بخش بزرگی از دانش‌آموختگان ایرانی فاقد مهارت لازم برای اشتغال هستند
به گزارش وبسایت مجله خبری نو، غلامحسین محمدی، رئیس سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای کشور، در دومین نشست مدیریت مهارت‌آموزی استان قزوین اظهار کرد: بر اساس آخرین آمار، حدود ۲۷ درصد از جوانان ۱۵ تا ۲۵ سال کشور نه دانشجو هستند، نه شاغل و نه تحت آموزش‌های مهارتی قرار دارند؛ این رقم در مقایسه با میانگین جهانی حدود ۷ درصد بالاتر است. به بیان دیگر، از هر چهار جوان، یک نفر خارج از چرخه فعال اقتصادی و آموزشی قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به پیمودن کشور به پایان پنجره جمعیتی خود تا سال ۱۴۱۰، افزود: اگر امروز در مسیر مهارت‌آموزی سرمایه‌گذاری نکنیم، در سال‌های آینده با بحران کمبود نیروی کار متخصص مواجه خواهیم شد، در حالی که صنایع کشور هر روز نیاز بیشتری به نیروهای توانمند پیدا می‌کنند.
ایران در رتبه پایین مهارت‌های فارغ‌التحصیلان
محمدی با بیان اینکه نظام آموزشی ایران از روند جهانی مهارت‌آموزی عقب مانده است، توضیح داد: بر اساس شاخص‌های بین‌المللی، کشور ما از نظر سطح مهارت فارغ‌التحصیلان در رتبه ۱۳۶ میان ۱۴۰ کشور قرار دارد. این آمار نشان می‌دهد که بخش بزرگی از دانش‌آموختگان فاقد مهارت‌های لازم برای اشتغال هستند.
او افزود: بیش از نیمی از دانش‌آموزان و دانشجویان پس از فراغت از تحصیل شغلی متناسب با رشته خود پیدا نمی‌کنند و این مسئله مستقیماً به «کسر مهارتی» و ناهماهنگی میان محتواهای آموزشی و نیاز بازار کار بازمی‌گردد. در حالی که متوسط سال‌های تحصیل در ایران بالاست، خروجی مهارتی آموزش‌ها بسیار ضعیف است.
رئیس سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای کشور با اشاره به وضعیت بازار کار کشور در سال ۱۴۰۲ گفت: حدود یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار کارجو در کشور وجود داشت و یک‌میلیون فرصت شغلی نیز فراهم بود، اما تنها کمتر از ۶۰۰ هزار نفر جذب شدند. این شکاف نشان‌دهنده عدم تطابق میان مهارت افراد و نیاز واقعی صنایع است.
وی تأکید کرد: برای عبور از این وضعیت باید یک نسخه مشترک و واحد در سطح ملی تدوین شود؛ نسخه‌ای که در آن سیاست‌گذاران، فعالان اقتصادی، دولت و نخبگان همسو عمل کنند. مجمع جهانی اقتصاد نیز دقیقاً به دلیل همین چالش‌ها مدل جدیدی از آموزش‌های مهارتی را پیشنهاد داده که با ساختار فعلی آموزش در ایران متفاوت است.
محمدی با تشریح این مدل آموزشی بیان کرد: طبق این الگو، ۱۵ درصد آموزش‌ها باید در قالب دوره‌های کارآموزی مبتنی بر حمایت کارفرما، ۲۳ درصد در مراکز تولید و خدمات، ۱۲.۵ درصد از مسیر انجمن‌های حرفه‌ای، ۲۶ درصد به صورت منتورینگ و آموزش حین کار و ۱۱ درصد از طریق آموزش‌های آنلاین و پلتفرمی انجام شود. سهم دانشگاه‌ها نیز باید کمتر از ۱۰ درصد باشد.
وی گفت: این رویکرد به معنای کم‌اهمیت شدن دانشگاه نیست؛ بلکه تأکید دارد که بیشترین بخش یادگیری مؤثر باید در محیط واقعی کار صورت گیرد. در جهان، ۸۰ درصد مشاغل ماهیتی مهارتی دارند و تنها ۲۰ درصد نیروها وارد حوزه‌های علمی و پژوهشی می‌شوند، بنابراین تمرکز آموزش‌ها باید به سمت مهارت‌های کاربردی برود.
ضرورت هم‌آفرینی و همکاری سه‌جانبه در آموزش مهارتی
رئیس سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای کشور با بیان اینکه آموزش مهارتی یک فرآیند مشارکتی است، گفت: دانش‌آموز باید زنجیره‌ای از مهارت‌ها را طی کند؛ از سواد پایه در مدرسه گرفته تا مهارت‌های فنی در کارگاه یا کارخانه و سپس مهارت‌های نرم در مراکز فنی‌وحرفه‌ای. اگر نیاز داشت، تحصیلات دانشگاهی را ادامه دهد.
او از اجرای طرح «هم‌آفرینی مهارتی» در کشور خبر داد و افزود: این طرح با هدف اتصال عرضه و تقاضای آموزش طراحی شده و با تشکیل کنسرسیوم مهارتی، صنایع و فعالان اقتصادی در کنار مراکز آموزشی قرار گرفته‌اند تا تربیت نیروی متخصص با نیاز بازار کار هم‌راستا شود.
کنسرسیوم مهارت؛ مسیر تازه برای اشتغال
محمدی با اشاره به نتایج مثبت این مدل در برخی استان‌ها گفت: در استان
