سواد جسمانی دانشجویان؛ موضوعی که مغفول مانده است
تهران، ۲ بهمن – در هفتادوششمین نشست معاونین دانشجویی دانشگاه‌ها که در دانشگاه سیستان و بلوچستان برگزار شد، فریبا محمدی، رئیس پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی، به اهمیت ورزش و تاثیر آن بر سلامت دانشجویان اشاره کرد و گفت:
“ورزش نه تنها به بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کند، بلکه به طور مستقیم با افزایش امید به زندگی، اشتیاق به زیستن و پیشگیری از رفتارهای پرخطر مرتبط است.”
تأکید بر اهمیت ورزش در زندگی دانشجویی
محمدی ادامه داد:
“پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ورزش و فعالیت‌های بدنی تأثیر زیادی بر افزایش سلامت جسمانی و روانی دارند و می‌توانند در کاهش استرس‌های روانی و افزایش نشاط عمومی دانشجویان نقش مؤثری ایفا کنند.” وی همچنین به فعالیت‌های پژوهشی در این حوزه اشاره کرد و افزود:
“این پژوهشگاه با ۲۴ عضو هیئت علمی، ۳۶ کارمند و ۴ آزمایشگاه تخصصی، به‌طور فعال در زمینه ارتقاء وضعیت ورزش دانشجویان فعالیت می‌کند.”
تأسیس پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی
رئیس پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی از تأسیس این مرکز در سال ۱۳۷۷ خبر داد و هدف اصلی آن را پاسخگویی به نیازهای پژوهشی و فناوری در حوزه علوم ورزشی و تندرستی عنوان کرد. وی تأکید کرد که یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های این پژوهشگاه، پایش سلامت جسمانی و روانی دانشجویان و بهبود شاخص‌های ورزشی در دانشگاه‌ها است.
برنامه‌های فدراسیون ملی ورزش‌های دانشگاهی
در همین نشست، مصطفی افشاری، سرپرست فدراسیون ملی ورزش‌های دانشگاهی، برنامه‌های آینده فدراسیون را بر اساس برنامه هفتم توسعه کشور طراحی کرده و به ضرورت هم‌راستایی این برنامه‌ها با اهداف ملی اشاره کرد. وی گفت:
“فدراسیون ملی ورزش‌های دانشگاهی در تلاش است تا به مرجع علمی ورزش کشور تبدیل شود و همسو با ماده ۹۳ برنامه توسعه، نقش خود را در برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های ورزشی ایفا کند.”
ضرورت توجه بیشتر به ورزش دانشجویی
افشاری اضافه کرد:
“مهم‌ترین هدف فدراسیون ملی، ارائه برنامه‌های ورزشی با کیفیت به دانشجویان و توسعه سلامت جسمانی در دانشگاه‌ها است.” وی همچنین افزود که برگزاری این نشست‌ها و تبادل نظر با مسئولان دانشگاه‌ها و پژوهشگران می‌تواند به بهبود شرایط ورزش در محیط‌های دانشگاهی کمک کند و به تحقق اهداف توسعه‌ای کشور در این زمینه کمک نماید.
ضرورت آموزش و ترویج فرهنگ ورزش در میان دانشجویان
در پایان این نشست، بسیاری از معاونین دانشجویی دانشگاه‌ها بر لزوم ترویج فرهنگ ورزش و آموزش اصول سلامت جسمانی به دانشجویان تأکید کردند. آن‌ها معتقدند که ارتقای سواد جسمانی می‌تواند به عنوان یک شاخص مهم در افزایش بهره‌وری و کاهش بیماری‌ها در میان دانشجویان، تأثیرات مثبتی داشته باشد و باید در اولویت برنامه‌های دانشگاه‌ها قرار گیرد.
چالش‌های ورزش در دانشگاه‌ها و لزوم زیرساخت‌های مناسب
یکی از چالش‌های اساسی که در زمینه ورزش دانشجویی در بسیاری از دانشگاه‌ها وجود دارد، نبود زیرساخت‌های مناسب و فضاهای ورزشی کافی است. بسیاری از دانشگاه‌ها با کمبود امکانات ورزشی و فضاهای مناسب برای فعالیت‌های بدنی مواجه هستند، که این مسأله به کاهش مشارکت دانشجویان در برنامه‌های ورزشی و فعالیت‌های بدنی منجر می‌شود. مسئولان دانشگاه‌ها و فدراسیون ملی ورزش‌های دانشگاهی باید به این موضوع توجه بیشتری داشته و در راستای تأمین زیرساخت‌های مناسب برای تمامی دانشگاه‌ها تلاش کنند.
