آیا مرجعیت فکری و اخلاقی والدین و مدرسه سلب شده است؟؛ راهکار تربیت نو
به گزارش وبسایت مجله خبری نو، دوره سنی ۷ تا ۱۴ سالگی حساس‌ترین و سرنوشت‌سازترین مقطع برای نهادینه کردن ارزش‌های اخلاقی و دینی است. در این سنین، کودک از مرحله تقلید فراتر می‌رود و توانایی استدلال، تفکر انتزاعی و نگهبانی از خویشتن را کسب می‌کند.
در این سنین، الگوی آموزش اخلاق اسلامی باید مبتنی بر روش‌های فعال، اقناعی و اجتماعی باشد تا مفاهیم اخلاقی در شخصیت فردی و اجتماعی کودک ریشه دوانند. هدف غایی تربیت اسلامی، رسیدن به تقوا و فضیلت‌مندی است.
در این سنین، تأکید باید بر اخلاق عملی و اجتماعی باشد. مفاهیم کلیدی شامل احترام و آداب معاشرت، صداقت و امانت‌داری، عدالت و انصاف، همدلی، گذشت و مهربانی است. این مفاهیم در این سنین توسط والدین، معلمان و رسانه‌های جمعی آموزش داده می‌شوند.
روش‌های فعال و اقناعی آموزش اخلاق اسلامی شامل روش الگوپذیری، روش داستانی و هنری، روش بحث و استدلال اخلاقی، و روش تمرین و عمل است. این روش‌ها در این سنین در کنار یکدیگر به کار گرفته می‌شوند تا فضایل اخلاقی را در کودکان و نوجوانان نهادینه کنند.
مدرسه در تربیت اخلاقی نقش بسیار مهمی دارد. مدرسه باید محیطی باشد که فضیلت‌های اخلاقی مانند انصاف، صدق و مدارا در آن مشاهده شوند. محتوای آموزشی نباید صرفاً به انتقال اطلاعات دینی محدود شود، بلکه باید مهارت‌های اخلاقی را آموزش دهد.
رسانه‌های جمعی نیز نقش مهمی در تربیت اخلاقی دارند. رسانه‌ها می‌توانند با تولید محتوای جذاب و استاندارد، مفاهیم اخلاقی را نهادینه کنند. اما چالش اصلی در این زمینه، محتوای غیراخلاقی و ترویج الگوهای ناسازگار با فرهنگ اسلامی است.
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های تربیت کودکان و نوجوانان، عدم هماهنگی بین شعارهای اخلاقی و رفتار عملی والدین و مربیان است. همچنین تمرکز بیش از حد نظام آموزشی بر محتوای درسی، کنکور و نمره‌گرایی، بخش پرورشی و اخلاقی را به حاشیه می‌راند و انگیزه دانش‌آموز را برای یادگیری مفاهیم معنوی و اخلاقی کاهش می‌دهد.
در نهایت، الگوی موفق آموزش اخلاق اسلامی در سنین ۷ تا ۱۴ سال، بر مبنای همکاری مثلث خانواده، مدرسه و رسانه استوار است. این الگو با استفاده از روش‌های اقناعی، داستانی و مشارکتی، در صدد است تا فضایل اخلاقی را در کودکان و نوجوانان نهادینه کند و آنها را برای زندگی مسئولانه و متقیانه در اجتماع آماده سازد.
منبع: مجله خبری نو
