سرنوشت نهایی ستارگان؛ کشف احتمالی شکست ابرنواختر

به گزارش گروه علمی ایرنا از وبگاه ساینس نیوز، دانشمندان در پی پژوهشی جدید به شواهدی دست یافته‌اند که نشان می‌دهد ستاره‌ای که از درخشش افتاده، ممکن است دچار «شکست ابرنواختر» شده باشد. اگر این یافته‌ها تایید شوند، نشان‌دهنده‌ تولد یک سیاه‌چاله بدون انفجار مرسوم ابرنواختری خواهد بود.

در معمول‌ترین حالت، ابرنواختر زمانی رخ می‌دهد که یک ستاره پرجرم به پایان عمر خود رسیده و دچار فروپاشی می‌شود. این فروپاشی منجر به انفجاری عظیم می‌شود که نوری خیره‌کننده به اطراف می‌پراکند. اما شکست ابرنواختر روندی غیرمعمول است؛ در این پدیده، ستاره با از دست دادن درخشش خود به‌طور ناگهانی خاموش می‌شود، بدون اینکه انفجار نورانی یک ابرنواختر معمولی رخ دهد.

سیاه‌چاله‌ها مناطق پرجرشی در فضازمان هستند که هیچ چیزی، حتی نور، نمی‌تواند از میدان گرانشی قدرتمند آنها بگریزد. در رویداد شکست ابرنواختر، ستاره بدون تجربه یک انفجار کامل به خاموشی فرو می‌رود و پس از فروپاشی هسته به سیاه‌چاله تبدیل می‌شود. در این فرآیند، مواد باقی‌مانده از ستاره به سمت مرکز سقوط کرده و درخششی از نور مادون قرمز تولید می‌کند.

کشف نشانه‌های احتمالی از شکست ابرنواختر

کیشالای دی، اخترفیزیکدان دانشگاه ام‌آی‌تی، و همکارانش در پژوهشی که در وبگاه علمی آرکایو منتشر شده، گزارش داده‌اند که در سال ۲۰۱۶ ستاره‌ای ابرغول در کهکشان آندرومدا به‌طور غیرمنتظره‌ای کاهش نور پیدا کرد و تا سال ۲۰۲۳ کاملاً ناپدید شد. این رویداد توجه دانشمندان را به خود جلب کرده است و آن‌ها احتمال می‌دهند که این کاهش نور ناگهانی ناشی از شکست ابرنواختر باشد.

مورگان فریزر، اخترفیزیکدان کالج دانشگاهی دوبلین که در این پژوهش شرکت نداشته است، می‌گوید: «این دقیقاً همان چیزی است که از یک شکست ابرنواختر انتظار داریم؛ یک ستاره عظیم که به‌طور ناگهانی محو می‌شود.» او اما هشدار می‌دهد که برای قطعیت بخشیدن به این فرضیه، باید ملاحظات بیشتری انجام شود، چراکه پدیده‌های دیگری همچون پوشانده شدن ستاره توسط ابرهای غبار نیز می‌تواند منجر به کاهش نور ستاره شود.

اهمیت پژوهش برای شناخت سیاه‌چاله‌ها و بقایای ستارگان

این پژوهش و رویدادهای مشابه، می‌تواند به درک بهتر از سرنوشت ستارگان پرجرم و فرایند تشکیل سیاه‌چاله‌ها و ستارگان نوترونی کمک کند. این کشف نشان می‌دهد که همه ستارگان به شیوه‌ای که انتظار می‌رود منفجر نمی‌شوند؛ برخی از آن‌ها شاید بدون هرگونه نمایش نورانی به پایان رسیده و به سیاه‌چاله تبدیل شوند.

دانشمندان امیدوارند که پژوهش‌های بیشتر بتواند به پیش‌بینی دقیق‌تر درباره‌ سرنوشت ستارگان کمک کرده و فرایندهای مرگ ستارگان و تولد اجرام فضایی را بهتر درک کنند.