چالشها و تحولات چین و ژاپن در سال ۲۰۲۴
تهران – ایرنا – چین و ژاپن، به عنوان دو کشور مهم و تأثیرگذار در منطقه آسیای شرقی، در سال ۲۰۲۴ با چالشهای داخلی و تحولات بینالمللی زیادی روبرو شدند. این چالشها شامل تلاش برای صلح جهانی، تغییرات سیاسی، بلایای طبیعی داخلی و تنشهای منطقهای بود که هر یک تأثیرات عمیق و گستردهای بر وضعیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی این کشورها داشت.
وضعیت چین در سال ۲۰۲۴
به گزارش ایرنا، شبکه سی.جی.تی.ان به مناسبت پایان سال ۲۰۲۴ درباره سیاستهای اجرایی چین نوشت: در سالی که با افزایش تنشهای ژئوپلیتیکی و ناپایداریهای جهانی همراه بود، تلاشهای پکن برای دستیابی به راهحلهای مسالمتآمیز از طریق گفتوگو و اجماع در سطح بینالمللی برجسته شد. این تلاشها نشاندهنده عزم چین برای ایفای نقشی فعال در عرصه جهانی و تلاش برای کاهش تنشها و ایجاد ثبات در منطقه و فراتر از آن بود.
چین در طول این سال برای احیای صلح جهانی و نجات جانها تلاش کرد. از جمله این تلاشها میتوان به تصویب نخستین قطعنامه آتشبس شورای امنیت سازمان ملل در غزه در ماه مارس اشاره کرد. همچنین، امضای اعلامیه پکن درباره تقویت وحدت فلسطینیها در ژوئیه و راهاندازی گروه «دوستان صلح» برای مساله اوکراین با همکاری کشورهای جنوب جهانی، نمونههایی از این تلاشها هستند. این اقدامات نشاندهنده تمایل چین به ایفای نقشی سازنده در حل بحرانهای بینالمللی است.
شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین، پس از دریافت استوارنامههای ۲۸ سفیر جدید در پکن، در ۱۲ دسامبر ۲۰۲۴ تأکید کرد که چین به عنوان یک نیروی پایدار، مثبت و پیشرو در جامعه بینالمللی، همیشه در مسیر توسعه مسالمتآمیز حرکت خواهد کرد. او همچنین به اهمیت حفظ روابط نزدیک با کشورهای جنوب جهانی اشاره کرد و گفت که چین همواره این کشورها را در قلب خود نگه خواهد داشت.
مبارزه با فساد و بحران اقتصادی
دولت پکن در یک سال گذشته مبارزه با فساد اداری را تشدید کرد و بیش از ۳۰۰ مقام ارشد، از جمله ۲ وزیر دفاع را برکنار کرد. این اقدام نشاندهنده عزم چین برای پاکسازی سیستم اداری و افزایش شفافیت در حکومت است. همچنین، این کشور با بحران اقتصادی، به ویژه در بازار مسکن، روبرو بود. با اجرای سیاستهای مالی و اقتصادی، پکن توانست با رکود اقتصادی مقابله کند و به ثبات نسبی دست یابد.
تنشها با تایوان و دریای جنوبی چین
تنشها میان پکن و تایپه در سال ۲۰۲۴ افزایش یافت. تایوان با افزایش تحرکات پکن و افزایش شمار کشتیهای چینی به حدود ۱۰۰ فروند، سطح هشدار خود را بالا برد. مقامهای امنیتی تایوان از ایجاد هفت منطقه حریم هوایی توسط چین خبر دادند و انتظار میرفت پکن رزمایشهای نظامی خود را در اطراف جزیره تایوان افزایش دهد. این وضعیت نشاندهنده افزایش نگرانیها در مورد امنیت و حاکمیت تایوان است.
این اقدامات در حالی صورت میگرفت که روابط تایپه و واشنگتن به ویژه با سفر اخیر لای چینگ-ته، رئیس جزیره تایوان، به آمریکا، خشم مقامهای چینی را برانگیخت. ارتش چین در پاسخ به سخنرانی لای چینگ-ته که تأکید کرد تایوان تابع پکن نیست، رزمایش «شمشیر بی۲۰۲۴» را در اطراف این جزیره برگزار کرد که شامل ۱۷ فروند کشتی نظامی و ۱۲۵ سورتی پرواز در منطقه شناسایی هوایی تایوان بود.
