«زیر و بَم»؛ پنج تمرین کاربردی برای نوازندگی تار و سه‌تار
معرفی کتاب و هدف انتشار
کتاب «زیر و بَم» به تازگی توسط مهسا عظیمی، مدرس و نوازنده تار و سه‌تار، منتشر شده است. این کتاب شامل پنج تمرین کاربردی و تخصصی برای نوازندگی تار و سه‌تار است که به منظور تقویت تکنیک‌های مضرابی و انگشت‌گذاری طراحی شده است. تمرینات این کتاب به ویژه برای هنرجویانی مفید است که دوره‌های مبتدی و متوسطه این سازها را طی کرده‌اند.
محتوای آموزشی و تکنیک‌های مطرح شده
«زیر و بَم» شامل نشانه‌ها و توضیح دانگ‌ها در دستگاه‌ها و آوازهای موسیقی ایرانی است و اتودهای متنوعی را برای آموزش تکنیک‌های مضرابی و انگشت‌گذاری ارائه می‌کند. از جمله اتودهای «درّاب‌های تک نُت، دو نُت و سه نُت» در آواز بیات اصفهان و همچنین تمرینات تک‌اشاره در آواز بیات ترک، تریل، استاکاتو در چهارگاه و پنجه‌کاری کامل در آواز شوشتری از محتوای اصلی این کتاب به شمار می‌آید.
طراحی تمرینات با رویکرد تقویتی
مهسا عظیمی درباره طراحی این تمرینات گفت: «تمرین‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که برای تقویت هدفمند تکنیک‌های مختلف نوازندگی استفاده شوند. با تکرار این تکنیک‌ها در میزان‌های مختلف، هنرجو به مرور تسلط و مهارت خود را افزایش می‌دهد.»
توجه به کوک «فا» و اهمیت دانگ‌ها
این کتاب به بررسی دانگ‌ها و فواصل در دستگاه‌ها و آوازها با مبنای کوک «فا» می‌پردازد، موضوعی که در دوره‌های مقدماتی کمتر به آن توجه می‌شود. این رویکرد به هنرجویان کمک می‌کند تا درک عمیق‌تری از ساختار دستگاه‌ها داشته باشند و توانایی تحلیل قطعات را کسب کنند.
تجربه تدریس و خلأ موجود در آموزش
نویسنده با اشاره به سابقه ۱۶ ساله خود در تدریس تار و سه‌تار، تاکید کرد که نیاز به کتابی تخصصی شامل اتودهای هدفمند برای آموزش تکنیک‌های خاص بسیار احساس می‌شد. «زیر و بَم» تلاش کرده این خلأ را پر کند و تمرین‌هایی را ارائه دهد که تمرکز ویژه روی تقویت مهارت‌ها دارند.
نقد و آسیب‌شناسی آموزش موسیقی سنتی
عظیمی درباره وضعیت آموزش موسیقی سنتی اظهار داشت: «روش سنتی آموزش، که غالباً شفاهی و سینه به سینه است، در دنیای امروز نیازمند تکمیل با آموزش دقیق‌تر و تحلیلی است. هنرجو باید علاوه بر تمرین مکرر، بر جزئیات قطعات و گوشه‌ها تسلط داشته باشد تا بتواند خلاقیت و دانش خود را در نوازندگی به کار گیرد.»
انتشار جلد دوم و چشم‌اندازهای آینده
جلد نخست کتاب «زیر و بَم» در ۲۶ صفحه منتشر شده و جلد دوم آن که شامل تکنیک‌های تخصصی‌تر برای تار و سه‌تار خواهد بود، به زودی در دسترس قرار می‌گیرد. مهسا عظیمی امیدوار است این مجموعه بتواند به رشد فنی هنرجویان کمک کند و جایگاه آموزش موسیقی سنتی را ارتقا دهد.
درخواست حمایت از مدرسان موسیقی سنتی
نویسنده ضمن قدردانی از تلاش‌های فعالان حوزه موسیقی سنتی، از اساتید و همکاران خواست تا حمایت خود را از مدرسان جوان و نویسندگان کتاب‌های آموزشی افزایش دهند و فضای همدلی و همکاری را در این حوزه گسترش دهند.
اطلاعات فنی و مشخصات چاپ
کتاب «زیر و بَم» با نت‌نویسی و صفحه‌آرایی زهرا نازیار و طراحی جلد معین هاشمی‌نسب، در شمارگان ۲۰۰ نسخه توسط انتشارات نارون منتشر شده است. این اثر با هدف آموزش جامع و کاربردی تار و سه‌تار در قالب تمرین‌های تخصصی آماده شده است.
سخن پایانی و پیش‌گفتار کتاب
در پیش‌گفتار کتاب آمده است: «هدف از این دفتر، آشنایی هنرجویان دوره متوسطه با دستگاه‌ها و آوازهای موسیقی ایرانی از مبنای «فا» و تقویت تکنیک‌های مضرابی و انگشت‌گذاری پیشرفته است. اجرای دقیق این تمرینات می‌تواند مقدمه‌ای مناسب برای ورود به دوره‌های پیشرفته باشد.»
