر خواهد بود.
- برخی از عوارض زایمان زودرس ممکن است در کوتاه مدت و برخی دیگر در بلند مدت بروز کنند.
- با پیشرفتهای پزشکی، شانس زنده ماندن نوزادان زودرس به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
نتیجهگیری
با مراجعه منظم به پزشک، انجام آزمایشهای لازم و رعایت توصیههای پزشک، میتوان خطر زایمان زودرس را کاهش داد. همچنین، مراقبتهای ویژه از نوزادان زودرس در بیمارستان، میتواند به کاهش عوارض و افزایش شانس زنده ماندن آنها کمک کند.
منبع: مجله اینترنتی نو
