✅ پایان ۲۵ سال تهدید سیلاب برای فرودگاه ایلام
✍️ خبر خوشی از ایلام به گوش می‌رسد؛ فرودگاه شهدای ایلام برای اولین بار در طول ۲۵ سال گذشته از خطر ورود سیلاب‌ها در امان ماند. این موفقیت بزرگ، حاصل اجرای طرح‌های گسترده آبخیزداری و آبخوان‌داری در مناطق بالادست شهر است.
🌧️ خاطره تلخ سیلاب آبان ۹۴؛ هشداری برای تغییر
در آبان‌ماه سال ۱۳۹۴، تنها در مدت ۷۲ ساعت، ۳۲۴ میلی‌متر باران در استان ایلام ثبت شد. این بارش بی‌سابقه باعث جاری شدن سیلابی مهیب در سطح استان شد. در شهر ایلام، تنها در یک شبانه‌روز، ۲۸۰ میلی‌متر باران بارید که منجر به تخریب گسترده زیرساخت‌ها، تاسیسات، منازل و حتی کشته شدن ۴ نفر شد.
شدت این سیلاب چنان بالا بود که نخاله‌های ساختمانی و سنگ‌های عظیم از ارتفاعات به داخل شهر سرازیر شد و خسارات زیادی به بار آورد. این حادثه، زنگ خطری جدی برای مسئولان بود و اهمیت اجرای پروژه‌های آبخیزداری را دوچندان کرد.
🏗️ نقش حیاتی پروژه‌های آبخیزداری پس از بحران
پس از این حادثه، توجه جدی به لزوم احداث سازه‌های آبخیزداری جلب شد. با شناسایی کانون‌های بحرانی، ساخت سازه‌های کنترل سیلاب در نقاط مختلف استان از جمله مناطق بالادست شهرها و روستاها در دستور کار قرار گرفت.
در سیل سال ۱۳۹۸، مشخص شد که این اقدامات تا چه اندازه در کاهش خسارت مؤثر بوده‌اند. به‌ویژه در مناطق پایین‌دست که ویرانی‌های گذشته، تکرار نشد.
✈️ فرودگاه شهدای ایلام؛ گرفتار در تله سیلاب
فرودگاه شهدای ایلام که تنها فرودگاه این استان است، در ۸ کیلومتری شهر ایلام و پایین‌دست بوستان جنگلی چغاسبز قرار دارد. این موقعیت جغرافیایی باعث شده بود که این مکان راهبردی همواره در معرض تهدید سیلاب باشد.
در طول ۲۵ سال گذشته، محوطه این فرودگاه سالانه با ورود حجم بالای روان‌آب مواجه بود. این مشکل، امنیت نشست و برخاست هواپیماها را تهدید می‌کرد و در مواردی منجر به شکل‌گیری حوضچه‌های آبی و تخریب دیواره‌های حفاظتی فرودگاه می‌شد.
✅ اولین سال بدون سیلاب؛ موفقیتی چشمگیر
در سال آبی ۱۴۰۳–۱۴۰۴، داستان برای فرودگاه ایلام به‌گونه‌ای متفاوت رقم خورد. برخلاف گذشته، بارش‌های شدید هیچ‌گونه روان‌آبی به محوطه فرودگاه وارد نکرد.
مدیر فرودگاه، وحید فروغی‌زاده، در این باره گفت:
«برای اولین بار در ۲۵ سال اخیر، هیچ سیلابی وارد محوطه فرودگاه نشد و این اتفاق به دلیل اقدامات تخصصی اداره منابع‌طبیعی و اجرای پروژه‌های آبخیزداری در بالادست بود.»
🛠️ اجرای ۳۰۰۰ مترمکعب عملیات آبخیزداری در بالادست فرودگاه
به گفته ایرج عالی، معاون آبخیزداری اداره منابع‌طبیعی و آبخیزداری استان ایلام، در بالادست فرودگاه ایلام حدود ۳۰۰۰ مترمکعب عملیات خاکی به همراه ۲۰۰ متر سازه سنگی ملاتی اجرا شده است. هدف این طرح‌ها، کنترل سیلاب، کاهش روان‌آب و تغذیه سفره‌های زیرزمینی بوده است.
