🧊 تصویربرداری سرد؛ انقلابی در دارورسانی هوشمند
🔬 محققان دانشگاه ناتینگهام انگلیس با روشی نوآورانه به نام طیف‌سنجی جرمی برودتی (Cryo-OrbiSIMS) موفق شده‌اند ساختار لایه‌به‌لایه نانوذرات لیپیدی (LNPs) را با دقت بی‌سابقه‌ای آشکار کنند؛ نانوذراتی که نقشی کلیدی در واکسن‌های mRNA شرکت‌های فایزر و مدرنا ایفا کردند.
🔍 نانوذرات لیپیدی چیستند؟
نانوذرات لیپیدی نوعی حامل دارویی‌اند که به انتقال ایمن و هدفمند مواد ژنتیکی مانند RNA به سلول‌ها کمک می‌کنند. این ذرات:
-
در واکسن‌های کرونا به کار رفتند،
-
در داروهای siRNA برای درمان بیماری‌های ژنتیکی نادر استفاده می‌شوند،
-
و پتانسیل بالایی برای درمان بیماری‌های تنفسی مانند آسم، فیبروز ریوی و COPD دارند.
🧪 روش Cryo-OrbiSIMS چه می‌کند؟
این فناوری، نمونه‌های زیستی را در دمای بسیار پایین فریز می‌کند تا نزدیک‌ترین حالت طبیعی‌شان حفظ شود. سپس با استفاده از طیف‌سنجی یون‌های ثانویه، ساختار مولکولی آن‌ها را بررسی می‌کند.
📌 مزایا:
-
حفظ حالت طبیعی مواد مرطوب و حساس،
-
بررسی دقیق موقعیت مولکول‌ها در ساختار نانوذرات،
-
کمک به طراحی نانوذرات دقیق‌تر و مؤثرتر.
👨🔬 نظر دانشمندان
💬 پروفسور مورگان الکساندر از دانشگاه ناتینگهام:
«این روش، درک ما از سطح نانوذرات را متحول می‌کند و مسیر طراحی سامانه‌های دارورسانی مؤثرتر را هموار می‌سازد.»
💬 رابرت لنگر (دانشمند برجسته MIT):
«درک دقیق از ترکیب مولکولی LNPها کلید ساخت داروهایی با اثربخشی بالا و عوارض کمتر است. این روش، گامی مهم در این مسیر است.»
🎯 کاربردهای آینده این فناوری
✅ طراحی داروهایی برای:
-
فیبروز کیستیک
-
بیماری‌های نادر ژنتیکی
-
آسم و COPD
✅ بهینه‌سازی فرمولاسیون‌های RNA
✅ کاهش عوارض جانبی و افزایش ایمنی درمان‌ها
✅ کنترل کیفیت تولید انبوه داروها
همکاری بین‌المللی در خدمت سلامت
این پروژه با مشارکت:
-
دانشگاه ناتینگهام (بریتانیا)
-
MIT (آمریکا)
-
آزمایشگاه ملی فیزیک بریتانیا
-
شرکت Sail Biomedicines (ماساچوست)
🌍 نتیجه‌گیری
🔹 پژوهش جدید در تصویربرداری برودتی نانوذرات لیپیدی، دریچه‌ای نو به سوی دارورسانی هوشمند و دقیق گشوده است. این پیشرفت نه‌تنها داروسازی را متحول می‌کند، بلکه آینده‌ای روشن برای درمان‌های مبتنی بر RNA نوید می‌دهد.
جشنواره موسیقی فجر با اجرای میثم ابراهیمی
