چه کسب‌وکارهایی دانش‌آموزان را جذب می‌کنند؟
به گزارش مجله خبری نو به نقل از ایسنا، نوجوانان امروز دیگر مانند نسل‌های پیشین، به دنبال مشاغل سنتی و مرسوم نیستند، چرا که دنیای پیرامون آن‌ها به سرعت در حال تغییر بوده و فرصت‌های نوآورانه بسیاری در آن وجود دارد که نگرش آن‌ها را نسبت به کار و کسب درآمد دگرگون کرده است.
در عصر حاضر که تحولات دیجیتال با شتاب فزاینده‌ای پیش می‌رود، نسل جوان با طرز فکری متفاوت وارد عرصه زندگی و کار می‌شود. نوجوانان امروزی، به ویژه متولدین سال‌های اخیر، در مقایسه با نسل‌های گذشته، کمتر به مشاغل سنتی گرایش نشان می‌دهند.
فضای دیجیتال، استفاده روزمره از فناوری و دسترسی مداوم به اطلاعات جدید، ارزش‌ها و علایق این نسل را تحت تاثیر قرار داده است. دیگر نمی‌توان با معیارهای قدیمی برای آن‌ها برنامه‌ریزی کرد، زیرا آن‌ها به دنبال مشاغلی هستند که هم خلاقیتشان را به شکوفایی برساند و هم در آن احساس موثر بودن داشته باشند. از این رو، درک دقیق شرایط محیطی، فرهنگی، اقتصادی و شخصیتی نوجوانان برای همراهی با آن‌ها در مسیر آینده شغلی، امری ضروری به نظر می‌رسد.
بررسی‌ها حاکی از آن است که تمایل نوجوانان به سمت مشاغل مستقل و سرمایه‌گذاری در بازارهای نوظهور، فراتر از صرفا کسب درآمد است. آن‌ها به دنبال تجربه، نوآوری، هیجان و آزادی عمل در تصمیم‌گیری‌های مالی هستند.
به ویژه نسل‌های Z و آلفا که در عصر فناوری رشد یافته‌اند، رفتاری متمایز از نسل‌های قبلی دارند. این نسل به سرعت تصمیم می‌گیرد، به همان سرعت مسیر خود را تغییر می‌دهد و اگر کاری با ارزش‌هایش همخوانی نداشته باشد، به آسانی آن را رها می‌کند. بنابراین، شناخت دقیق انگیزه‌ها، دغدغه‌ها و معیارهای آن‌ها در انتخاب مسیرهای اقتصادی و شغلی، به یک ضرورت برای برنامه‌ریزان آموزشی و اقتصادی تبدیل شده است.
در همین راستا، عباس رمضانی، استادیار گروه مدیریت آموزشی دانشگاه فرهنگیان، به همراه یکی از همکاران خود، پژوهشی را به منظور بررسی ابعاد و عوامل موثر بر این گرایش دانش‌آموزان انجام داده‌اند. هدف آن‌ها درک این موضوع بوده که چرا بسیاری از نوجوانان به کسب‌وکارهای نوپا و بازار سرمایه علاقه‌مند شده‌اند و چه عواملی این مسیر را برای آن‌ها جذاب جلوه داده است.
برای پاسخ به این سوال، پژوهشگران ابتدا با ۲۷ نفر از متخصصان و دانش‌آموزان فعال در این حوزه مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته انجام دادند، به این معنی که ضمن داشتن سوالات مشخص، امکان بیان دیدگاه‌های آزاد نیز وجود داشت. پس از رسیدن داده‌ها به نقطه اشباع، پرسشنامه‌ای طراحی شد که ۲۵ عامل را مورد بررسی قرار می‌داد. این پرسشنامه در بین ۳۷۶ دانش‌آموز دبیرستانی شهر زنجان که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، توزیع شد و در نهایت، نتایج به دست آمده با استفاده از روش‌های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
بر اساس یافته‌های این تحقیق که در دوفصلنامه «علوم تربیتی» وابسته به دانشگاه شهید چمران اهواز منتشر شده، ۶ دسته عامل مهم در گرایش دانش‌آموزان به کسب‌وکارهای نو و بازار سرمایه نقش دارند: عوامل فردی، اقتصادی، جمعیت‌شناختی، اجتماعی، فنی-تکنولوژیک و خانوادگی. هر یک از این عوامل با ویژگی‌ها و تجربیات خاص نوجوانان مرتبط هستند. برای مثال، ویژگی‌های شخصیتی مانند نوآوری، تمایل به استقلال و باور به توانایی خود (خودکارآمدی) در زمره عوامل فردی قرار می‌گیرند.
در بخش جمع‌بندی، پژوهشگران تاکید کرده‌اند که اگر این عوامل به درستی شناخته نشوند و مورد توجه قرار نگیرند، ممکن است نسل جوان یا اصلا وارد مسیرهای اقتصادی و شغلی نشود و یا در همان ابتدای راه دلسرد شود. بنابراین، برای ایجاد انگیزه و حفظ علاقه نوجوانان به بازار سرمایه و کسب‌وکار، باید محیطی فراهم شود که این نیازها و ارزش‌ها را به رسمیت بشناسد.
همچنین، این پژوهش نشان داد که عواملی مانند میزان آگاهی مالی خانواده، سابقه شغلی اعضای خانواده، دیدگاه مثبت به پول و رفاه، تسلط بر فناوری و حتی ساختار فرهنگی جامعه می‌توانند نقش مهمی در هدایت یا بازداشتن نوجوانان از ورود به این مسیرها ایفا کنند.
به همین دلیل، پژوهشگران در پایان پیشنهاد کرده‌اند که سیستم آموزشی کشور با جدیت بیشتری وارد عمل شود و با طراحی برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای، نوجوانان را برای ورود آگاهانه به این حوزه‌ها آماده سازد.
منبع: ایسنا
