بحران آب در باشت؛ ۱۷ روستا درگیر تنش آبی شدید
تنش آبی در مناطق روستایی شهرستان باشت به یکی از چالش‌های جدی استان کهگیلویه و بویراحمد تبدیل شده است. طبق اعلام رئیس اداره آب و فاضلاب این شهرستان، ۱۷ روستا با جمعیتی بیش از دو هزار خانوار با کم‌آبی شدید دست و پنجه نرم می‌کنند. علت اصلی این بحران، کاهش بارندگی، خشک شدن چشمه‌ها و فرسودگی شبکه‌های توزیع آب اعلام شده است.
📉 کاهش شدید منابع آبی در باشت
بر اساس گفته‌های امان‌الله دیلمی، رئیس اداره آب و فاضلاب شهرستان باشت، ۶۰ درصد چشمه‌های آب روستایی به دلیل کاهش بارندگی، خشک یا کم‌آب شده‌اند. این اتفاق باعث شده بیش از ۸۰۰ خانوار ساکن در ۱۷ روستای این شهرستان، با مشکلات شدید در تأمین آب آشامیدنی مواجه شوند.
📍 کدام روستاها درگیر تنش آبی هستند؟
طبق آمار ارائه‌شده، روستاهای زیر بیشترین آسیب را از بحران کم‌آبی دیده‌اند:
-
بیدک
-
فتح
-
کهسرک
-
شاه بهرام
-
شاه زینعلی
-
تلچگاه
-
درک
-
لار
-
گوهرگان علیا و سفلی
-
دمیه
-
ده بزرگ
-
شهرک تکیه
این روستاها جمعاً بیش از ۲۵۰۰ نفر جمعیت دارند و منابع تأمین آب آنها عمدتاً شامل چشمه‌ها و چاه‌های نیمه‌عمیق است که در فصل گرما ظرفیت تأمین کافی ندارند.
💧 وابستگی شدید به منابع زیرزمینی
بخش عمده‌ای از آب شرب این مناطق از سفره‌های زیرزمینی و چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق تأمین می‌شود. اما با شروع تابستان و افزایش دما، این منابع نیز دچار افت سطح شده و پاسخگوی نیاز روزافزون ساکنان نیستند.
در نتیجه، بسیاری از این روستاها نیازمند آبرسانی سیار هستند تا حداقل آب شرب مورد نیاز روزانه‌شان تأمین شود.
⚠️ شبکه فرسوده، بحرانی دیگر در کنار کم‌آبی
یکی دیگر از معضلات مهم در شهرستان باشت، فرسودگی شبکه‌های توزیع آب است. به گفته دیلمی، از ۵۰۰ کیلومتر شبکه توزیع آب موجود در مناطق روستایی، نزدیک به ۵۰ درصد آن فرسوده است. این موضوع منجر به هدررفت زیاد آب، نشت، کاهش فشار و آلودگی منابع شده و بر بحران کم‌آبی دامن زده است.
📊 آمار مهم درباره بحران آب در باشت
| شاخص | عدد/وضعیت |
|---|---|
| تعداد کل روستاهای شهرستان باشت | ۱۲۰ روستا |
| روستاهای دارای بیش از ۵۰ خانوار | ۱۱ روستا |
| روستاهای دارای بیش از ۲۰ خانوار | ۴۴ روستا |
| تعداد مشترکان آب روستایی | حدود ۴۵۰۰ مشترک |
| تعداد چاه‌های فعال برای تأمین آب | ۱۴ حلقه چاه |
| چاه‌های در معرض کم‌آبی | ۵ حلقه |
| تعداد روستاهای در معرض تنش آبی | ۱۷ روستا (۲۵۰۰ نفر) |
| روستاهای متاثر از چاه‌های کم‌آب | ۴۰ روستا |
🚨 تنش آبی در ۴۰ روستای باشت
طبق گزارش اداره آب و فاضلاب، از میان ۸۶ روستایی که تحت پوشش این اداره هستند، ۴۰ روستا مستقیماً از ۵ حلقه چاه در بخش مرکزی شهرستان تغذیه می‌شوند. این چاه‌ها هم‌اکنون در معرض کم‌آبی قرار دارند و ظرفیت آبرسانی آنها در روزهای آینده ممکن است به صفر برسد.
📌 نیاز به آبرسانی سیار و اقدامات فوری
با توجه به شرایط موجود، اداره آب و فاضلاب برنامه‌هایی برای آبرسانی سیار، بهسازی شبکه توزیع و تأمین منابع جدید آب در دستور کار قرار داده است. اما تحقق این برنامه‌ها نیازمند تأمین اعتبار از سوی دولت، سازمان مدیریت بحران و نهادهای مسئول است.
📢 اظهارات مسئولین درباره بحران
امان‌الله دیلمی در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا اعلام کرد:
«در شرایط فعلی، اگر تدابیر فوری برای بهسازی شبکه و تأمین آب جایگزین اندیشیده نشود، احتمال قطعی کامل آب در برخی روستاها بسیار زیاد است. چاه‌ها با کاهش سطح مواجه‌اند و برخی منابع سنتی کاملاً خشک شده‌اند.»
✅ راهکارهای پیشنهادی برای کنترل بحران آب در باشت
-
نوسازی شبکه‌های فرسوده توزیع آب
-
افزایش منابع مالی برای توسعه چاه‌های جدید و حفر چاه‌های عمیق‌تر
-
تجهیز مخازن ذخیره اضطراری برای آبرسانی روزانه
-
آموزش مصرف بهینه آب به مردم و افزایش آگاهی اجتماعی
-
بهره‌گیری از سیستم‌های نوین تصفیه و بازیافت آب برای مصارف غیرشرب
❓سؤالات متداول درباره تنش آبی در باشت
۱. دلیل اصلی کم‌آبی در روستاهای باشت چیست؟
کاهش شدید بارندگی و وابستگی به منابع سنتی مانند چشمه‌ها و چاه‌های کم‌عمق باعث ایجاد بحران کم‌آبی در این منطقه شده است.
۲. چه تعداد روستا با مشکل تنش آبی روبرو هستند؟
حداقل ۱۷ روستا با بیش از ۲۵۰۰ نفر جمعیت به صورت مستقیم درگیر تنش آبی هستند و ۴۰ روستا در معرض خطر کم‌آبی قرار دارند.
۳. آیا آبرسانی سیار انجام می‌شود؟
بله، در حال حاضر آبرسانی سیار به برخی روستاهای بحرانی در دستور کار قرار دارد، اما حجم نیاز به مراتب بالاتر از ظرفیت فعلی است.
۴. راهکار پیشنهادی برای کاهش بحران چیست؟
نوسازی خطوط توزیع، افزایش چاه‌های جدید، ذخیره‌سازی اضطراری و مصرف بهینه مهم‌ترین راهکارهای کنترل بحران هستند.
نتیجه‌گیری
بحران آب در شهرستان باشت، زنگ خطری جدی برای مناطق روستایی است. اگرچه کاهش بارندگی پدیده‌ای طبیعی است، اما وابستگی بالا به منابع سنتی و بی‌توجهی به زیرساخت‌های آبرسانی، وضعیت را به مراتب بحرانی‌تر کرده است. اکنون وقت آن است که با برنامه‌ریزی دقیق، تأمین منابع مالی، و همکاری نهادهای اجرایی، اقدامات جدی برای نجات روستاهای باشت از کم‌آبی برداشته شود.