تنشهای دریای جنوبی چین
تنشهای دریای جنوبی چین به تایوان ختم نمیشود. برخی کشورهای این منطقه، از جمله فیلیپین، نیز ادعای مالکیت در این دریا دارند. مانیل و پکن در تیرماه گذشته توافقی برای کاهش تنشها امضا کردند، اما در ماههای اخیر شاهد تنش میان نیروهای نظامی دو کشور بودیم. آمریکا نیز تصمیم دارد سامانه موشکی خود را در فیلیپین مستقر کند. این اقدامات میتواند به افزایش تنشها و پیچیدگیهای بیشتری در روابط منطقهای منجر شود.
وضعیت ژاپن در سال ۲۰۲۴
نشریه «ژاپن تایمز» به مناسبت پایان سال ۲۰۲۴ نوشت: دولت توکیو در یک سال اخیر با حوادث متعددی روبرو بود. یکی از این حوادث زلزله بزرگ در شبهجزیره نوتو در روز سال نو ۲۰۲۴ بود که به بزرگی ۷.۶ ریشتر رخ داد و ۴۷۵ کشته بر جای گذاشت. این زلزله به شکل مستقیم ۲۲۸ کشته برجای گذاشت و ۲۴۱ نفر دیگر نیز در استان ایشیکاوا بر اثر پیامدهایی مانند استرس ناشی از زندگی در اردوگاههای پناهندگان جان باختند.
تغییرات سیاسی
در سال ۲۰۲۴، ائتلاف حاکم در انتخابات مجلس نمایندگان شکست خورد و شیگرو ایشیبا به عنوان نخستوزیر جدید ژاپن انتخاب شد. براساس گزارش رسانههای ژاپنی، ائتلاف حاکم شامل حزب لیبرال دموکرات و کومیتو در انتخابات ۲۷ اکتبر اکثریت مجلس نمایندگان را از دست داد و حزب دموکراتیک توانست ۱۴۸ کرسی مجلس این کشور از آن خود کند. این تغییرات سیاسی نشاندهنده تحولاتی در ساختار قدرت در ژاپن و تغییر در اولویتهای سیاسی این کشور است.
همچنین، کمیته نروژی نوبل ۲۰ مهرماه گذشته جایزه صلح نوبل را به «تومویوکی مینوماکی» نماینده گروه نیهون هیدانکیو (گروه ژاپنی بازماندگان بمباران اتمی آمریکا) اهدا کرد. این نماینده که یکی از روسای گروه ضد هستهای «نیهون هیدانکیو» بود، در یک نشست خبری در توکیو اعلام کرده بود که شرایط کودکان غزه مانند وضعیت ژاپن ۸۰ سال پیش است و در این باریکه کودکان در خون نگه داشته میشوند.
تقویت روابط نظامی با آمریکا
ژاپن و ایالات متحده به تقویت روابط نظامی و دفاعی خود ادامه دادند. دولت پکن با افزایش بودجه دفاعی، گامهای مهمی در جهت تقویت توان نظامی خود برداشت. ژاپن و آمریکا در طول یک سال گذشته همکاریهای امنیتی و نظامی خود را با هدف مقابله با تهدیدات مشترک و تقویت ثبات در منطقه هند و اقیانوس آرام در زمینههایی مانند امنیت اقتصادی، نوآوری، هوش مصنوعی و مبارزه با تغییرات اقلیمی گسترش دادند. البته همکاری این دو کشور با واکنش و انتقادات تند از سوی چین مواجه میشد.
براساس گزارشها، پکن معتقد بود که این اقدامات تهدیدی برای ثبات منطقه است و نسبت به پیامدهای آن هشدار میداد. همچنین کابینه ژاپن بودجه دفاعی ۵۵ میلیارد دلاری را برای سال مالی ۲۰۲۵ تصویب کرد که نشاندهنده افزایش ۱۶ درصدی آن نسبت به سال قبل است. این اقدام، ژاپن را به سومین کشور با بالاترین هزینههای نظامی در جهان تبدیل میکند. این اقدام در حالی صورت گرفت که بر اساس استراتژی دفاعی جدید ژاپن، این کشور قصد دارد طی پنج سال، بودجه نظامی خود را دو برابر کرده و به ۱۰ تریلیون ین (معادل ۶۳ میلیارد دلار) برساند.
مشکلات بهداشتی
در پایان، نشریه ژاپنی به بیماریها و مرگهای ناشی از مکملهای بنیکوجی اشاره کرد و نوشت: شرکت «کوبایاشی» در ماه مارس (فروردین ۱۴۰۳) سه محصول خود را بهدلیل گزارش آسیبهای کلیوی که منجر به مرگ دستکم ۱۰۰ نفر شده بود، از بازار جمعآوری کرد. این موضوع نشاندهنده اهمیت نظارت بر محصولات بهداشتی و تأثیرات آن بر سلامت عمومی است
