📊 پایه پولی امسال در سطح ۲۵ درصد حفظ می‌شود؟
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، افزایش تورم در سال‌های اخیر یکی از دغدغه‌های اصلی دولتمردان به ویژه مسئولان بانک مرکزی بوده است. چرا که بانک مرکزی به عنوان مسئول مستقیم حفظ ارزش پول ملی، با تورم بالا که موجب کاهش ارزش پول می‌شود، روبه‌رو است.
از آنجا که رشد نقدینگی و پایه پولی از عوامل اصلی افزایش تورم در سیاست‌های پولی شناخته می‌شوند، یکی از رویکردهای بانک مرکزی برای کاهش تورم، مدیریت دقیق پایه پولی است. پایه پولی به پولی گفته می‌شود که توسط بانک مرکزی خلق می‌شود و تغییرات آن مستقیماً بر ترازنامه بانک مرکزی تأثیر می‌گذارد.
🔍 پایه پولی چیست و چرا اهمیت دارد؟
پایه پولی یکی از مفاهیم کلیدی اقتصادی است که نقش زیادی در مدیریت سیاست‌های پولی و اقتصادی دارد. این مفهوم به پول‌هایی که توسط بانک مرکزی تأمین و خلق می‌شوند، اشاره دارد. اقتصاددانان پایه پولی را تعیین‌کننده ارزش پول ملی و پایه اعتماد به اقتصاد یک کشور می‌دانند. در واقع، پایه پولی شامل مجموعه‌ای از اسکناس‌ها، سکه‌ها، و سپرده‌های قانونی (ذخایر بانکی) در بانک مرکزی است.
📈 تغییرات ترکیب پایه پولی در سال‌های اخیر
طی سال‌های اخیر، پایه پولی در ایران با نرخی بالاتر از ۳۰ درصد رشد کرده است و در نتیجه، تورم‌های دو رقمی ادامه یافته است. در سال ۱۴۰۱، رشد پایه پولی به حدود ۴۳ درصد رسید. این افزایش رشد به دلیل کسری بودجه دولت و مشکلات سیستم بانکی بوده است. اما در سال ۱۴۰۲، با سیاست‌های انقباضی پولی، رشد پایه پولی کاهش یافته و به ۲۷.۶ درصد رسید.
💰 اثر ترکیب پایه پولی بر تورم
با اینکه رشد پایه پولی عامل اصلی تورم است، ترکیب آن نیز بر شدت این اثرات تاثیرگذار است. بررسی روند رشد پایه پولی در دهه‌های مختلف نشان می‌دهد که در دهه‌های ۷۰ و ۸۰، عمده‌ترین عامل رشد پایه پولی، بدهی‌های دولت و افزایش ذخایر خارجی بوده است. اما از سال ۱۳۹۷ و با بازگشت تحریم‌ها، رشد پایه پولی از ناحیه ناترازی‌های بانکی و کسری بودجه بیشتر شده است.
🔄 آیا پایه پولی امسال در سطح ۲۵ درصد حفظ می‌شود؟
بر اساس گفته‌های محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، روند نرخ رشد نقدینگی و پایه پولی در چند دهه گذشته به طور متوسط ۲۵ درصد بوده است. او معتقد است که با توجه به روند بلندمدت این شاخص‌ها، امسال نیز بانک مرکزی تلاش خواهد کرد که نرخ رشد پایه پولی در همین کانال ۲۵ درصد حفظ شود.
فرزین همچنین افزود: «در سال ۱۴۰۳، نرخ رشد پایه پولی به ۲۲ درصد رسید که رقم بسیار مطلوبی است.» این رقم نشان‌دهنده موفقیت بانک مرکزی در کنترل اضافه برداشت بانک‌ها است.
🏦 مدیریت اضافه برداشت بانک‌ها
یکی از مشکلات اساسی در رشد پایه پولی، اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی است. برای حل این مشکل، بانک مرکزی قصد دارد شرکت مدیریت دارایی‌ها را راه‌اندازی کند تا اضافه برداشت‌ها را ساماندهی کند و ناترازی‌های بانک‌ها را کاهش دهد. این سیاست به‌ویژه در سال ۱۴۰۳ در دستور کار قرار دارد.
🔑 سیاست‌های آینده بانک مرکزی
فرزین تاکید کرده است که یکی از اولویت‌های اصلی بانک مرکزی در سال جاری، کاهش ناترازی بانک‌ها و مدیریت دقیق اضافه برداشت‌ها است. برای این منظور، شبکه بانکی باید به سمت فروش دارایی‌های خود پیش برود تا ناترازی‌های مالی خود را کاهش دهد.
نتیجه‌گیری
با توجه به پیش‌بینی‌ها و سیاست‌های اعلام شده توسط مسئولان بانک مرکزی، به نظر می‌رسد که رشد پایه پولی امسال در سطح ۲۵ درصد حفظ شود. این هدف در کنار کنترل نرخ تورم و مدیریت نقدینگی، می‌تواند به ثبات اقتصادی کشور کمک کند. با این حال، نظارت دقیق و اجرای دقیق سیاست‌های پولی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد بود تا از ایجاد بحران‌های مالی و اقتصادی جلوگیری شود.