اهمیت ورزش در پیشگیری از بیماری‌های جسمانی و روانی
ورزش به‌عنوان یک عامل مؤثر در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌های جسمانی و روانی شناخته می‌شود. طبق گزارش‌های مختلف، فعالیت‌های بدنی منظم می‌تواند در پیشگیری از بیماری‌های قلبی، دیابت، فشار خون بالا و افسردگی مؤثر باشد. دانشجویان با مشارکت در برنامه‌های ورزشی و فعالیت‌های بدنی، می‌توانند از بروز این بیماری‌ها جلوگیری کنند و به بهبود سلامت عمومی خود کمک نمایند. بر این اساس، توجه به ورزش در دانشگاه‌ها نه تنها بهبود وضعیت جسمانی، بلکه تأثیر مثبتی بر سلامت روان دانشجویان خواهد داشت.
ورزش؛ ابزاری برای کاهش استرس و فشارهای روانی دانشجویان
با توجه به فشارهای تحصیلی و استرس‌های روزمره‌ای که بسیاری از دانشجویان با آن مواجه هستند، ورزش می‌تواند به‌عنوان یک راهکار مؤثر برای کاهش استرس و اضطراب شناخته شود. فعالیت‌های بدنی باعث ترشح هورمون‌های خوشحالی مانند آندورفین‌ها می‌شود که می‌تواند تأثیر زیادی بر کاهش اضطراب و افزایش آرامش ذهنی دانشجویان داشته باشد. بنابراین، برای ارتقاء کیفیت زندگی دانشجویان، باید برنامه‌های ورزشی در محیط‌های دانشگاهی گنجانده شود.
ورزش و تقویت روحیه تیمی و اجتماعی دانشجویان
ورزش‌های گروهی به‌ویژه در محیط‌های دانشگاهی می‌تواند به تقویت روحیه تیمی، همکاری و ارتباطات اجتماعی دانشجویان کمک کند. با شرکت در مسابقات تیمی و فعالیت‌های گروهی، دانشجویان می‌توانند مهارت‌های ارتباطی خود را بهبود بخشند و با هم‌کلاسی‌ها و هم‌دانشگاهی‌های خود ارتباط نزدیک‌تری برقرار کنند. این امر علاوه بر بهبود روابط اجتماعی، می‌تواند به تقویت مهارت‌های رهبری و تصمیم‌گیری در محیط‌های گروهی کمک کند.
پتانسیل ورزش‌های دانشگاهی در ارتقای فرهنگ کشور
ورزش‌های دانشگاهی نه تنها می‌توانند بر سلامت جسمانی و روانی دانشجویان تأثیر بگذارند، بلکه می‌توانند به ارتقاء فرهنگ ملی و تربیت اخلاقی نسل جوان نیز کمک کنند. دانشگاه‌ها به‌عنوان نهادهای آموزشی و تربیتی، نقش ویژه‌ای در فرهنگ‌سازی دارند و با ترویج فرهنگ ورزش، می‌توانند انسجام اجتماعی، احترام به قواعد و قانون و روحیه همبستگی ملی را در میان دانشجویان تقویت کنند. این امر در نهایت به نفع جامعه خواهد بود و می‌تواند به شکوفایی بیشتر کشور کمک کند.
پیشنهادات برای توسعه برنامه‌های ورزشی در دانشگاه‌ها
برای توسعه و تقویت برنامه‌های ورزشی در دانشگاه‌ها، می‌توان پیشنهادات مختلفی ارائه داد. اولاً، باید بودجه بیشتری برای تأمین تجهیزات و زیرساخت‌های ورزشی در نظر گرفته شود تا دانشگاه‌ها بتوانند امکانات بهتری را در اختیار دانشجویان قرار دهند. ثانیاً، برنامه‌های ورزشی باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که تمامی دانشجویان با هر سطح از توانایی و علاقه‌ای بتوانند از آن‌ها بهره‌مند شوند. در نهایت، باید به آموزش و آگاهی‌رسانی در زمینه اهمیت ورزش و تاثیرات آن بر سلامت جسمی و روانی دانشجویان پرداخته شود تا همگان از فواید ورزش بهره‌مند شوند.
