آتش‌سوزی در گود زباله یزد؛ هشدار شهردار درباره خطرات افزایش دما
علت وقوع حادثه از زبان شهردار یزد
شهردار یزد اعلام کرد که افزایش دمای هوا و کنش و واکنش‌های شیمیایی ناشی از مواد مختلف موجود در زباله‌ها، علت اصلی وقوع آتش‌سوزی امروز در گود زباله یزد بوده است. این حادثه که نگرانی‌هایی در سطح شهر به وجود آورد، بار دیگر موضوع مدیریت اصولی پسماند و دفع زباله را در استان یزد به‌عنوان یکی از مناطق گرم و خشک کشور در صدر اخبار قرار داده است.
به گفته شهردار یزد، با توجه به ویژگی‌های اقلیمی این استان و گرمای شدید تابستان، احتمال وقوع چنین حوادثی همواره وجود دارد و مدیریت شهری تلاش می‌کند تا با اجرای طرح‌های پیشگیرانه، از بروز حوادث مشابه جلوگیری کند.
جزئیات حادثه آتش‌سوزی
آتش‌سوزی امروز در گود زباله یزد حوالی ظهر آغاز شد و به‌سرعت بخش‌هایی از محل دپوی زباله را در برگرفت. با اعلام وقوع حادثه، نیروهای آتش‌نشانی و مدیریت بحران شهرداری یزد بلافاصله به محل اعزام شدند و عملیات مهار آتش را آغاز کردند.
طبق گفته مسئولان حاضر در محل، شدت دود ناشی از سوختن زباله‌ها بسیار زیاد بوده و بوی نامطبوع ناشی از سوختن مواد پلاستیکی و سایر ترکیبات شیمیایی، هوای اطراف را تحت تأثیر قرار داده است. این وضعیت موجب نگرانی ساکنان برخی مناطق اطراف گود زباله شد.
تلاش آتش‌نشانان برای مهار آتش
نیروهای آتش‌نشانی یزد با استفاده از تجهیزات تخصصی و خودروهای سنگین آبرسان، توانستند در مدت چند ساعت شعله‌های آتش را مهار و از گسترش آن به سایر بخش‌های گود جلوگیری کنند. شهردار یزد با قدردانی از تلاش نیروهای عملیاتی گفت: «با وجود شرایط دشوار و گرمای شدید، آتش‌نشانان با سرعت و دقت عمل کردند و مانع گسترش آتش به مناطق وسیع‌تر شدند.»
وی تأکید کرد که خوشبختانه این حادثه تلفات جانی در پی نداشته اما خسارات مالی ناشی از سوختن بخشی از زباله‌ها و آسیب به زیرساخت‌های گود زباله در حال ارزیابی است.
واکنش‌های شیمیایی؛ تهدیدی جدی در دمای بالا
کارشناسان حوزه محیط زیست و مدیریت پسماند بارها هشدار داده‌اند که تجمع حجم زیادی از زباله‌های مختلف در یک محل، به‌ویژه در شرایط دمایی بالا، می‌تواند زمینه‌ساز بروز واکنش‌های شیمیایی و حرارتی شود که نتیجه آن بروز آتش‌سوزی یا انفجارهای کوچک در بستر زباله‌هاست.
شهردار یزد نیز در همین زمینه توضیح داد: «وجود مواد پلاستیکی، شیمیایی و حتی زباله‌های خشک و مرطوب در کنار هم، باعث تولید گازهایی مانند متان می‌شود که در صورت بالا رفتن دما یا وجود یک منبع حرارتی کوچک می‌تواند موجب شعله‌ور شدن زباله‌ها شود.»
تهدید سلامت شهروندان
یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های ناشی از آتش‌سوزی در مراکز دفن زباله، انتشار گازها و ذرات معلق سمی در هواست. سوختن زباله‌های پلاستیکی و شیمیایی می‌تواند ترکیبات خطرناکی مانند دیوکسین‌ها، فوران‌ها و فلزات سنگین را وارد جو کند که استنشاق آن‌ها به‌شدت برای سلامتی انسان مضر است.