این پروژه‌ها با هزینه‌ای بالغ بر ۲۰۵ میلیارد ریال از محل اعتبارات ملی انجام شده‌اند. همچنین با اختصاص اعتبار از ماده ۱۷ بحران، در نقاط دیگر از جمله شهرک هجرت نیز پروژه‌هایی با حجم ۶۵۷۰ مترمکعب عملیات خاکی و سازه‌های سنگی و خشکه‌چینی اجرا شده است.
📊 جدول خلاصه‌ای از اقدامات مهم انجام‌شده در حوزه آبخیزداری
| محل اجرا | نوع عملیات | حجم عملیات | میزان اعتبار (ریال) |
|---|---|---|---|
| بالادست فرودگاه ایلام | خاکی و سنگی ملاتی | ۳۲۰۰ مترمکعب | ۲۰۵ میلیارد |
| شهرک هجرت | خاکی، سرریز سنگی و خشکه‌چین | ۷۱۰۰ مترمکعب | ۲.۵ میلیارد |
| مناطق محروم | عملیات مکانیکی | ۱۰ هزار مترمکعب | ۷۶ میلیارد |
| شهرستان‌های استان | خشکه‌چینی | ۸ هزار مترمکعب | ۶۵ میلیارد |
🗺️ گسترش طرح‌های آبخیزداری در سراسر استان
به گفته مسئولان، عملیات آبخیزداری در هفت حوزه مطالعاتی با وسعت ۱۲۳ هزار هکتار در شهرستان‌های ایلام، دهلران، بدره، آبدانان، سیروان، چرداول و ایوان در حال اجرا است.
همچنین چند پروژه سنگی‌ملاتی در نقاط مختلفی چون محله هانیوان، روستای قجر و میمه زرین‌آباد نیز در دست اقدام هستند. این پروژه‌ها با مشارکت نهادهایی چون قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) و بسیج سازندگی در مناطق محروم و بحرانی اجرا می‌شوند.
📍 فرودگاه شهدای ایلام؛ نماد توسعه و ارتباطات
فرودگاه ایلام از مصوبات سفر رهبر انقلاب در سال ۱۳۶۹ بود و سال ۱۳۷۵ با حضور رئیس‌جمهور وقت، مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به بهره‌برداری رسید. این فرودگاه در منطقه «چشمه کبود» با وسعت ۲۸۳ هکتار احداث شده و در حال حاضر دارای ۸ پرواز هفتگی به مقصدهای تهران و مشهد است.
در سال ۱۳۹۵ نیز، این فرودگاه به‌دلیل نزدیکی به مرز عراق و اهمیت ویژه در ایام اربعین، به فرودگاه بین‌المللی ارتقاء یافت و تاکنون پروازهایی به عتبات عالیات نیز انجام شده است.
🛡️ نتیجه نهایی؛ امنیت کامل در برابر سیلاب‌ها
با اقدام‌های انجام‌شده، فرودگاه ایلام که سال‌ها در معرض تهدید سیلاب قرار داشت، اکنون به پناهگاهی امن تبدیل شده است. این اتفاق نه‌تنها به بهبود زیرساخت‌ها کمک کرده، بلکه نشان‌دهنده اهمیت طرح‌های پیشگیرانه در کاهش خسارات طبیعی است.
❓ سوالات متداول
آیا هنوز هم تهدید سیلاب برای فرودگاه ایلام وجود دارد؟
خیر. با اجرای طرح‌های گسترده آبخیزداری و آبخوان‌داری، برای نخستین بار در ۲۵ سال گذشته هیچ سیلابی وارد محوطه فرودگاه نشد.
پروژه‌های آبخیزداری چه مزایایی دارند؟
کاهش سیلاب، تغذیه سفره‌های زیرزمینی، کنترل فرسایش خاک، جلوگیری از تخریب زیرساخت‌ها و افزایش پایداری زیست‌محیطی.
آیا این پروژه‌ها در دیگر نقاط ایلام هم اجرا شده‌اند؟
بله. در تمام شهرستان‌های استان، از جمله چرداول، دهلران، ایوان، سیروان و آبدانان پروژه‌های متعدد اجرا یا در حال اجرا هستند.
