ورود روزانه ۱۲۰ هزار خودرو به طرح‌های ترافیکی تهران | ثبت تخلفات تا ۲۰ درصد توسط دوربین‌ها
مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران با اعلام آمار تازه‌ای از وضعیت ورود خودروها به محدوده طرح‌های ترافیکی پایتخت، تصویری دقیق از ترافیک روزانه و میزان رعایت مقررات در این مناطق ارائه داد. بر اساس این گزارش، روزانه حدود ۱۲۰ هزار خودرو وارد محدوده طرح ترافیک و طرح کنترل آلودگی هوا می‌شوند و بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از این ورودی‌ها به‌صورت غیرمجاز و بدون داشتن مجوز قانونی ثبت می‌گردد. این تخلفات توسط شبکه گسترده دوربین‌های هوشمند نظارتی شهرداری رصد و ثبت می‌شود
حجم بالای ورود خودروها به هسته مرکزی تهران
با توجه به گسترش روزافزون فعالیت‌های شهری در پایتخت، مناطق مرکزی تهران همچنان به‌عنوان پرترددترین نقاط شهر شناخته می‌شوند. ورود ۱۲۰ هزار خودرو در طول روز به محدوده‌های طرح ترافیک، نشان می‌دهد که علی‌رغم وجود محدودیت‌های قانونی و سازوکارهای کنترل، بخش قابل توجهی از شهروندان همچنان ترجیح می‌دهند با خودروی شخصی به این مناطق تردد کنند. این موضوع نه تنها فشار مضاعفی بر شبکه معابر وارد می‌کند، بلکه پیامدهای زیست‌محیطی و افزایش سطح آلودگی هوا را نیز در پی دارد
نقش دوربین‌های هوشمند در کنترل تردد
سیستم نظارتی پایتخت متشکل از صدها دوربین هوشمند است که در نقاط مختلف ورودی و خروجی طرح‌های ترافیکی نصب شده‌اند. این دوربین‌ها علاوه بر ثبت پلاک خودروها، قابلیت شناسایی ورود غیرمجاز و ارسال اطلاعات به سامانه مرکزی را دارند. طبق اعلام مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک، هر روز بین ۱۰ تا ۲۰ درصد ورودها به محدوده‌ها به‌صورت غیرقانونی انجام می‌شود که این میزان، رقمی قابل توجه و هشداردهنده محسوب می‌شود. روند ثبت و پیگیری تخلفات نیز به‌صورت خودکار و بدون نیاز به حضور فیزیکی ماموران انجام می‌شود تا دقت و سرعت اجرای قانون افزایش یابد
طرح ترافیک و طرح کنترل آلودگی هوا
در تهران دو محدوده اصلی با محدودیت تردد وجود دارد. نخست، طرح ترافیک که به‌طور ویژه مرکز شهر را پوشش می‌دهد و ورود به آن نیازمند دریافت مجوز روزانه یا سالانه است. دوم، طرح کنترل آلودگی هوا یا همان محدوده زوج و فرد سابق، که از نظر جغرافیایی گسترده‌تر است و شرایط خاصی برای ورود دارد. هدف اصلی این دو طرح، کاهش حجم ترافیک، بهبود کیفیت هوا و مدیریت بهتر سفرهای شهری است. با این حال، آمارها نشان می‌دهد همچنان درصدی از رانندگان به دلایل مختلف از ورود غیرمجاز چشم‌پوشی نمی‌کنند
چالش‌های موجود در مدیریت ترافیک
مدیریت ترافیک شهری در کلان‌شهری مانند تهران با چالش‌های متعددی روبه‌روست. از یک سو، نیاز شهروندان به جابه‌جایی سریع و راحت با خودروی شخصی، و از سوی دیگر، محدودیت ظرفیت معابر و افزایش آلودگی هوا باعث شده اجرای طرح‌های ترافیکی پیچیدگی‌های خاصی پیدا کند. به گفته کارشناسان، یکی از دلایل بالا بودن آمار ورود غیرمجاز، کمبود آگاهی یا بی‌توجهی برخی رانندگان به قوانین و همچنین تمایل به دور زدن محدودیت‌هاست
اثرات اقتصادی و اجتماعی تخلفات ترافیکی
ورود غیرمجاز به محدوده طرح‌های ترافیکی تنها یک تخلف ساده محسوب نمی‌شود، بلکه تبعات گسترده‌تری در پی دارد. از منظر اقتصادی، جریمه‌های این تخلفات می‌تواند فشار مضاعفی بر بودجه خانوار وارد کند. از منظر اجتماعی، بی‌توجهی به قوانین ترافیکی، فرهنگ رانندگی را تحت تاثیر قرار داده و حس بی‌عدالتی در میان رانندگانی که قانون را رعایت می‌کنند ایجاد می‌کند. علاوه بر این، افزایش حجم تردد در محدوده‌های پرترافیک، موجب کندی حرکت، افزایش مصرف سوخت و بالا رفتن آلاینده‌های هوا می‌شود
اقدامات شهرداری برای کاهش تخلفات
شهرداری تهران طی سال‌های اخیر با توسعه سامانه‌های هوشمند، تلاش کرده است میزان ورود غیرمجاز به محدوده طرح‌ها را کاهش دهد. این اقدامات شامل افزایش تعداد دوربین‌های ثبت تخلف، به‌روزرسانی نرم‌افزارهای تشخیص پلاک، اطلاع‌رسانی گسترده به شهروندان و تشدید جرایم نقدی برای متخلفان است. همچنین، توسعه سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی همچون مترو و اتوبوس‌های تندرو، بخشی از راهکار کاهش تمایل شهروندان به استفاده از خودروی شخصی محسوب می‌شود
پیشنهادات کارشناسان برای بهبود وضعیت
کارشناسان حمل و نقل بر این باورند که برای کاهش ورود غیرمجاز، باید علاوه بر افزایش جرایم و نظارت، مشوق‌هایی برای استفاده از حمل‌ونقل عمومی ایجاد شود. این مشوق‌ها می‌تواند شامل تخفیف در هزینه بلیت، ایجاد خطوط ویژه جدید، یا حتی اعطای اعتبار سفر به شهروندانی باشد که در طول ماه از ورود به محدوده طرح ترافیک خودداری می‌کنند. همچنین، گسترش فرهنگ‌سازی و آموزش قوانین به رانندگان می‌تواند در بلندمدت نقش موثری در کاهش تخلفات ایفا کند
تهران و آینده کنترل ترافیک
با توجه به رشد جمعیت و افزایش تعداد خودروها در تهران، آینده مدیریت ترافیک نیازمند استفاده گسترده‌تر از فناوری‌های نوین و هوشمندسازی زیرساخت‌هاست. استفاده از هوش مصنوعی در تحلیل داده‌های ترافیکی، به‌کارگیری سامانه‌های پیش‌بینی حجم تردد و طراحی مسیرهای جایگزین می‌تواند بخش مهمی از راهکارهای آتی باشد. شهرداری تهران نیز اعلام کرده در سال‌های آینده برنامه‌هایی برای توسعه این سیستم‌ها و افزایش اثربخشی طرح‌های ترافیکی در دست اجرا دارد
منبع: مجله خبری نو