شهردار یزد با اشاره به این موضوع تصریح کرد: «از ابتدای وقوع حادثه، اقدامات لازم برای کنترل و کاهش آلودگی هوا انجام شده و در حال حاضر وضعیت تحت کنترل است. با این حال، توصیه می‌شود ساکنان مناطق نزدیک به گود زباله، در ساعات اولیه پس از اطفای حریق، از تردد غیرضروری در فضای باز پرهیز کنند.»
لزوم مدیریت اصولی پسماند
حادثه امروز یک‌بار دیگر ضرورت توجه جدی به مدیریت اصولی پسماند را یادآوری کرد. یزد به دلیل اقلیم خشک و گرم خود، به‌شدت در معرض خطر آتش‌سوزی در مراکز دفع زباله قرار دارد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که استفاده از روش‌های نوین دفن بهداشتی زباله، جداسازی پسماندهای خشک و تر، بازیافت و کاهش حجم زباله ورودی به گود می‌تواند از وقوع چنین حوادثی جلوگیری کند.
شهردار یزد در این خصوص گفت: «برنامه‌های متعددی برای ارتقای مدیریت پسماند در یزد در دست اجراست. ما به دنبال استفاده از فناوری‌های روز دنیا برای کاهش خطرات زیست‌محیطی ناشی از دفن زباله هستیم. امیدواریم با همکاری مردم در موضوع تفکیک زباله از مبدأ، بتوانیم حجم زباله‌های ورودی به گود را کاهش دهیم و احتمال چنین حوادثی را به حداقل برسانیم.»
گود زباله یزد؛ چالش‌های زیست‌محیطی
گود زباله یزد سال‌هاست که به‌عنوان محل دفن بخش زیادی از پسماندهای شهری مورد استفاده قرار می‌گیرد. با افزایش جمعیت، مصرف بیشتر و تغییر الگوی زندگی شهروندان، حجم زباله‌های تولیدی نیز روند افزایشی داشته و گود زباله را با چالش‌های جدی مواجه کرده است.
کارشناسان محیط زیست معتقدند که اگرچه دفن زباله همچنان یکی از روش‌های متداول مدیریت پسماند است، اما در شرایط اقلیمی خاص یزد، باید راهکارهای جایگزین همچون بازیافت، تبدیل زباله به انرژی و کاهش تولید زباله در دستور کار قرار گیرد.
نقش مردم در پیشگیری از حوادث
یکی از راهکارهای مهم برای کاهش خطر آتش‌سوزی در مراکز دفع زباله، همکاری مردم در تفکیک زباله از مبدأ است. بسیاری از مواد قابل اشتعال مانند پلاستیک، پارچه‌های مصنوعی، مواد شیمیایی و حتی باطری‌ها و لوازم الکترونیکی اگر از زباله‌های تر جدا شوند، خطر کمتری برای ایجاد واکنش‌های شیمیایی و حرارت‌زا خواهند داشت.
شهردار یزد از شهروندان درخواست کرد که در موضوع تفکیک زباله از مبدأ همکاری بیشتری داشته باشند و تأکید کرد: «تفکیک زباله تنها یک وظیفه شهروندی نیست بلکه اقدامی مهم برای حفظ سلامت محیط زیست و پیشگیری از حوادثی مانند آتش‌سوزی گود زباله است.»
سخن پایانی
آتش‌سوزی امروز در گود زباله یزد بار دیگر زنگ خطر مدیریت پسماند در مناطق گرم و خشک کشور را به صدا درآورد. هرچند این حادثه بدون تلفات جانی خاتمه یافت، اما انتشار دود و گازهای سمی نشان داد که مدیریت اصولی پسماند و استفاده از فناوری‌های نوین در دفن و بازیافت زباله چقدر حیاتی است.
مسئولان شهری یزد وعده داده‌اند که اقدامات لازم برای جلوگیری از تکرار چنین حوادثی را در دستور کار قرار دهند. از سوی دیگر، نقش مردم در این مسیر انکارناپذیر است و همکاری آن‌ها در تفکیک زباله و کاهش تولید پسماند می‌تواند سهم بزرگی در حفاظت از محیط زیست و سلامت شهروندان داشته باشد.
