علت اعتراض کارگران کارخانه پگاه چه بود؟
به گزارش وبسایت مجله خبری نو، مطالبه حذف پیمانکاران از بدنه شرکت‌ها و کارخانه‌ها، یک مسئله قدیمی است که بیش از دو دهه است که تشکل‌های کارگری، فعالان صنفی و کارشناسان اقتصادی نسبت به آن هشدار داده‌اند. اما با وجود وعده‌های پیاپی دولت‌ها، هیچ‌گاه گام جدی برای اصلاح این وضعیت برداشته نشده است.
در کارخانه لبنیات پگاه تهران، یکی از مدیران این مجموعه در پاسخ به خبرنگار مجله خبری نو گفت که برخی از کارگران به دلیل قرارداد با پیمانکاران، مطالباتی دارند، از جمله حق بیمه و حقوق معوق که به آنها پرداخت نشده است. او اضافه کرد که این کارخانه نتوانسته نشانی از این پیمانکاران پیدا کند و حالا کارگران خواهان آن هستند تا سال‌های کاری‌شان در سایه بی‌مسئولیتی پیمانکاران از بین نرود.
این مدیر اضافه کرد که پیمانکارانی که حدود 10 سال پیش با کارگران این کارخانه قرارداد داشته‌اند، در پرداخت حقوق و مزایا و همچنین سنوات و سابقه بیمه کارگران خلف وعده کرده‌اند. او گفت که کارخانه هم این مساله را تا حدودی قبول کرده، اما از آنجایی که این موضوع رقم بالایی را شامل می‌شود، نیازمند تامین بودجه است و برای تامین آن باید چند نهاد و ارگان تصمیم‌گیری کنند.
در طرف مقابل، یکی از کارگران شاغل در پگاه تهران به خبرنگار مجله خبری نو گفت که برخی از خطوط تولید کارخانه پگاه تهران در ماه‌های اخیر با کاهش راندمان روبه‌رو شده‌اند. او اضافه کرد که وقتی انگیزه مالی و امنیت شغلی وجود ندارد، کیفیت کار هم افت می‌کند.
او همچنین گفت که وقتی پیمانکار هر سه ماه نیرو را عوض می‌کند، چطور انتظار دارید خط تولید با دقت کار کند؟ آموزش نیروهای تازه‌وارد هزینه‌بر است، اما پیمانکار فقط به فکر کاهش هزینه کوتاه‌مدت است.
مطالبه حذف پیمانکاران سال‌هاست ادامه دارد. این مسئله در نامه‌ها، تجمع‌ها و بیانیه‌های کارگری تکرار می‌شود. اما دولت‌ها عموماً این موضوع را با توجیه «غیرممکن بودن بازگشت همه کارگران به استخدام مستقیم» به حاشیه می‌رانند. به گفته کارشناسان، حذف پیمانکاران نیازمند اصلاح اساسی در قوانین کار و بودجه دستگاه‌های اجرایی است. اما فعالان کارگری معتقدند پشت این تعلل، منافع پنهان و روابط اقتصادی پیچیده‌ای نهفته است.
فرزاد محمدی، فعال کارگری، در این باره گفت: در کارخانه پگاه تهران، بیش از ۶۰ درصد کارگران به صورت پیمانکاری مشغول به کارند. این یعنی بخش بزرگی از نیروی تولید در مهم‌ترین کارخانه لبنیات کشور، نه به شرکت اصلی، بلکه به واسطه‌ای پاسخگو است که فقط سود خود را می‌خواهد. چنین مدلی از پایه ناعادلانه است، چون رابطه کارگر با کارفرما را قطع می‌کند و قدرت چانه‌زنی را از نیروی کار می‌گیرد.
او اضافه کرد که حضور پیمانکاران باعث شده تا کارگران با قراردادهای کوتاه‌مدت از امنیت شغلی برخوردار نباشند. ضمن اینکه پیمانکار بیش از آنکه به فکر حق و حقوق کارگران باشد به سود نهایی خود فکر می‌کند و همین مساله باعث می‌شود که معضلی مانند آنچه برای کارگران پگاه پیش آمده در دیگر حوزه‌ها نیز وجود داشته باشد.
محمدی ادامه داد که اکثر شرکت‌ها و کارخانجات بزرگ کشور در دست پیمانکارانی است که عمدتا سود خود را بر منافع کارگران ارجح می‌دانند. او گفت که حتی قوانین کار نیز برای این کارگران رعایت نمی‌شود و پیمانکاران عمدتا به قوانین کار هیچ تعلق خاطری ندارند.
او همچنین گفت که پیمانکاران گاهی حتی در پرداخت حقوق، تبعیض قائل می‌شوند. نیروهای تازه‌وارد با حقوق کمتر و بدون بیمه مشغول می‌شوند، درحالی‌که کارگر باسابقه نیز هیچ امتیاز ویژه‌ای ندارد. در واقع، پیمانکار با قراردادهای متنوع و نامشخص، ساختاری از بی‌ثباتی ایجاد کرده است که هرگونه مطالبه‌گری را پرهزینه می‌کند.
محمدی در پایان گفت که اگر وزارت کار واقعاً به دنبال عدالت اجتماعی است، باید نخستین گام را از حذف واسطه‌ها در پرداخت حقوق بردارد. کارگر باید با کارفرما طرف حساب باشد، نه با واسطه‌ای که حتی او را نمی‌شناسد. او اضافه کرد که بارها گزارش تخلف پیمانکار در کارخانه پگاه به اداره کار داده شده اما هیچ برخوردی صورت نگرفته است. این باعث بی‌اعتمادی در میان کارگران گسترش می‌یابد و پایه‌های نظم تولید سست می‌شود.
منبع: تجارت نیوز
