مهمترین محورهای کنفرانس امنیتی مونیخ و شکاف‌های آشکار بین آمریکا و اروپا
کنفرانس امنیتی مونیخ یکی از معتبرترین و مهمترین گردهمایی‌های سالانه است که مقامات عالی‌رتبه جهان، وزیران و سیاست‌مداران کلیدی در آن حضور می‌یابند تا درباره چالش‌های جهانی و امنیت بین‌المللی بحث و تبادل نظر کنند. در شصت‌و‌یکمین کنفرانس امنیتی مونیخ که از ۱۴ تا ۱۶ فوریه ۲۰۲۵ (۲۶ تا ۲۸ بهمن ۱۴۰۳) برگزار شد، موضوعات مختلفی مطرح شد که مهمترین آنها شامل جنگ در اوکراین و تعاملات بین کشورهای غربی، به ویژه آمریکا و اروپا، بود. این کنفرانس نشان‌دهنده شکاف‌های فزاینده میان سیاست‌های آمریکا و اروپا در خصوص مسائل کلیدی مانند تهدیدهای روسیه و چین، امنیت قاره اروپا، و روند مذاکرات صلح بود.
اولویت‌های کنفرانس و چالش‌های امنیتی جهانی
در کنفرانس امسال، بسیاری از سخنرانی‌ها بر بحران اوکراین متمرکز بود. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، به طور ویژه از ضرورت کمک‌های بیشتر به اوکراین در جنگ با روسیه صحبت کرد و خواستار مشارکت بیشتر کشورهای اروپایی در دفاع از اوکراین شد. اما نکته برجسته‌تر در این کنفرانس، شکاف‌ها و اختلافات آشکاری بود که بین مواضع آمریکا و اروپا در خصوص چگونگی مدیریت بحران‌های جهانی و به ویژه مسئله اوکراین به وجود آمد.
فون در لاین: لزوم رویکرد جسورانه اروپا در مسائل دفاعی
اورسلا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، در سخنرانی خود بر لزوم اتخاذ یک رویکرد جسورانه در مسائل امنیتی اروپا تأکید کرد. وی پیشنهاد داد که کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای افزایش بودجه‌های دفاعی خود، از معافیت‌هایی برای سرمایه‌گذاری‌های دفاعی استفاده کنند. این پیشنهاد می‌تواند به کشورهای اروپایی اجازه دهد که بدون نقض قوانین مالی اتحادیه، هزینه‌های دفاعی خود را افزایش دهند. فون درلاین این اقدام را بخشی از یک “رویکرد جسورانه جدید” توصیف کرد که هدف آن تقویت امنیت اروپا در برابر تهدیدات خارجی است.
جی دی ونس: نگرانی از عقب‌نشینی اروپا از ارزش‌های دموکراتیک
یکی از مهمترین اظهارات در این کنفرانس، سخنان جی دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، بود که از نگرانی‌های خود درباره “عقب‌نشینی” اروپا از ارزش‌های دموکراتیک مشترک با آمریکا سخن گفت. ونس معتقد بود که تهدید واقعی برای اروپا نه از سوی روسیه یا چین، بلکه از درون و ناشی از تضعیف ارزش‌های دموکراتیک است. وی در حالی که به موضوع اوکراین اشاره کرد، بیشتر سخنرانی خود را به انتقاد از اروپا اختصاص داد.
زلنسکی: تشکیل نیروهای مسلح اروپا
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در سخنرانی خود خواستار تشکیل نیروهای مسلح اروپا شد تا اروپا بتواند مسئولیت امنیت خود را به عهده گیرد و از وابستگی به حمایت‌های خارجی کم کند. این سخنان در راستای تاکیدات قبلی ترامپ بود که اروپا را به اتخاذ مسئولیت بیشتر در قبال امنیت خود فراخوانده بود.
جدال بر سر عضویت اوکراین در ناتو
موضوع دیگری که در کنفرانس امسال مونیخ مطرح شد، بحث عضویت اوکراین در ناتو بود. در حالی که دبیر کل ناتو، ینس استولتنبرگ، اظهار داشت که عضویت اوکراین در ناتو همچنان در دست بررسی است و باید گام به گام جلو رفت، برخی دیگر از مقامات آمریکایی مانند وزیر دفاع، به این نکته اشاره کردند که اوکراین ممکن است مجبور به عقب‌نشینی از خواسته‌های خود برای پیوستن به ناتو به عنوان بخشی از مذاکرات صلح باشد.
توافق منابع معدنی نایاب؛ کابوسی برای روسیه
سناتور آمریکایی، لیندسی گراهام، در این کنفرانس به توافقات احتمالی بین آمریکا و اوکراین در زمینه منابع معدنی نایاب اشاره کرد و آن را یک “کابوس” برای روسیه دانست. به گفته گراهام، این توافق می‌تواند به آمریکا کمک کند تا از منابع معدنی در اوکراین بهره‌برداری کند و فشار بیشتری بر روسیه وارد آورد.
انتقادات از اروپا و احتمال کنار گذاشتن از مذاکرات صلح
کیت کلاگ، نماینده ویژه ترامپ در امور اوکراین، در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت که به نظر می‌رسد اروپا ممکن است در مذاکرات صلح با روسیه کنار گذاشته شود. این نگرانی‌ها به ویژه پس از تماس‌های تلفنی ترامپ با ولادیمیر پوتین افزایش یافت. بسیاری از مقامات اروپایی نگران هستند که بدون مشارکت آنها، مذاکرات صلح ممکن است به نتایج مطلوبی برای قاره اروپا نرسد.
نتیجه‌گیری
در نهایت، شصت‌و‌یکمین کنفرانس امنیتی مونیخ نشان‌دهنده چالش‌های جدید در روابط آمریکا و اروپا بود. اختلافات بر سر مسائل کلیدی مانند تهدیدات امنیتی روسیه و چین، سیاست‌های دفاعی، و روند مذاکرات صلح با روسیه نشان‌دهنده شکاف‌های عمیق‌تر بین دو طرف است. با این حال، موضوع اوکراین همچنان به عنوان یک نقطه مشترک باقی مانده است که بر اساس آن ممکن است آینده سیاست‌های امنیتی اروپا و جهان رقم بخورد.
