🟠 چرا بازار مسگرها یکی از جاذبه‌های خاص زنجان است؟
تلفیقی از هنر، تاریخ و گردشگری فرهنگی در قلب زنجان
بازار مسگرهای زنجان، نه تنها محلی برای خرید ظروف مسی زیبا و اصیل، بلکه تجربه‌ای کامل از فرهنگ، تاریخ، هنر و هویت ایرانی است. این بازار که در مجموعه تاریخی بازار زنجان قرار دارد، یکی از مهم‌ترین مراکز صنایع‌دستی ایران به شمار می‌رود و به نوعی، نماد زنده‌ای از زندگی سنتی و هنرهای دستی مردم این منطقه است.
🛠️ هنر مسگری، میراثی ماندگار از گذشته تا امروز
زنجان از دیرباز به عنوان قطب تولید صنایع دستی فلزی ایران شناخته شده است و بازار مسگرهای آن، از دوران سلجوقیان تاکنون محل فعالیت استادکاران برجسته مسگر بوده است. ظروفی که در این بازار تولید و عرضه می‌شود، نه تنها جنبه تزئینی دارند، بلکه از نظر کاربردی نیز همچنان در آشپزخانه‌های سنتی ایران مورد استفاده قرار می‌گیرند.
با توجه به نقش تاریخی این هنر، مسگری در زنجان فقط یک صنعت نیست، بلکه میراثی فرهنگی است که در تار و پود زندگی مردم ریشه دوانده و نسل به نسل منتقل شده است.
🏬 تقسیم بازار به دو بخش: بازار مسگران بالا و پایین
بازار مسگرها از دو بخش مجزا تشکیل شده است:
🔸 بازار مسگران بالا:
واقع در خیابان سعدی جنوبی و محله راه‌آهن. این بخش بیشتر محل فروش ظروف مسی آماده، تزیینی و کاربردی است. در اینجا مشتریان می‌توانند ظروف دلخواه خود را نیز به صورت سفارشی تهیه کنند.
🔸 بازار مسگران پایین:
در خیابان امام خمینی، نرسیده به چهارراه امام کبیر قرار دارد و شامل بیش از ۶۰ کارگاه مسگری و سفیدگری است. گردشگران می‌توانند از نزدیک مراحل ساخت ظروف مسی، چکش‌کاری، سفیدگری و نقاشی روی مس را ببینند.
✨ بازار مسگرها؛ ترکیبی از گردشگری و اقتصاد
بازار مسگرهای زنجان، صرفاً یک مکان فروش نیست، بلکه بخشی از بافت تاریخی و اقتصادی شهر است. باقری، رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان زنجان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا تأکید کرد که توسعه مبلمان شهری و زیباسازی خیابان مسگرها می‌تواند گردشگران بیشتری را جذب کند و در نهایت، به رونق اقتصادی منطقه کمک کند.
🪑 ضرورت زیباسازی و مبلمان شهری برای بازار مسگرها
یکی از اقدامات مهم برای ارتقای این بازار به عنوان یک جاذبه گردشگری، توجه به مبلمان شهری است. از جمله مواردی که در این راستا مطرح شده‌اند:
-
نصب نیمکت‌ها و صندلی‌های راحت برای استراحت گردشگران
-
نورپردازی تزئینی و استفاده از چراغ‌های سنتی و زیبا
-
سنگ‌فرش‌های چشم‌نواز و هماهنگ با معماری سنتی منطقه
-
المان‌های هنری و فرهنگی مانند مجسمه‌ها و نقاشی‌های دیواری با الهام از هنر مسگری
-
ایجاد سایه‌بان و آلاچیق برای آسایش بازدیدکنندگان
-
تأمین آبخوری و سرویس بهداشتی عمومی
-
رنگ‌آمیزی هدفمند معابر برای افزایش سرزندگی و جذابیت خیابان
♿ توجه به دسترسی‌پذیری برای همه
یکی دیگر از نکات کلیدی در طراحی مبلمان شهری برای بازار مسگرها، دسترسی‌پذیری برای همه اقشار جامعه از جمله سالمندان و افراد دارای معلولیت است. این امر نه‌تنها نشانه احترام به حقوق شهروندی است، بلکه امکان حضور بیشتر گردشگران با نیازهای خاص را فراهم می‌سازد.
