رشد 158 درصدی قیمت دلار در دوره فرزین /مهار ناپایدار قیمت دلار؛ سیاست جدید یا فقدان تصمیم تازه؟

به گزارش وبسایت مجله خبری نو، بیش از هزار روز از حضور محمدرضا فرزین در ساختمان شیشه‌ای بانک مرکزی می‌گذرد. ماموریتی که با هدف مهار التهاب ارزی آغاز شد، اما دلار از ۴۱ هزار تومانِ آغاز مسیر تا سقف ۱۰۷ هزار تومانیِ کنونی، مسیری پرنوسان را پشت سر گذاشت.

روند قیمت دلار از ابتدای حضور فرزین در بانک مرکزی

قیمت دلار در دی‌ماه ۱۴۰۱، در کانال ۴۱ هزار و ۶۰۰ تومان معامله می‌شد. با این حال، در سه‌ماهه پایانی آن سال، قیمت دلار تا ۵۹ هزار تومان نیز پیش رفت و رکورد تازه‌ای ثبت کرد. بازار ارز در اسفند همان سال با سیگنال‌هایی چون از سرگیری مذاکرات ایران و عربستان، خبرهایی از دور جدید گفت‌وگوهای برجامی با حضور عراقچی و همچنین ارزپاشی سیاست‌گذار، اندکی آرام گرفت.

در بهار ۱۴۰۲، بازار ارز ایران در فضایی نسبتا آرام‌ حرکت کرد. در این دوره، رخداد سیاسی یا امنیتی در سطح ملی وجود نداشت که بتواند شوک مستقیمی به قیمت دلار وارد کند. قیمت دلار در فروردین ۱۴۰۲ با رقم ۵۰ هزار و ۷۰۰ تومان آغاز شد، در ابتدای اردیبهشت به ۵۱ هزار و ۷۰۰ تومان رسید و در آغاز خرداد تا حدود ۵۲ هزار و ۲۵۰ تومان افزایش یافت.

تابستان ۱۴۰۲؛ دیپلماسی ریتم بازار ارز را کُند کرد. در سه‌ماهه دوم سال ۱۴۰۲، بازار ارز ایران در فضایی آرام و با محوریت تحولات دیپلماتیک پیش رفت. عضویت رسمی ایران در سازمان همکاری شانگهای و بازگشایی سفارت ایران در عربستان سعودی از رویدادهای مهم این دوره بودند که پیام ثبات سیاسی را به بازار مخابره کردند.

پاییز ۱۴۰۲، بازار ارز در فضایی متعادل و با محوریت تحولات اقتصادی و دیپلماتیک حرکت کرد. در این دوره، نوسانات دلار محدود باقی ماند و قیمت‌ها در بازه‌ای کم‌ دامنه تغییر کردند.

زمستان ۱۴۰۲؛ دلار تحت فشار تورم و کمبود ارز صعودی شد. در سه‌ ماهه پایانی سال ۱۴۰۲، بازار ارز با موجی از فشارهای ساختاری روبه‌رو شد. محدودیت در ورود ارز، تشدید تحریم‌ها، دشواری در انتقال درآمدهای ارزی، هزینه بالای مبادلات ارزی و تورم مزمن با انتظارات تورمی قوی از عوامل اصلی افزایش قیمت دلار بودند.

بهار ۱۴۰۳؛ دلار میان تنش‌های سیاسی و شوک‌های ناگهانی کنترل شد. سه ‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳ با رویدادهای پرتنش و اثرگذار بر بازار ارز همراه بود. در این دوره، نوسانات دو تا چهار هزار تومانی داشت و سیاست‌گذار با حداکثر توان تلاش کرد دلار را در محدوده قیمتی شروع به کار بازارها در ابتدای سال، تثبیت کند.

تابستان ۱۴۰۳؛ شدت کنترل بانک مرکزی را دلار در مسیر تعادل نگاه داشت. سه‌ماهه تابستان ۱۴۰۳ برای بازار ارز، فصلی پرخبر بود. در این دوره، انتخابات زودهنگام دو ‌مرحله‌ای ریاست‌ جمهوری در فضای سیاسی کشور برگزار شد و توجه عمومی را به خود جلب کرد.

پاییز ۱۴۰۴؛ دلار پس از جهش، در مدار ثبات ماند. پاییز ۱۴۰۴ که نزدیک به نیمی از آن باقی مانده است، برای بازار ارز با نوسانی تند آغاز شد. دلار در ابتدای مهرماه با قیمت ۹۴ هزار و ۱۰۰ تومان باز شد و در میانه‌های ماه، تحت ‌تاثیر فضای پرریسک سیاسی و نگرانی از بازگشت تحریم‌ها، تا سقف ۱۱۸ هزار تومان نیز پیش رفت.

استراتژی فرزینی؛ کنترل بدون تثبیت دلار

فرزین در دوران مدیریت خود تلاش کرد با ابزارهای متنوعی از جمله سامانه‌های چندنرخی، بازار را زیر چتر کنترل نگه دارد. به نظر می‌رسد سیاست فرزین بر پایه مدیریت انتظارات از طریق نرخ‌های رسمی است؛ اما در برخی مقاطع از ارزپاشی یا تزریق مستقیم ارز به بازار آزاد هم استفاده کرده است.

منبع: تجارت نیوز