نقشه راه بانک مرکزی برای توسعه صنعت لیزینگ در ایران
صنعت لیزینگ در ایران همچنان در مقیاس کوچک فعالیت میکند و بسیاری از ظرفیتهای آن برای تأمین مالی و حمایت از تولید بهطور کامل مورد استفاده قرار نگرفته است. در همین راستا، بانک مرکزی به دنبال تدوین نقشه راهی برای توسعه این صنعت است تا از طریق تنظیمگری بهتر، ارتباط مؤثرتر با بانکها و ارائه ابزارهای مالی جدید، رشد آن را تسریع کند.
چالشهای اصلی صنعت لیزینگ در کشور
🔹 نبود تعامل مؤثر با دولت و ذینفعان: یکی از موانع اصلی رشد لیزینگ، نبود ارتباط سازنده بین این صنعت و دولت است. درحالیکه دولت بر تقویت تولید تأکید دارد، اما به دلیل عدم هماهنگی لازم، توجه کافی به ظرفیتهای لیزینگ نشده است.
🔹 سهم بالای بانکها در لیزینگ: حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد از فعالیتهای لیزینگ کشور توسط بانکها انجام میشود و تنها ۳۰ درصد از منابع غیر بانکی در این صنعت استفاده میشود. این موضوع رقابت میان بانکها و شرکتهای لیزینگ را افزایش داده و رشد مستقل لیزینگ را محدود کرده است.
🔹 وجود فرآیندهای پیچیده در بانکها: دریافت تسهیلات از بانکها فرآیندی طولانی دارد، اما در لیزینگ، این روند سریعتر و هدفمندتر انجام میشود. از اینرو، بانک مرکزی این مدل تأمین مالی را بهعنوان ابزاری مؤثر برای حمایت از تولید معرفی کرده است.
🔹 مشکلات قانونی و فقهی: برخی از شرکتهای لیزینگ غیررسمی بزرگتر از صنعت رسمی عمل میکنند و علت آن نیز ضعف نظارت و دور زدن قوانین است. همچنین، محدودیتهای فقهی در توسعه ابزارهای لیزینگ، چالشهایی را برای این صنعت ایجاد کرده است.
نقشه راه بانک مرکزی برای صنعت لیزینگ
🔸 بانک مرکزی در تلاش است تا دستورالعملهای جدیدی را برای این صنعت تدوین و ساختارهای نظارتی آن را بهبود بخشد.
🔸 تدوین مقررات شفاف و کارآمد برای کاهش موانع حقوقی و افزایش شفافیت در فعالیتهای شرکتهای لیزینگ.
🔸 ارتقای زیرساختهای تأمین مالی برای حمایت از شرکتهای لیزینگ و ایجاد فرصتهای جدید برای جذب سرمایه.
🔸 تمرکز بر تحول دیجیتال در صنعت لیزینگ برای افزایش بهرهوری و کاهش هزینهها.
🔸 تعریف استانداردهای مدیریتی و مالی برای تقویت اعتماد عمومی به این صنعت.
لزوم بازنگری در قوانین صنعت لیزینگ
یکی از چالشهای اساسی صنعت لیزینگ در ایران، نبود قوانین شفاف و مشخص برای فعالیت این حوزه است. بسیاری از شرکتهای لیزینگ به دلیل محدودیتهای قانونی و نبود دستورالعملهای روشن، با مشکلات متعددی مواجه هستند. در همین راستا، بانک مرکزی تصمیم دارد با بازنگری در مقررات موجود، بستر مناسبی را برای توسعه صنعت لیزینگ فراهم کند تا فعالان این حوزه بتوانند با شفافیت بیشتری فعالیت کنند.
لزوم کاهش وابستگی صنعت لیزینگ به بانکها
در حال حاضر، بانکها سهم عمدهای در تأمین مالی شرکتهای لیزینگ دارند که این وابستگی، رشد مستقل لیزینگ را محدود کرده است. بانک مرکزی در نظر دارد با ایجاد ابزارهای مالی جایگزین، زمینه را برای استفاده از منابع غیر بانکی در صنعت لیزینگ گسترش دهد. کاهش این وابستگی میتواند به توسعه پایدارتر این صنعت کمک کرده و فرصتهای جدیدی را برای تأمین مالی ایجاد کند.
نقش لیزینگ در توسعه تولید و اشتغال
لیزینگ میتواند بهعنوان یک ابزار مالی کارآمد، دسترسی کسبوکارها به منابع مالی را تسهیل کند. بسیاری از تولیدکنندگان و کارآفرینان به دلیل نبود سرمایه اولیه کافی، قادر به توسعه فعالیتهای خود نیستند. اما استفاده از مدلهای لیزینگ میتواند این مشکل را حل کرده و به افزایش تولید و ایجاد اشتغال کمک کند. در همین راستا، بانک مرکزی قصد دارد سیاستهایی را تدوین کند که لیزینگ بهصورت هدفمند در خدمت تولید و اشتغالزایی قرار گیرد.
تحول دیجیتال، آینده لیزینگ را متحول میکند
یکی از راهکارهای کلیدی برای رشد صنعت لیزینگ، استفاده از فناوریهای دیجیتال و ابزارهای نوین مالی است. بسیاری از کشورها با دیجیتالیسازی فرآیندهای لیزینگ، توانستهاند سرعت و شفافیت این صنعت را افزایش دهند. ایران نیز برای توسعه صنعت لیزینگ باید به سمت تحول دیجیتال حرکت کند. بهرهگیری از هوش مصنوعی، دادههای کلان و پلتفرمهای آنلاین میتواند بهرهوری این صنعت را افزایش داده و تجربه مشتریان را بهبود بخشد.
لزوم حمایت دولت از صنعت لیزینگ
دولت میتواند با ارائه تسهیلات، معافیتهای مالیاتی و حمایتهای قانونی، نقش مؤثری در رشد صنعت لیزینگ ایفا کند. در بسیاری از کشورها، صنعت لیزینگ بهعنوان یک ابزار استراتژیک برای توسعه اقتصادی مورد حمایت قرار میگیرد. اگر دولت ایران نیز سیاستهای حمایتی مناسبی را در این حوزه در نظر بگیرد، این صنعت میتواند به رشد پایدار اقتصادی کشور کمک کند.
جایگاه لیزینگ در نظام مالی کشور
صنعت لیزینگ میتواند بهعنوان یک مکمل برای سیستم بانکی عمل کند و گزینهای مناسب برای تأمین مالی افراد و کسبوکارها باشد. درحالیکه بانکها معمولاً روی وامهای کلان و فرآیندهای پیچیده تمرکز دارند، لیزینگ میتواند گزینهای سریعتر و انعطافپذیرتر برای تأمین مالی باشد. بنابراین، بانک مرکزی با تنظیم دستورالعملهای جدید و تسهیل فعالیت شرکتهای لیزینگ، میتواند این صنعت را بهعنوان یک بازوی مهم در نظام مالی کشور تقویت کند.
جمعبندی
صنعت لیزینگ بهعنوان یکی از ابزارهای مهم تأمین مالی میتواند نقش کلیدی در رشد اقتصادی و رونق تولید ایفا کند. بانک مرکزی با تدوین نقشه راه جدید، به دنبال توسعه این صنعت و رفع چالشهای آن است تا از ظرفیتهای لیزینگ به بهترین شکل در اقتصاد کشور استفاده شود.