توسعهطلبی نتانیاهو در سوریه: خطر درگیریهای جدید در جنوب
در روزهای اخیر، اظهارات بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، مبنی بر ماندن نیروهای اسرائیلی در جنوب سوریه، توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. این اظهارات نه تنها نشاندهنده اهداف توسعهطلبانه اسرائیل در منطقه است، بلکه ممکن است به بحرانی جدید در منطقه منجر شود. در این مقاله، به تحلیل این اظهارات، اهداف پشت آن و پیامدهای احتمالی آن بر وضعیت سوریه و منطقه خواهیم پرداخت.
پیشزمینه توسعهطلبی اسرائیل در سوریه
پس از سالها تجاوزگری اسرائیل به کشورهای همسایه، منطقه جنوب سوریه به یکی از نقاط حساس در درگیریهای اسرائیل با کشورهای عربی تبدیل شده است. نتانیاهو در یکی از جدیدترین اظهارات خود تصریح کرد که ارتش اسرائیل برای مدت نامحدود در مناطق حساس سوریه حضور خواهد داشت. این اظهارات در حالی بیان میشود که اسرائیل پیش از این نیز موفق به اشغال بلندیهای جولان و تعدادی از مناطق جنوبی سوریه شده است.
اسرائیل با پشتیبانی آمریکا و سیاستهای حمایتی دولت ترامپ، به این نتیجه رسیده است که میتواند حضور خود را در سوریه ادامه دهد بدون آنکه با تهدید جدی مواجه شود. در این راستا، اسرائیل به دنبال گسترش مرزهای خود و جدا کردن مناطق جنوبی سوریه از خاک این کشور است.
اهداف توسعهطلبانه نتانیاهو
یکی از اهداف اصلی نتانیاهو در این تحرکات، سرپوش گذاشتن بر شکستهای اخیر رژیم اسرائیل در غزه و کرانه باختری است. نتانیاهو در تلاش است تا از شکستهای خود در این مناطق با تداوم اشغالگری در جنوب سوریه و لبنان پرده بردارد. او با توجه به آشفته بودن اوضاع در جهان عرب و وجود خلأ قدرت در سوریه، فرصت را برای گسترش نفوذ اسرائیل در این مناطق مناسب میداند.
از سوی دیگر، نتانیاهو قصد دارد طرح توسعهطلبانه خود را که شامل الحاق مناطق جنوبی سوریه به سرزمینهای اشغالی است، به مرحله اجرا درآورد. الحاق بلندیهای جولان به اسرائیل، اولین گام در این مسیر بود و حالا نتانیاهو قصد دارد همین طرح را در جنوب سوریه تکرار کند.
تحرکات اسرائیل در جنوب سوریه و واکنشهای مردمی
یکی از خطرات عمدهای که اسرائیل به دنبال آن است، ایجاد فتنه میان اقلیتهای مختلف سوریه، به ویژه دروزیها، است. تلاش اسرائیل برای جدا کردن دروزیها از هویت عربی و اسلامی آنها میتواند موجب بروز تنشهای بیشتری در منطقه شود. در واکنش به این اقدامات، ساکنان جنوب سوریه در مناطق درعا، السویدا و قنیطره به خیابانها آمده و علیه سیاستهای اسرائیل تظاهرات کردند. آنان با سر دادن شعارهایی همچون «خیبر خیبر یا یهود، سپاه محمد برمیگردد»، بر یکپارچگی سوریه تأکید کردند و خواستار توقف تجاوزگریهای اسرائیل شدند.
این واکنشها نشاندهنده احساسات شدید ضد اسرائیلی مردم سوریه و تأکید بر حاکمیت ملی و سرزمینی سوریه است. این حرکتها میتواند به یک بحران جدید در جنوب سوریه منجر شود و حتی ممکن است درگیریهای گستردهتری را در پی داشته باشد.
سکوت دمشق و جایگاه سوریه در برابر تجاوزگری اسرائیل
علیرغم این تحرکات، تاکنون واکنشی از سوی مقامات دمشق در برابر این اقدامات اسرائیل مشاهده نشده است. برخی تحلیلگران معتقدند که دولت سوریه به دلایل مختلف از جمله حفظ ثبات داخلی و جلوگیری از تقابل نظامی با اسرائیل، از ورود به مواجهه مستقیم با رژیم صهیونیستی اجتناب کرده است. این سکوت ممکن است پیامدهای منفی برای سوریه در پی داشته باشد، زیرا هرگونه سکوت در برابر این توسعهطلبیهای اسرائیلی میتواند به عنوان نشانهای از همسویی یا ضعف تلقی شود.
احتمال درگیریهای گستردهتر در پی اقدامات اسرائیل
در صورتی که اسرائیل به اقدامات خود در جنوب سوریه ادامه دهد و مقامات سوریه نتوانند پاسخ مناسبی به این تحرکات بدهند، احتمال بروز درگیریهای جدید در این منطقه بسیار بالا خواهد بود. به ویژه اینکه با توجه به شرایط کنونی در سوریه، هیچگونه راهحل دیپلماتیک و موثر برای مقابله با این توسعهطلبیها وجود ندارد. اطمینان داریم که سوریها لحظهای در مقابله با این زورگویی و تجاوزگری اسرائیل درنگ نخواهند کرد.
نتانیاهو همچنین در روز یکشنبه تأکید کرد که نیروهای اسرائیلی برای مدت نامحدود در منطقه حائل و جبلالشیخ در سوریه باقی خواهند ماند. این اظهارات به وضوح نشاندهنده برنامههای اسرائیل برای تثبیت حضور خود در خاک سوریه و جلوگیری از هرگونه تهدید به امنیت سرزمینهای اشغالی است.
نتیجهگیری
حرکات توسعهطلبانه اسرائیل در سوریه میتواند به درگیریهای جدید و پیچیدهای منجر شود. سکوت جامعه بینالمللی و عدم واکنش جدی از سوی کشورهای عربی در برابر این اقدامات، به تقویت رژیم اسرائیل و تشویق آن به ادامه سیاستهای اشغالگرانه کمک کرده است. در این شرایط، تنها مقاومت مردمی و دفاع از سرزمینهای عربی میتواند به توقف این تجاوزگریها منجر شود.