🌾 گلستان؛ الگویی برای جهش تولید با مشارکت مردم
استان گلستان با دارا بودن ظرفیت‌های متنوع در حوزه‌های کشاورزی، صنعت، خدمات و گردشگری، در سال گذشته گام‌هایی مؤثر در جهت توسعه متوازن و پایدار برداشت. در این میان، شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان به‌عنوان محور اصلی تصمیم‌سازی‌های کلان، نقش حیاتی در هماهنگ‌سازی منابع، پروژه‌ها و جهت‌دهی به سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی ایفا کرد.
در سال ۱۴۰۲ و با تاکید رهبر معظم انقلاب بر «جهش تولید با مشارکت مردم»، این شورا تلاش کرد با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی و سرمایه‌های اجتماعی، زمینه‌ساز رشد اقتصادی در چارچوب برنامه هفتم توسعه باشد.
📊 نگاهی به برنامه هفتم توسعه و جایگاه استان‌ها
برنامه هفتم توسعه کشور، با تمرکز بر عدالت‌محوری، ارتقای بهره‌وری، اقتصاد مقاومتی و مردمی‌سازی اقتصاد طراحی شده و از استان‌ها انتظار می‌رود به‌صورت بومی و هدفمند به پیاده‌سازی این اهداف بپردازند.
استان گلستان، با توجه به ویژگی‌های خاص خود، در این برنامه دارای محورهای اولویت‌داری چون:
-
توسعه کشاورزی پایدار
-
ارتقای صنایع تبدیلی و بسته‌بندی
-
گسترش گردشگری طبیعی و تاریخی
-
ایجاد اشتغال در مناطق محروم و مرزی
-
توسعه صادرات غیرنفتی
می‌باشد.
🧭 نقش شورای برنامه‌ریزی و توسعه گلستان
شورای برنامه‌ریزی استان گلستان، متشکل از مدیران کل، فرمانداران، نمایندگان دستگاه‌های اجرایی و نخبگان دانشگاهی است که در سال گذشته با جلسات منظم و هدفمند، نقشه راه اجرایی استان را در چهارچوب برنامه‌های ملی و سند آمایش سرزمین تنظیم و دنبال کرده است.
اقدامات کلیدی شورا:
| زمینه | عملکرد |
|---|---|
| 📍 اولویت‌بندی پروژه‌ها | تصویب پروژه‌های کلان با رویکرد مشارکتی |
| 💰 تأمین مالی | تعیین منابع مالی از بودجه ملی، استانی و مشارکت خصوصی |
| 📊 پایش عملکرد | ارزیابی مستمر اجرای پروژه‌ها و تنظیم گزارش پیشرفت |
| 🧑🤝🧑 مشارکت مردمی | طراحی سازوکارهایی برای جلب مشارکت جوامع محلی و بخش خصوصی |
🌱 ظرفیت‌های کشاورزی گلستان؛ از تولید تا صادرات
استان گلستان با داشتن بیش از ۶۵۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی، از قطب‌های اصلی تولید محصولات راهبردی در کشور است.
محصولات استراتژیک:
-
🌾 گندم (رتبه دوم کشور)
-
🌻 دانه‌های روغنی
-
🍚 برنج محلی
-
🥬 سبزیجات صادراتی
-
🍎 میوه‌های معتدل و سردسیری
چالش‌ها:
❌ کمبود منابع آب
❌ فرسایش خاک
❌ سنتی بودن برخی روش‌ها
❌ ضعف صنایع تبدیلی
اقدامات توسعه‌ای در سال ۱۴۰۲:
✅ توسعه کشت قراردادی
✅ حمایت از کشاورزی هوشمند
✅ ایجاد زنجیره تولید تا بازار
✅ ترویج کشت گلخانه‌ای و محصولات کم‌آب‌بر
🏭 رشد صنعتی استان؛ حرکت از خام‌فروشی به تولید ارزش افزوده
با بیش از ۲۶ شهرک و ناحیه صنعتی فعال، گلستان در حال عبور از مرحله تولید خام و حرکت به سمت صنایع فرآوری و بسته‌بندی است.
