آینده جنگ اوکراین: آیا اروپا میتواند نقش مستقلی در بحران ایفا کند؟
جنگ سهساله اوکراین به مرحلهای حساس وارد شده است، جایی که تنشها میان کییف و واشنگتن و همچنین سیاستهای داخلی آمریکا، وضعیت آینده جنگ را پیچیدهتر از همیشه کرده است. زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، که تا پیش از این بهشدت به حمایت واشنگتن امیدوار بود، اکنون با تغییرات در سیاستهای دولت ترامپ روبهرو شده است. ترامپ در نشستی جنجالی، زلنسکی را به «بیاحترامی به آمریکا» متهم کرده و اعلام کرد که او آماده صلح نیست. این در حالی است که زلنسکی پس از سفر به واشنگتن برای مذاکره در مورد منابع معدنی اوکراین، بدون هیچ نتیجهای، کاخ سفید را ترک کرد.
این تغییرات نشاندهندهای از سردرگمی در کییف است. آیا اوکراین برای بازگرداندن حمایت آمریکا، حاضر است به خواستههای ترامپ تن دهد؟ ترامپ پیش از این از اوکراین خواسته بود که مسیر صلح را در پیش گیرد، اما هیچکس نمیداند این مسیر به کجا ختم خواهد شد. پذیرش این مسیر میتواند به شرایطی منتهی شود که اوکراین آن را غیرقابل قبول میداند.
اروپا؛ در میانه تعهد و تردید
واکنشهای اروپا به این تحولات نشاندهنده نگرانیهای عمیق در مورد آینده جنگ و موقعیت کییف است. امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، و اولاف شولتز، صدر اعظم آلمان، به سرعت حمایت خود را از اوکراین اعلام کردند. اما این سؤال مطرح است که آیا این حمایتها به واقعیتهای عملی تبدیل خواهند شد؟ چالش بزرگ اروپا همیشه این بوده که میان بیانیههای سیاسی و اقدامات عملی شکاف وجود دارد. آیا اروپا میتواند بدون حمایت مستقیم آمریکا، یک سازوکار امنیتی پایدار برای اوکراین ایجاد کند؟
همچنین، نشستهای آینده رهبران اروپایی، بهویژه نشست لندن که قرار است روز یکشنبه برگزار شود، ممکن است پاسخی برای این پرسشها ارائه دهد. در این میان، مسئلهای که مطرح است این است که آیا اروپا قادر خواهد بود راهکاری مستقل برای پایان جنگ اوکراین ارائه دهد، یا اینکه همچنان به سیاستهای آمریکا وابسته خواهد ماند.
آمریکا؛ سیاست «شرط و شروط» ترامپ
دولت ترامپ بهوضوح نشان داده است که از حمایت خود از اوکراین بدون دریافت امتیازات مشخص از این کشور دست نخواهد کشید. بعد از نشست پرتنش کاخ سفید، مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، از موضع ترامپ دفاع کرد و به زلنسکی هشدار داد که او باید شرایط صلح را بپذیرد. ترامپ خود نیز در این نشست تأکید کرد که تصمیمگیری نهایی درباره جنگ اوکراین به خود زلنسکی بستگی دارد. این موضعگیریها نگرانیهایی را در اروپا ایجاد کرده است، چرا که این اقدام میتواند فشارهای بیشتری بر اوکراین وارد کند تا از مواضع خود عقبنشینی کند.
این وضعیت به نفع روسیه خواهد بود که از شکافهای موجود در اردوگاه غرب بهره خواهد برد. برخی تحلیلگران روسی این تحولات را نشانهای از تضعیف موضع متحدان اوکراین و افزایش فشار بر کییف میدانند. در این میان، روسیه میتواند از این بیثباتی برای پیشبرد اهداف خود استفاده کند.
اروپا؛ آزمونی سرنوشتساز
شکاف ایجاد شده میان واشنگتن و کییف چشمانداز جنگ اوکراین را مبهمتر از همیشه کرده است. ترامپ کییف را در یک دوگانگی قرار داده که باید یکی از دو گزینه را انتخاب کند: پذیرش شرایط صلح آمریکا یا ادامه جنگی فرسایشی با کاهش حمایتهای واشنگتن. در اروپا نیز رهبران در تلاشند تا موضعی واحد اتخاذ کنند، اما هنوز مشخص نیست که این موضع چقدر قابلیت اجرایی خواهد داشت.
در این راستا، نشستهای رهبران اروپایی در لندن و بروکسل میتواند نقطه عطفی در تصمیمگیری اروپا باشد. سوال اصلی این است که آیا اروپا توانایی اتخاذ یک رویکرد مستقل از آمریکا را دارد، یا اینکه همچنان در سایه سیاستهای واشنگتن قرار خواهد گرفت؟
فشارهای فزاینده و جنگ سرد در غرب
این تحولات به وضوح نشان میدهند که غرب با چالشهای جدیدی روبهرو است. سیاستهای آمریکا تحت رهبری ترامپ میتواند تأثیرات عمیقی بر آینده جنگ اوکراین بگذارد و در عین حال باعث ایجاد شکافهای بیشتری در اتحاد غربی شود. در این میان، اروپا نیز در حال آزمون یک راهبرد جدید است که ممکن است به استقلال بیشتری در سیاست خارجی منجر شود.
با توجه به اینکه جنگ اوکراین به یک بحران جهانی تبدیل شده است، آینده این جنگ نه تنها به تصمیمات کییف و واشنگتن، بلکه به نحوه واکنش اروپا و اتحاد فراآتلانتیک نیز بستگی دارد. اروپا باید تصمیم بگیرد که آیا همچنان بهعنوان پیرو سیاستهای آمریکا عمل خواهد کرد یا اینکه گامهای مستقلی در جهت حل بحران خواهد برداشت. این تصمیمات نهتنها آینده جنگ اوکراین، بلکه آینده اتحادهای جهانی را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.
آینده جنگ اوکراین؛ چه مسیری پیشروی کییف است؟
آینده جنگ اوکراین در حال حاضر کاملاً نامشخص است. زلنسکی باید تصمیمات سختی بگیرد و بهدقت ارزیابی کند که آیا باید خواستههای ترامپ را بپذیرد و به دنبال صلح باشد، یا اینکه در برابر فشارهای غربی ایستادگی کرده و به جنگ ادامه دهد. در هر صورت، آینده اوکراین به این بستگی دارد که این کشور بتواند حمایتهای بینالمللی را جلب کرده و از تنشهای موجود در اردوگاه غرب به نفع خود بهرهبرداری کند.
این شرایط برای اروپا و آمریکا به یک آزمون بزرگ تبدیل شده است. اروپا باید نشان دهد که آیا میتواند در مسیر خودمختاری راهبردی و امنیتی حرکت کند و آیا میتواند بهطور مستقل در این بحران جهانی عمل کند.