پشت پرده بازگشت آمریکا به بگرام / از شکل‌گیری تهدید بالقوه علیه رقبا تا تغییر معادلات قدرت در اوراسیا
به گزارش وبسایت مجله خبری نو به نقل از تجارت نیوز، خواست دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، مبنی بر بازپس‌گیری پایگاه هوایی بگرام، بحث‌های تازه‌ای را در مورد نقش آمریکا در آسیای جنوبی و مرکزی برانگیخته است. این پایگاه هوایی به نمادی از جنگ ۲۰ ساله آمریکا در افغانستان تبدیل شده است.
جغرافیای بگرام به تنهایی گویای اهمیتش است. این پایگاه حدود هزار مایل از تهران، تنها ۴۰۰ مایل از استان ناآرام سین کیانگ چین و کمتر از ۸۰۰ مایل از بندر گوادر پاکستان، نقطه‌ای حیاتی در ابتکار کمربند و جاده چین، فاصله دارد. واشنگتن از این مکان واحد قادر است کنشگری رقبای خود را با دقت رصد کند.
تاریخ بگرام بر ارزش استراتژیک این پایگاه تأکید دارد؛ پایگانی که در دهه 1950 ساخته شد، در طول جنگ شوروی و افغانستان در دهه 1980 به عنوان مرکز اصلی شوروی عمل کرد و پس از مداخله ایالات متحده در سال 2001، دامنه فعالیتش گسترش یافت. حالا بگرام با دو باند فرودگاه طولانی، آشیانه‌های مستحکم، مراکز لجستیکی گسترده و سیستم‌های نظارتی پیشرفته، به یکی از توانمندترین پایگاه‌های هوایی در خارج از مرزهای ایالات متحده تبدیل شده است.
برخلاف پایگاه‌های نظامی ایالات متحده در خلیج فارس، که در تیرس موشک‌های ایران قرار دارند و همزمان تابع سیاست‌های کشورهای میزبان هستند، بگرام می‌تواند امنیت و استقلال بیشتری برای ایالات متحده به دنبال داشته باشد. موقعیت این پایگاه در قلب آسیا، به واشنگتن این امکان را می‌دهد که بر سه عرصه حیاتی، یعنی شرق ایران، غرب چین و حوزه نفوذ روسیه در آسیای مرکزی، نظارت کرده و کنش‌ها را بررسی کند.
ایران با بازگشت ایالات متحده به بگرام مخالف است. تهران بر دفاع از سرزمین‌های غرب خود در مواجهه با تهدیدهای امنیتی بالقوه خلیج فارس، اسرائیل و کشورهای عربی رقیب تمرکز کرده و مرزهای شرقی خود را نیز تحت کنترل دارد.
درباره چین باید گفت به این بازیگر به رقیبی جدی برای آمریکا تبدیل شده است. از منظر پکن، افغانستان و پاکستان برای طرح کمربند و جاده این کشور، به ویژه از طریق کریدور اقتصادی چین-پاکستان (CPEC)، که سین کیانگ را به دریای عرب متصل می‌کند، با اهمیت هستند.
اگر واشنگتن در بگرام مستقر شود، مسکو احتمالاً به شکل مرحله‌ای پاسخ خواهد داد. این بازیگر از نظر دیپلماتیک، به دنبال جلب حمایت چین و ایران خواهد بود و ممکن است سعی کند از طریق پکن بر پاکستان تأثیر بگذارد، اگرچه لزوماً نمی‌تواند روی حمایت کامل اسلام‌آباد حساب کند.
در این میان، اگر بازسازی پایگاه بگرام آغاز شود، روسیه می‌تواند بی‌سروصدا جناح‌های طالبان را که با همکاری ایالات متحده مخالف هستند، برای هم‌صدایی با خود تشویق کند. این اقدام خطراتی را به دنبال دارد، نخست آن که ازبکستان حفظ دولت منسجم طالبان برای مهار داعش خراسان و محافظت از پروژه‌های زیرساختی آن را در اولویت قرار دهد.
واکنش هند محتاطانه خواهد بود. در حالی که هند از نفوذ پاکستان و چین هراس دارد و همزمان درگیر جنگ تعرفه‌ها با آمریکا است، طبیعتا در این باره با احتیاط واکنش نشان خواهد داد.
از همین رو بگرام جدید فقط پایگاهی برای عملیات ضد تروریسم نخواهد بود؛ بلکه موازنه قدرت را در سراسر اوراسیا شکل خواهد داد. حال اینکه آیا بگرام به یک دارایی ارزشمند تبدیل خواهد شد یا به یک نقطه اشتعال خطرناک، منوط به آن است که واشنگتن چقدر ماهرانه در شبکه منطقه‌ای رقابت‌ها حرکت کند.
منبع: تجارت نیوز
