ارتباط بین سلامت دهان و دندان با بیماری‌های قلبی
ارتباط بین سلامت دهان و دندان و بیماری‌های قلبی موضوعی است که توجه بسیاری از پژوهشگران حوزه پزشکی را به خود جلب کرده است. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که بهداشت دهان و دندان می‌تواند تاثیر مستقیمی بر سلامت کلی بدن و به‌ویژه قلب و عروق داشته باشد. التهاب لثه و عفونت‌های دندان، که از شایع‌ترین مشکلات دهانی هستند، در صورت عدم درمان می‌توانند به عفونت‌های سیستمیک و حتی مشکلات قلبی منجر شوند. در این مقاله به بررسی رابطه سلامت دهان و دندان با بیماری‌های قلبی می‌پردازیم و اهمیت پیشگیری و درمان به موقع مشکلات دهانی برای سلامت قلب را مورد بحث قرار می‌دهیم.
1. سلامت دهان و دندان و میکروب‌های دهانی
در دهان انسان‌ها میلیون‌ها باکتری زندگی می‌کنند که اغلب در سطح دندان‌ها و لثه‌ها تجمع پیدا می‌کنند. این باکتری‌ها در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می‌توانند با تشکیل پلاک دندانی باعث التهاب لثه شوند. اگر این پلاک‌ها و باکتری‌ها به خوبی و به موقع از بین نروند، می‌توانند به بیماری‌های جدی‌تری مانند پریودنتیت (التهاب بافت‌های اطراف دندان) منجر شوند.
پریودنتیت علاوه بر تخریب لثه و از دست رفتن دندان‌ها، می‌تواند باعث انتشار باکتری‌ها به جریان خون شود. این باکتری‌ها با ورود به جریان خون می‌توانند باعث التهاب در عروق خونی و تشکیل لخته‌های خونی شوند که احتمال بروز بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد.
2. التهاب و نقش آن در ایجاد بیماری‌های قلبی
التهاب یکی از عوامل کلیدی در بیماری‌های قلبی عروقی است. عفونت‌ها و التهابات دهانی می‌توانند باعث تحریک سیستم ایمنی بدن شوند و تولید موادی مانند پروتئین‌های التهابی (مانند اینترلوکین‌ها و پروتئین‌های واکنش‌دهنده) را افزایش دهند. این مواد التهابی می‌توانند وارد عروق شوند و التهاب داخلی رگ‌ها را افزایش دهند.
تحقیقات نشان داده‌اند که در افراد مبتلا به بیماری‌های پریودنتال، میزان پروتئین C-reactive (CRP) و دیگر نشانگرهای التهابی بالا می‌رود. این افزایش در میزان پروتئین‌های التهابی در خون می‌تواند عروق خونی را تحت تأثیر قرار داده و خطر تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک را افزایش دهد. این پلاک‌ها به مرور زمان می‌توانند جریان خون به قلب را مسدود کرده و منجر به بیماری‌های جدی قلبی از جمله سکته قلبی و انسداد عروق کرونری شوند.
3. ورود باکتری‌های دهانی به جریان خون و اثرات آن بر قلب
پریودنتیت و دیگر عفونت‌های دهانی می‌توانند باعث گسترش باکتری‌ها به جریان خون شوند. باکتری‌ها پس از ورود به جریان خون می‌توانند به قلب و بافت‌های دیگر بدن منتقل شوند و باعث عفونت‌های جدید شوند. یکی از شرایطی که ممکن است در این حالت رخ دهد، اندوکاردیت عفونی است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها به لایه داخلی قلب (اندوکارد) حمله می‌کنند و باعث التهاب و عفونت می‌شوند. این حالت به خصوص در افراد مبتلا به مشکلات دریچه‌ای قلبی شایع‌تر است.
4. خطر افزایش فشار خون به دلیل التهاب دهانی
یکی دیگر از عوارض مربوط به سلامت دهان و دندان، افزایش فشار خون است. تحقیقات نشان می‌دهند که عفونت‌های دهانی می‌توانند بر فشار خون تأثیرگذار باشند و در بلندمدت احتمال بروز مشکلات فشار خون بالا را افزایش دهند. فشار خون بالا یکی از عوامل خطر مهم برای بیماری‌های قلبی است و می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری مانند حملات قلبی و سکته‌های مغزی شود.
