بیماری کاتاراکت چیست؟ علل، علائم و تشخیص بیماری کاتاراکت (آب مروارید)

بیماری کاتاراکت چیست؟

به گزارش گروه پزشکی مجله اینترنتی نو:

کاتاراکت:
Cataract

آب مروارید. بیماری است که بعلت کدر شدن عدسی چشم ایجاد می گردد و به تار شدن پیشرونده بینایی می انجامد.

بیماری کاتاراکت یا آب مروارید

بیماری کاتاراکت یا آب مروارید یکی از شایع‌ترین اختلالات بینایی در جهان است که به تدریج باعث کاهش کیفیت بینایی و در نهایت نابینایی می‌شود. این بیماری معمولاً با افزایش سن به وجود می‌آید، اما عوامل دیگری نیز می‌توانند در بروز آن تأثیرگذار باشند. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، تشخیص، درمان، عوارض و پیشگیری از بیماری کاتاراکت می‌پردازیم.

 

 

تعریف کاتاراکت

کاتاراکت به معنای کدر شدن عدسی چشم است. عدسی چشم، که به‌طور طبیعی شفاف است، نور را به‌طور صحیح به شبکیه منتقل می‌کند. با وجود کاتاراکت، این عدسی کدر شده و باعث می‌شود نور به‌درستی به شبکیه نرسد، که در نتیجه بینایی فرد کاهش می‌یابد. این بیماری معمولاً به‌صورت تدریجی پیشرفت می‌کند و می‌تواند به‌طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد.

کاتاراکت معمولاً در افراد مسن‌تر شایع‌تر است، اما می‌تواند به دلایل دیگری نیز ایجاد شود، از جمله آسیب‌های چشمی، مصرف برخی داروها، یا بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت. علائم کاتاراکت شامل تاری دید، حساسیت به نور، دید دوگانه و تغییرات ناگهانی در قدرت بینایی است. برخی از بیماران ممکن است متوجه شوند که رنگ‌ها کمرنگ‌تر یا محو به نظر می‌رسند و نیاز به تغییر مکرر عینک یا لنز دارند.

تشخیص کاتاراکت معمولاً از طریق معاینه چشم توسط پزشک انجام می‌شود. اگر کاتاراکت به حدی پیشرفت کند که کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد، عمل جراحی می‌تواند گزینه مؤثری باشد. در این عمل، عدسی کدر شده از چشم خارج شده و معمولاً با عدسی مصنوعی جایگزین می‌شود. این جراحی اغلب به‌صورت سرپایی انجام می‌شود و بیماران معمولاً پس از چند روز بهبود می‌یابند.

پیشگیری از کاتاراکت ممکن است شامل محافظت از چشم در برابر نور UV، حفظ یک رژیم غذایی سالم و معاینه منظم چشم باشد. با توجه به روند پیری جامعه و افزایش امید به زندگی، توجه به سلامت چشم و پیشگیری از بیماری‌هایی مانند کاتاراکت اهمیت بیشتری یافته است.

علل بروز کاتاراکت

کاتاراکت می‌تواند به دلایل مختلفی بروز کند. برخی از مهم‌ترین علل عبارتند از:

پیری: افزایش سن یکی از رایج‌ترین عوامل بروز کاتاراکت است. با افزایش سن، پروتئین‌های موجود در عدسی چشم تغییر می‌کنند و موجب کدر شدن آن می‌شوند.

عوامل ژنتیکی: برخی از افراد به دلیل تاریخچه خانوادگی خود بیشتر در معرض خطر بروز کاتاراکت قرار دارند.

عوامل محیطی: قرار گرفتن در معرض نور ماوراء بنفش خورشید، استعمال سیگار و مصرف الکل می‌تواند خطر بروز کاتاراکت را افزایش دهد.

بیماری‌ها: برخی بیماری‌ها مانند دیابت می‌تواند به بروز کاتاراکت کمک کند. همچنین، مصرف داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها نیز می‌تواند در این زمینه تأثیرگذار باشد.

