49 درصد از شرکت‌های ژاپنی دست‌کم یک کارمند دارند که عملا هیچ نقشی ندارد!
به گزارش وبسایت مجله خبری نو، نیمی از شرکت‌های ژاپنی کارمندانی دارند که فقط حضور دارند و عملا نقشی ندارند، پدیده‌ای که با پیامدهای روانی و سازمانی گسترده‌ای همراه است. اما این وضعیت تنها مختص ژاپن نیست.
در فرهنگ کاری ژاپن، اصطلاحی به نام **مادوگیوا-زوکو** (Madogiwa-zoku) وجود دارد که به‌طور تحت‌اللفظی به معنای «قبیله‌ی کنار پنجره» است. این واژه به کارمندانی اشاره دارد که هنوز در شرکت حضور دارند، اما عملا از چرخه‌ی تصمیم‌گیری، جلسات و پروژه‌ها کنار گذاشته شده‌اند.
این کارمندان معمولا در گوشه‌هایی از دفتر، کنار پنجره‌ها مستقر می‌شوند؛ جایی که دور از مرکز فعالیت سازمان است. در ظاهر هنوز بخشی از تیم‌اند، اما در واقع به شکل تدریجی از ساختار کاری حذف شده‌اند.
شیوه‌ای قانونی برای کنار گذاشتن بی‌صدا
این پدیده ریشه در قوانین کار ژاپن دارد. در ژاپن اخراج کارکنان باسابقه بسیار دشوار است، به همین دلیل شرکت‌ها گاهی به‌جای خاتمه‌ی رسمی همکاری، از روشی غیرمستقیم استفاده می‌کنند؛ کارمند را در موقعیتی قرار می‌دهند که نه مسئولیت مشخصی دارد و نه در تصمیم‌ها نقشی ایفا می‌کند.
در نتیجه، فرد به‌مرور دچار دل‌زدگی و انزوا می‌شود و در نهایت خود تصمیم به استعفا می‌گیرد. از نگاه شرکت‌ها، این روش هم از نظر قانونی امن است و هم چهره‌ی سازمان را در برابر افکار عمومی حفظ می‌کند.
احترام یا حذف تدریجی؟
در ظاهر، نگه داشتن کارکنان قدیمی بر سر کار، نوعی احترام به سابقه و وفاداری به حساب می‌آید. اما در عمل، برای بسیاری از افراد به تجربه‌ای تحقیرآمیز تبدیل می‌شود.
طبق برخی بررسی‌ها، نزدیک به نیمی از شرکت‌های ژاپنی حداقل یک کارمند بدون نقش فعال دارند. این پدیده بازتابی است از نظام سنتی اشتغال مادام‌العمر و ساختارهای مبتنی بر ارشدیت، که هنوز بر شرکت‌های ژاپنی سایه انداخته است.
اثرات روانی و سازمانی
حذف غیرمستقیم و بی‌صدا از محیط کار، تاثیراتی به‌مراتب عمیق‌تر از اخراج رسمی دارد. فردی که هر روز به محل کار می‌آید اما نقشی ندارد، به‌مرور اعتماد به نفس و انگیزه‌ی خود را از دست می‌دهد. از منظر مدیریتی نیز، وجود چنین نیروهایی نشانه‌ای از ضعف ارتباط درون‌سازمانی است.
راهکار چیست؟
کارشناسان منابع انسانی معتقدند کنار گذاشتن کارکنان باتجربه، به‌ویژه در جوامعی با جمعیت رو به سالمندی، رویکرد پایداری نیست. به‌جای حذف تدریجی، می‌توان از تجربه‌ی این نیروها در قالب منتورینگ، آموزش یا مشاوره‌ی درون‌سازمانی استفاده کرد.
منبع: تجارت نیوز
