آمار مشارکت نوآموزان قمی در طرح سنجش سلامت: چرا ۷۲ درصد هنوز ثبت‌نام نکرده‌اند؟
طرح سنجش سلامت نوآموزان که از ابتدای آبان‌ماه در قم آغاز شده، تاکنون با مشارکت کمی از خانواده‌ها روبه‌رو بوده است. به گفته اصغر محمودی، مدیر کل آموزش و پرورش استثنایی استان، ۷۲ درصد از نوآموزان هنوز برای ثبت‌نام در این طرح اقدام نکرده‌اند. این طرح از ابتدای آبان تا پایان اسفند در هشت مرکز جامع سنجش و سه پایگاه مدرسه‌ای اجرا می‌شود.
مراکز سنجش سلامت در قم
طرح سنجش سلامت در هشت مرکز جامع در قم و شهرستان‌های جعفریه و کهک در حال اجرا است. این مراکز در ساعات مختلف روز و در دو شیفت فعالیت می‌کنند. مراکز جامع سنجش از ساعت ۸ صبح تا ۱۲:۳۰ در شیفت صبح و پایگاه‌های مدرسه‌ای در شیفت عصر آماده پذیرش نوآموزان هستند. متولدان یکم مهر ۱۳۹۷ تا اول مهر ۱۳۹۹ می‌توانند برای ارزیابی سلامت خود به این مراکز مراجعه کنند.
پیش‌بینی و هدف‌گذاری سنجش سلامت نوآموزان
محمودی پیش‌بینی کرده است که در سال جاری، ۲۸ هزار نوآموز برای سنجش سلامت به مراکز مراجعه کنند که نسبت به سال گذشته که ۳۰ هزار نوآموز مورد ارزیابی قرار گرفت، کاهش داشته است. با این حال، تاکنون فقط ۲۸.۲ درصد از نوآموزان در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند و بسیاری از خانواده‌ها هنوز اقدامی نکرده‌اند.
مزایای اجرای سنجش سلامت در طول سال تحصیلی
یکی از تغییرات عمده در این طرح نسبت به سال‌های گذشته، تغییر زمان‌بندی آن است. در سال‌های گذشته این طرح در تابستان اجرا می‌شد، اما امسال به صورت سالانه و در طول سال تحصیلی انجام می‌شود. محمودی به این موضوع اشاره کرد که اجرای سنجش در طول سال تحصیلی به مداخله به‌موقع برای دانش‌آموزان نیازمند کمک در زمینه‌های گفتاری و رفتاری می‌انجامد و این امر می‌تواند مشکلات این گروه از دانش‌آموزان را قبل از آغاز سال تحصیلی برطرف کند.
مشکلات ثبت‌نام دیرهنگام در طرح سنجش سلامت
مدیرکل آموزش و پرورش استثنایی قم هشدار داد که ثبت‌نام در این طرح برای دریافت کتب درسی و پیش‌ثبت‌نام در مدارس الزامی است. به همین دلیل، والدین باید هرچه سریع‌تر فرزندان خود را برای سنجش سلامت ثبت‌نام کنند تا در مراحل بعدی ثبت‌نام مدارس با مشکلی مواجه نشوند.
آمار مراجعه به مراکز سنجش سلامت
طبق گزارش‌ها، تاکنون سه هزار و ۷۰۰ نوآموز برای سنجش سلامت به مراکز مراجعه کرده‌اند. از این تعداد، ۵۷ نفر از شهرستان جعفریه، ۹۸ نفر از شهرستان کهک و مابقی از نقاط مختلف قم بوده‌اند. ناحیه‌های مختلف قم نیز به ترتیب سهم‌هایی در این آمار دارند: ناحیه یک با ۱،۱۲۷ نفر، ناحیه ۲ با ۶۴۱ نفر، ناحیه ۳ با ۸۶۵ نفر و ناحیه ۴ با ۱،۱۲۷ نفر.
دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در قم
در قم، یک هزار و ۵۵۱ دانش‌آموز با نیازهای ویژه در ۲۵ مدرسه استثنایی تحصیل می‌کنند. این دانش‌آموزان شامل آسیب‌دیدگان بینایی، شنوایی، جسمی حرکتی و طیف اوتیسم هستند. این گروه از دانش‌آموزان به خدمات آموزشی و حمایتی ویژه‌ای نیاز دارند تا به بهترین نحو ممکن بتوانند تحصیلات خود را ادامه دهند.
اهمیت ارزیابی سلامت نوآموزان در پیشرفت تحصیلی
طرح سنجش سلامت نوآموزان علاوه بر شناسایی مشکلات جسمی و رفتاری، به معلمان و مسئولان آموزشی این امکان را می‌دهد که از همان ابتدا وضعیت دانش‌آموزان را شناسایی کرده و به مداخلات مناسب بپردازند. این کار باعث می‌شود که دانش‌آموزان با مشکلات خاص، به‌سرعت تحت درمان و حمایت قرار گیرند تا در طول سال تحصیلی مشکلی برای یادگیری نداشته باشند. این امر به پیشرفت تحصیلی آنها کمک می‌کند و مانع از افت تحصیلی در آینده می‌شود.
آگاه‌سازی والدین برای اهمیت سنجش سلامت
محمودی بر اهمیت اطلاع‌رسانی به والدین تاکید کرد و افزود: بسیاری از خانواده‌ها هنوز از اهمیت طرح سنجش سلامت برای ورود نوآموزان به دبستان آگاه نیستند. این طرح به والدین کمک می‌کند تا از همان ابتدا مشکلات احتمالی فرزند خود را شناسایی کرده و در صورت نیاز از خدمات درمانی و آموزشی بهره‌مند شوند. اطلاع‌رسانی به‌موقع و گسترده به خانواده‌ها می‌تواند تأثیر زیادی در افزایش مشارکت آنها در این طرح داشته باشد.
پیش‌بینی روند اجرای طرح در سال‌های آینده
با توجه به اینکه این طرح به‌طور گسترده در حال اجرا است و نتایج خوبی به همراه داشته، انتظار می‌رود در سال‌های آینده نیز بهبود یابد. محمودی پیش‌بینی کرد که با افزایش آگاهی و اطلاع‌رسانی، تعداد شرکت‌کنندگان در این طرح افزایش یابد و نتایج بهتری در شناسایی مشکلات جسمی و رفتاری نوآموزان حاصل شود. این طرح همچنین می‌تواند به عنوان مدل و الگوی سایر استان‌ها در کشور برای سنجش سلامت نوآموزان مورد استفاده قرار گیرد.
چالش‌های اجرای طرح سنجش سلامت نوآموزان
هرچند این طرح اهداف مهمی را دنبال می‌کند، اما با چالش‌هایی نیز مواجه است. یکی از چالش‌ها، کمبود آگاهی والدین نسبت به اهمیت این طرح است. برخی از خانواده‌ها به دلیل عدم آگاهی یا مشغله‌های روزمره خود، برای ثبت‌نام در طرح سنجش سلامت اقدام نمی‌کنند. همچنین برخی از نوآموزان ممکن است به دلیل مشکلات رفتاری یا نگرانی‌های روانی از انجام ارزیابی‌ها خودداری کنند که این امر نیازمند برنامه‌ریزی و مداخلات روانشناسی است.
نقش مدارس در تسهیل فرآیند سنجش سلامت
مدارس نیز در این فرایند نقش مهمی دارند و می‌توانند با ایجاد آگاهی و تشویق والدین، فرآیند سنجش سلامت نوآموزان را تسهیل کنند. مدارس باید از طریق معلمان و مربیان به خانواده‌ها اطلاع‌رسانی کنند که ثبت‌نام در این طرح نه‌تنها الزامی است بلکه به نفع فرزندانشان خواهد بود. همچنین، هماهنگی بهتر بین مراکز سنجش سلامت و مدارس می‌تواند به بهبود روند اجرای این طرح کمک کند.
