هشدار هواشناسی زنجان: دمای هوا در برخی مناطق از ۴۰ درجه عبور می‌کند
زنجان – ایرنا – تابستان امسال با چهره‌ای متفاوت به استان زنجان رسیده است. بر اساس اعلام کارشناس مسئول پیش‌بینی اداره کل هواشناسی استان زنجان، در روزهای پایانی هفته جاری، دمای هوا در برخی نقاط این استان به بیش از ۴۰ درجه سانتی‌گراد خواهد رسید. پیش‌بینی‌هایی که زنگ خطر را برای گروه‌های حساس، کشاورزان، دامداران، مسئولان شهری و حتی مردم عادی به صدا درآورده است.
افزایش دما در این ابعاد، علاوه بر خطرات سلامتی برای مردم، آثار اقتصادی، اجتماعی و حتی زیست‌محیطی قابل توجهی به دنبال دارد. در ادامه، به بررسی ابعاد مختلف این موج گرما و تأثیرات آن بر زنجان پرداخته‌ایم.
دلایل بروز موج گرما در زنجان
کارشناسان هواشناسی معتقدند تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین، الگوهای جوی را در دهه‌های اخیر به‌طور محسوسی تغییر داده است. کارشناس مسئول پیش‌بینی هواشناسی زنجان می‌گوید: «بررسی نقشه‌های پیش‌یابی نشان می‌دهد توده هوای گرم از مناطق مرکزی ایران به سمت شمال غرب کشور در حال حرکت است. این الگوی جوی در تابستان‌های اخیر تکرار شده، اما شدت گرمای امسال بالاتر از حد نرمال است.»
وی افزود: «وقتی فشار هوا در لایه‌های بالاتر جو کاهش می‌یابد، هوای گرم و خشک از لایه‌های پایین‌تر به سمت سطح زمین کشیده می‌شود و دما را به شدت افزایش می‌دهد.»
پیش‌بینی‌های هواشناسی برای زنجان
طبق پیش‌بینی‌های اداره کل هواشناسی زنجان، افزایش دما به‌تدریج از روز چهارشنبه آغاز می‌شود و در روزهای پنجشنبه و جمعه به اوج خود می‌رسد. در برخی مناطق جنوبی و مرکزی استان، دما به بیش از ۴۰ درجه خواهد رسید و حتی در زنجان شهر، دمای هوا می‌تواند رکوردهای جدیدی ثبت کند.
کارشناس هواشناسی هشدار داد: «این موج گرما احتمالا تا اوایل هفته آینده ادامه دارد. هرچند از روز یکشنبه شاهد افت نسبی دما خواهیم بود اما هوا همچنان بالاتر از میانگین بلندمدت باقی می‌ماند.»
پیامدهای گرمای شدید بر سلامت مردم
گرمای بالای ۴۰ درجه تهدیدی جدی برای سلامتی مردم است. کارشناسان بهداشت هشدار می‌دهند که در چنین دماهایی احتمال وقوع گرمازدگی، خستگی شدید، گرفتگی عضلانی و حتی حملات قلبی افزایش می‌یابد.
یک پزشک متخصص طب اورژانس در زنجان در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا توضیح داد: «وقتی بدن در معرض دمای بالا قرار می‌گیرد، سازوکار تعریق فعال می‌شود تا حرارت بدن را کاهش دهد. اما در دماهای بسیار بالا، این مکانیسم پاسخگو نیست و ممکن است فرد دچار گرمازدگی شود که یک وضعیت اورژانسی است.»
وی توصیه کرد: «افراد مسن، کودکان، زنان باردار و بیماران قلبی-عروقی باید در این شرایط مراقبت بیشتری داشته باشند. مصرف آب کافی، اجتناب از قرار گرفتن در فضای باز در ساعات اوج گرما و استفاده از لباس‌های خنک و روشن از اقدامات پیشگیرانه مهم محسوب می‌شود.»
افزایش مصرف انرژی و احتمال خاموشی
یکی دیگر از پیامدهای موج گرما، افزایش قابل توجه مصرف انرژی به‌ویژه برق است. کولرهای آبی و گازی، وسایل سرمایشی، یخچال‌ها و سیستم‌های تهویه مطبوع همگی به‌صورت همزمان وارد مدار می‌شوند و شبکه برق استان را تحت فشار قرار می‌دهند.
مدیرعامل شرکت توزیع برق استان زنجان در خصوص وضعیت شبکه برق گفت: «مصرف برق استان زنجان در روزهای عادی تابستان حدود هزار مگاوات است اما پیش‌بینی می‌شود در روزهای پایانی هفته با توجه به گرمای بی‌سابقه، این عدد به بالاتر از ۱۲۰۰ مگاوات برسد.»
وی افزود: «مردم همکاری کنند و در ساعات اوج مصرف، لوازم برقی پرمصرف مانند اتو، ماشین لباسشویی و جاروبرقی را استفاده نکنند تا احتمال اعمال خاموشی‌های اضطراری کاهش یابد.»
تأثیر گرمای شدید بر کشاورزی
زنجان استانی کشاورزی است و بسیاری از روستاها و شهرهای کوچک به فعالیت‌های کشاورزی وابسته هستند. گرمای شدید، خسارات سنگینی به محصولات کشاورزی وارد می‌کند و راندمان تولید را کاهش می‌دهد.