علائم کاتاراکت

علائم کاتاراکت معمولاً به تدریج ظاهر می‌شوند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:

کاهش وضوح بینایی: افراد مبتلا به کاتاراکت ممکن است احساس کنند که دیدشان به صورت غیرواضح و مه‌آلود است.

حساسیت به نور: برخی افراد ممکن است نسبت به نور حساس‌تر شوند و در شرایط پرنور دچار ناراحتی شوند.

دید شب: کاهش توانایی در دیدن در شرایط کم‌نور یا در شب.

تغییر در رنگ‌ها: افراد مبتلا ممکن است متوجه تغییر در رنگ‌ها شوند و رنگ‌ها برای آن‌ها کدر یا زرد به نظر برسند.

تشخیص کاتاراکت

تشخیص کاتاراکت معمولاً از طریق معاینه چشم توسط پزشک انجام می‌شود. پزشک می‌تواند با استفاده از ابزارهای خاصی به بررسی عدسی چشم و تشخیص وجود کاتاراکت بپردازد. برخی از روش‌های تشخیصی شامل:

معاینه بصری: پزشک با استفاده از دستگاه‌های خاص می‌تواند وضوح بینایی فرد را اندازه‌گیری کند.

افتالموسکپی: این روش به پزشک اجازه می‌دهد تا به‌طور مستقیم به داخل چشم نگاه کند و وضعیت عدسی را بررسی کند.

تست‌های دیگر: در برخی موارد، پزشک ممکن است تست‌های اضافی برای ارزیابی دقیق‌تر وضعیت بینایی و کاتاراکت تجویز کند.

درمان کاتاراکت

درمان کاتاراکت به شدت بیماری و تأثیر آن بر کیفیت زندگی فرد بستگی دارد. در مراحل اولیه، ممکن است نیاز به درمان خاصی نباشد و پزشک تنها توصیه‌هایی برای تغییر در سبک زندگی مانند استفاده از عینک‌های مناسب را ارائه دهد. با این حال، اگر کاتاراکت به حدی پیشرفت کند که کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد، جراحی ممکن است ضروری باشد.

جراحی کاتاراکت: این روش یکی از رایج‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای درمان کاتاراکت است. در این جراحی، عدسی کدر شده خارج و معمولاً با یک عدسی مصنوعی جایگزین می‌شود. این جراحی معمولاً با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و به‌طور کلی ایمن و با عوارض کم همراه است.

عوارض و پیشگیری

اگرچه جراحی کاتاراکت معمولاً ایمن است، اما ممکن است عوارضی مانند عفونت، خونریزی یا مشکلات در بینایی بعد از جراحی بروز کند. همچنین، ممکن است کاتاراکت دوباره بروز کند. بنابراین، پیگیری مداوم و معاینه‌های منظم چشم برای بیماران با سابقه کاتاراکت ضروری است.

برای پیشگیری از بروز کاتاراکت، می‌توان به موارد زیر توجه کرد:

استفاده از عینک آفتابی: استفاده از عینک‌های با UV Protection در برابر نور خورشید.

رژیم غذایی سالم: مصرف مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها می‌تواند به سلامت چشم کمک کند.

ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل: این عادات می‌توانند خطر بروز کاتاراکت را کاهش دهند.

نتیجه‌گیری

بیماری کاتاراکت یا آب مروارید یکی از اختلالات شایع بینایی است که می‌تواند تأثیرات جدی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. شناخت علل، علائم و روش‌های تشخیص و درمان این بیماری می‌تواند به افراد کمک کند تا به موقع اقدام کنند و از پیشرفت آن جلوگیری نمایند. با رعایت نکات پیشگیرانه و انجام معاینات منظم چشم، می‌توان خطر بروز کاتاراکت را کاهش داد و به حفظ سلامت بینایی کمک کرد.