5. اثرات پریودنتیت بر تصلب شرایین و بیماری‌های کرونری
یکی از راه‌هایی که بهداشت دهان و دندان می‌تواند بر قلب تأثیر بگذارد، ایجاد تصلب شرایین یا آترواسکلروز است. آترواسکلروز فرآیندی است که در آن پلاک‌ها و مواد چربی در دیواره عروق خونی جمع می‌شوند و باعث انسداد و کاهش انعطاف‌پذیری عروق می‌شوند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که افرادی که دچار بیماری‌های پریودنتال هستند، احتمال بیشتری دارند که به بیماری‌های عروقی از جمله تصلب شرایین و بیماری‌های کرونری مبتلا شوند.
باکتری‌ها و التهابات مربوط به پریودنتیت می‌توانند به دیواره عروق حمله کرده و باعث تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک شوند. این پلاک‌ها می‌توانند جریان خون به قلب و سایر اندام‌های بدن را محدود کنند و در موارد شدید باعث انسداد کامل عروق شوند که به سکته قلبی منجر خواهد شد.
6. نقش بهداشت دهان و دندان در پیشگیری از بیماری‌های قلبی
رعایت بهداشت دهان و دندان نه تنها برای جلوگیری از پوسیدگی دندان و التهاب لثه ضروری است، بلکه می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تری مانند بیماری‌های قلبی نیز جلوگیری کند. برای داشتن دندان‌ها و لثه‌های سالم، مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به صورت منظم ضروری است. همچنین، مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک برای انجام معاینه‌های روتین می‌تواند مشکلات دهانی را در مراحل ابتدایی شناسایی و از پیشرفت آنها جلوگیری کند.
افرادی که دارای سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی هستند و همچنین افرادی که بیماری‌های مزمنی مانند دیابت دارند، باید توجه بیشتری به بهداشت دهان و دندان خود داشته باشند. مطالعات نشان می‌دهند که بیماران دیابتی که به بیماری‌های پریودنتال مبتلا هستند، بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی قرار دارند.
7. راهکارهای بهبود سلامت دهان و دندان و کاهش خطر بیماری‌های قلبی
برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی از طریق بهبود بهداشت دهان و دندان، رعایت موارد زیر توصیه می‌شود:
- مسواک زدن روزانه: مسواک زدن حداقل دو بار در روز با استفاده از خمیردندان‌های حاوی فلوراید می‌تواند از تشکیل پلاک و عفونت‌های دهانی جلوگیری کند.
- استفاده از نخ دندان: نخ دندان می‌تواند باکتری‌ها و باقی‌مانده‌های غذایی را از بین دندان‌ها خارج کند و خطر التهاب لثه را کاهش دهد.
- شست‌وشوی دهان با محلول‌های ضدعفونی: استفاده از محلول‌های ضدعفونی‌کننده دهان می‌تواند به کاهش میزان باکتری‌های دهانی کمک کند و خطر عفونت‌های دهانی را کم کند.
- تغذیه سالم: تغذیه سالم که شامل مقدار کافی از ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد، به تقویت سیستم ایمنی بدن و سلامت دهان و دندان کمک می‌کند.
- ترک سیگار و الکل: مصرف سیگار و الکل می‌تواند خطر بروز بیماری‌های پریودنتال و مشکلات قلبی را افزایش دهد. ترک این عادت‌ها می‌تواند به سلامت کلی بدن کمک کند.
- مراجعه منظم به دندانپزشک: معاینه‌های منظم دندانپزشکی می‌توانند به شناسایی و درمان مشکلات دهانی در مراحل اولیه کمک کنند و از پیشرفت بیماری‌ها جلوگیری کنند.
نتیجه‌گیری
ارتباط بین سلامت دهان و دندان و بیماری‌های قلبی نشان می‌دهد که توجه به بهداشت دهان و دندان می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی کمک کند. رعایت بهداشت دهان و دندان، پیشگیری و درمان به موقع مشکلات دهانی می‌تواند خطر بروز عفونت‌ها و التهابات سیستمیک را کاهش دهد و از بیماری‌های قلبی جلوگیری کند.
منبع: مجله نو
نوشته های مشابه