کارشناس جهاد کشاورزی زنجان در گفت‌وگو با ایرنا توضیح داد: «افزایش دما سبب تبخیر رطوبت خاک و تنش حرارتی در گیاهان می‌شود. محصولات حساس مانند گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، انگور و ذرت در معرض خطر جدی قرار دارند. به‌ویژه در مراحل گل‌دهی و تشکیل میوه، گرمای بیش از حد می‌تواند سبب ریزش گل و کاهش محصول شود.»
وی افزود: «کشاورزان باید آبیاری را در ساعات ابتدایی صبح یا شب انجام دهند و از کوددهی در زمان اوج گرما پرهیز کنند.»
خسارت به دامداری‌ها و صنایع وابسته
دامداران نیز از موج گرما متضرر خواهند شد. دام‌ها در دماهای بالا دچار استرس حرارتی می‌شوند که باعث کاهش اشتها، افت تولید شیر، کاهش وزن و حتی تلفات می‌شود.
یک دامدار در منطقه ابهر گفت: «در هفته گذشته که دما حدود ۳۶ تا ۳۸ درجه بود، دام‌ها به‌شدت بی‌حال شدند. اگر دما از ۴۰ درجه عبور کند، شرایط بسیار سخت خواهد شد.»
کارشناس دامپزشکی استان زنجان گفت: «دامداران باید آب خنک در اختیار دام‌ها قرار دهند و سایه‌بان مناسب در دامداری‌ها ایجاد کنند. همچنین نباید دام‌ها در ساعات اوج گرما در محیط باز قرار گیرند.»
هشدار به صنایع و کارگران ساختمانی
موج گرما تنها به کشاورزی محدود نمی‌شود. صنایع استان زنجان نیز با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند. از یک‌سو مصرف برق صنایع افزایش می‌یابد و از سوی دیگر کارگران دچار مشکلات جسمی می‌شوند.
مدیر یکی از واحدهای تولیدی در شهرک صنعتی زنجان گفت: «در ساعات اوج گرما، کارگران در بخش‌های داغ مانند کوره‌ها، ریخته‌گری و ذوب فلزات نمی‌توانند بیش از چند دقیقه کار کنند. مجبوریم شیفت‌های کاری را کوتاه‌تر کنیم که این امر باعث کاهش تولید می‌شود.»
توصیه‌های هواشناسی به شهروندان
اداره کل هواشناسی زنجان برای عبور از موج گرما چند توصیه مهم ارائه کرده است:
-
از قرار گرفتن در فضای باز به‌ویژه در ساعات ۱۲ ظهر تا ۵ عصر خودداری کنید.
-
لباس‌های روشن و سبک بپوشید.
-
به مقدار کافی آب بنوشید حتی اگر احساس تشنگی نمی‌کنید.
-
خودرو را در زیر آفتاب پارک نکنید و از ماندن طولانی‌مدت در داخل خودرو اجتناب کنید.
-
از فعالیت‌های سنگین ورزشی در فضای باز خودداری کنید.
-
کولر و وسایل سرمایشی را در دمای معتدل قرار دهید تا شبکه برق فشار زیادی را تحمل نکند.
چالش‌های اجتماعی ناشی از گرما
موج گرما پیامدهای اجتماعی نیز به دنبال دارد. در مناطق شهری، مشکلات مربوط به سلامت، ترافیک، مصرف آب و برق و حتی بروز تنش‌های اجتماعی ناشی از قطعی برق یا کمبود آب قابل پیش‌بینی است.
یکی از شهروندان زنجانی به خبرنگار ایرنا گفت: «هزینه برق به شدت بالا رفته است. ما مجبوریم کولر گازی را روشن کنیم اما قبض‌ها سرسام‌آور شده است. اگر گرما ادامه پیدا کند، نمی‌دانم باید چه کنیم.»
امید به کاهش دما در هفته آینده
کارشناس مسئول پیش‌بینی هواشناسی زنجان در پایان خاطرنشان کرد: «از اوایل هفته آینده کاهش نسبی دما پیش‌بینی می‌شود، اما همچنان دمای هوا چند درجه بالاتر از نرمال باقی خواهد بود. این گرما حداقل تا میانه تابستان به شکل مقطعی تکرار خواهد شد.»
وی تاکید کرد: «مردم باید اخبار هواشناسی را روزانه پیگیری کنند تا در برابر تغییرات ناگهانی آب‌وهوایی آماده باشند.»
آیا زنجان با تغییر اقلیم مواجه است؟
این موج گرما زنگ خطری است که دوباره بحث تغییر اقلیم را در زنجان و ایران زنده کرده است. تغییرات اقلیمی سبب شده تابستان‌ها گرم‌تر و خشک‌تر شوند و موج‌های گرما شدیدتر و طولانی‌تر ظاهر شوند.
کارشناس محیط زیست زنجان گفت: «تغییر اقلیم یک واقعیت انکارناپذیر است. در دهه ۸۰ شمسی، دماهای بالای ۳۸ درجه در زنجان نادر بود اما امروز چندین بار در سال این دماها را تجربه می‌کنیم. این روند باید جدی گرفته شود.»
جمع‌بندی
موج گرمایی که استان زنجان را دربر خواهد گرفت، یک پدیده کوتاه‌مدت نیست بلکه نشانه‌ای از تغییرات عمیق‌تر اقلیمی است. این گرما علاوه بر آثار جسمی و سلامت برای شهروندان، پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی نیز دارد. تنها راه عبور از این بحران، اطلاع‌رسانی دقیق، همکاری مردم و مسئولان و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه است
خواص خاکشیر: فواید بی‌نظیر این گیاه