🧑🏭 تجربه حضور در کارگاه‌های سنتی
گردشگران در بازار مسگران پایین می‌توانند از نزدیک با استادکارانی آشنا شوند که با عشق و دقت، ورق‌های مس را به ظروفی زیبا تبدیل می‌کنند. صدای چکش‌ها، بوی خاص فلز داغ و مشاهده فرآیند ساخت، تجربه‌ای بی‌نظیر و فراموش‌نشدنی را برای بازدیدکنندگان رقم می‌زند.
همچنین امکان گفت‌وگو با هنرمندان و خرید مستقیم از تولیدکنندگان، حس مشارکت در حفظ فرهنگ بومی را در دل گردشگران زنده می‌کند.
🛍️ خرید سوغات مسی؛ هدیه‌ای ماندگار از زنجان
ظروف مسی تولید شده در این بازار علاوه بر زیبایی، دارای خواص درمانی نیز هستند. از جمله پرطرفدارترین محصولات:
-
قابلمه و تابه مسی
-
سماور و قوری مسی
-
آفتابه، سینی، دیگ و کاسه‌های سنتی
-
وسایل تزئینی مانند مجسمه‌های مسی
بسیاری از مسافران و گردشگران این ظروف را به عنوان سوغات اصیل ایرانی برای خانواده و دوستان خود خریداری می‌کنند.
📈 اثرات اقتصادی و فرهنگی توسعه بازار مسگرها
توسعه گردشگری در بازار مسگرهای زنجان نه‌تنها به اشتغال‌زایی برای هنرمندان محلی کمک می‌کند، بلکه در ارتقای سطح فرهنگی و معرفی میراث زنجان به دنیا نقش بسزایی دارد.
بر اساس گفته‌های باقری، توجه به زیباسازی محیط و خدمات رفاهی باعث افزایش مدت زمان حضور گردشگران در منطقه، تعامل بیشتر با کسبه و در نتیجه، افزایش درآمد محلی خواهد شد.
💬 سوالات متداول درباره بازار مسگرهای زنجان
✅ بازار مسگرهای زنجان کجاست؟
در مجموعه بازار قدیمی زنجان، خیابان سعدی جنوبی و خیابان امام خمینی واقع شده است.
✅ چه چیزی بازار مسگرها را خاص می‌کند؟
تلفیق هنر مسگری، حضور استادکاران سنتی، امکان بازدید از کارگاه‌های زنده و خرید ظروف دست‌ساز، این بازار را منحصر به فرد کرده است.
✅ چه اقداماتی برای توسعه گردشگری در این بازار انجام شده است؟
نصب مبلمان شهری، نورپردازی، المان‌های هنری، و برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های صنایع‌دستی از جمله اقدامات مهم هستند.
✅ آیا بازار فقط محل فروش است؟
خیر، بازار محل تولید، تعمیر و نمایش فرآیند ساخت ظروف مسی نیز هست.
🧭 جمع‌بندی
بازار مسگرهای زنجان، یکی از ارزشمندترین جاذبه‌های گردشگری فرهنگی و اقتصادی ایران است. تلفیق هنر، صنعت و تاریخ در کنار توسعه مبلمان شهری، این بازار را به مکانی بی‌نظیر برای تجربه گردشگری اصیل ایرانی تبدیل کرده است.
اگر به دنبال لمس تاریخ، دیدن هنر ناب و خرید سوغات منحصربه‌فرد هستید، حتماً بازدید از بازار مسگرهای زنجان را در برنامه سفر خود قرار دهید.