صنایع اولویت‌دار:
| حوزه | پتانسیل |
|---|---|
| صنایع غذایی | فرآوری محصولات کشاورزی منطقه |
| داروسازی | استفاده از گیاهان دارویی منطقه‌ای |
| پتروشیمی سبک | ظرفیت بنادر و مرزهای صادراتی |
| قطعه‌سازی | نزدیک به بازارهای شمال و شرق کشور |
طرح‌های مهم سال گذشته:
-
افتتاح کارخانه فرآوری زیتون در علی‌آباد
-
توسعه صنایع لبنی با رویکرد صادراتی
-
ایجاد مرکز نوآوری در شهرک صنعتی بندرگز
🏞️ گردشگری؛ موتور محرک اشتغال پایدار در گلستان
گلستان با برخورداری از جاذبه‌هایی چون:
-
جنگل گلستان (ثبت جهانی یونسکو)
-
آشوراده (تنها جزیره ایرانی در خزر)
-
پارک ملی ناهارخوران
-
بافت‌های تاریخی گرگان و گنبد
-
تنوع اقوام و فرهنگ‌های محلی
ظرفیت بالایی برای گردشگری اکوتوریسم، فرهنگی و سلامت دارد.
اقدامات مهم در سال ۱۴۰۲:
✅ ساماندهی اقامتگاه‌های بوم‌گردی
✅ برگزاری جشنواره‌های گردشگری قومی
✅ توسعه مسیرهای طبیعت‌گردی و کوه‌پیمایی
✅ استفاده از ظرفیت مرز ترکمنستان برای جذب گردشگر خارجی
🤝 مشارکت مردمی؛ محور شعار سال و توسعه واقعی
رهبر انقلاب در شعار سال «جهش تولید با مشارکت مردم» بر لزوم مردمی‌سازی اقتصاد تاکید کردند. گلستان نیز با اجرای طرح‌هایی چون:
-
تأسیس شرکت‌های تعاونی روستایی
-
جذب سرمایه‌گذاران بومی
-
برگزاری نمایشگاه‌های تولیدات مردمی
-
آموزش فنی و کارآفرینی در روستاها
تلاش کرده تولید را از دل جامعه بجوشاند.
📉 موانع موجود در مسیر توسعه استان
علیرغم تلاش‌ها، استان گلستان با چالش‌هایی نیز روبروست:
| چالش | توضیح |
|---|---|
| ❌ کمبود زیرساخت حمل‌ونقل | خصوصاً ریلی و بندری |
| ❌ بیکاری در مناطق مرزی | جوانان تحصیل‌کرده بدون شغل |
| ❌ بروکراسی اداری | مانع جذب سرمایه‌گذار خصوصی |
| ❌ خطرات طبیعی | سیل‌های سالانه و خسارات زیربنایی |
💡 راهکارهای پیشنهادی برای سال آینده
✅ فعال‌سازی پنجره واحد سرمایه‌گذاری
✅ توسعه بنادر صادراتی بندرترکمن و گمیشان
✅ تمرکز بر آموزش‌های مهارتی در مناطق کم‌برخوردار
✅ حمایت از استارتاپ‌های حوزه کشاورزی و گردشگری
📈 پیش‌بینی آینده استان گلستان در افق ۱۴۰۴
با ادامه این روند برنامه‌ریزی‌شده، گلستان می‌تواند:
-
به قطب تولید محصولات کشاورزی صادرات‌محور تبدیل شود
-
گردشگری فرهنگی و طبیعی را به سطح بین‌المللی ارتقا دهد
-
نرخ بیکاری را با توسعه صنایع پایین‌دستی کاهش دهد
-
در حوزه صادرات به آسیای میانه و اوراسیا نقش کلیدی ایفا کند
❓ سوالات متداول
🔹 شورای برنامه‌ریزی استان چه نقشی دارد؟
نقش سیاست‌گذاری، هماهنگی بین‌بخشی، نظارت بر پروژه‌ها و جذب منابع برای توسعه استان را ایفا می‌کند.
🔹 شعار سال «جهش تولید با مشارکت مردم» چگونه در گلستان عملی شد؟
با راه‌اندازی تعاونی‌ها، جذب سرمایه‌های مردمی، حمایت از کارآفرینان محلی و اجرای پروژه‌های خرد در مناطق روستایی.
🔹 چه صنایعی در گلستان اولویت دارند؟
صنایع تبدیلی کشاورزی، گردشگری، داروسازی، فناوری‌های سبز و بسته‌بندی محصولات صادراتی.
🏁 جمع‌بندی
استان گلستان در سال گذشته نشان داد که می‌توان با برنامه‌ریزی دقیق، استفاده از ظرفیت‌های محلی و مشارکت فعال مردم، در مسیر تحقق اهداف کلان توسعه حرکت کرد. شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان گلستان با همراهی بخش خصوصی، نهادهای دولتی و مردم، نقش محوری در هم‌راستا کردن اهداف ملی با اقتضائات منطقه‌ای ایفا کرده است.
با تداوم این مسیر، گلستان می‌تواند به الگوی موفقی برای سایر استان‌ها در اجرای برنامه هفتم توسعه و عملیاتی‌سازی شعار سال تبدیل شود.
