غربالگری ۱۵۶ کودک کار و بی‌سرپناه در شهرری؛ گامی مهم در ساماندهی آسیب‌دیدگان اجتماعی
در ادامه طرح‌های حمایتی و اجتماعی در شهر تهران، شهرداری منطقه ۲۰ (شهرری) اقدام به غربالگری ۱۵۶ نفر از کودکان کار، کارتن‌خواب‌ها و افراد بی‌سرپناه کرده است. این طرح با هدف کاهش آسیب‌های اجتماعی، بهبود وضعیت شهری و ارتقاء امنیت عمومی انجام گرفته و مورد توجه افکار عمومی و نهادهای مدنی قرار گرفته است.
🔍 شناسایی هدفمند آسیب‌دیدگان اجتماعی
براساس گزارش رسمی شهرداری منطقه ۲۰ تهران که در روز پنجشنبه منتشر شد، این عملیات در قالب گشت‌های شبانه‌روزی «حامی شهر» اجرا شده و شامل نواحی مختلف این منطقه از جمله فضاهای بی‌دفاع شهری و پاتوق‌های افراد آسیب‌پذیر بوده است.
علی‌محمد متولیان، مدیر روابط عمومی شهرداری منطقه ۲۰، در این خصوص گفت:
«در این طرح، آسیب‌دیدگان اجتماعی از جمله معتادان متجاهر، افراد بی‌خانمان، کودکان کار و خیابان، و همچنین متکدیان شناسایی شده و پس از ارائه مشاوره‌های روانی و مددکاری، به مراکز تخصصی ارجاع داده می‌شوند.»
🛑 آسیب‌های اجتماعی در مناطق جنوبی پایتخت؛ زنگ خطری جدی
شهرری به عنوان یکی از مناطق تاریخی و حاشیه‌ای تهران، همواره با چالش‌های اجتماعی متعددی روبرو بوده است. وجود محله‌های با تراکم جمعیتی بالا، مهاجرت‌های بی‌رویه، بیکاری، فقر و حاشیه‌نشینی، زمینه‌ساز بروز آسیب‌های اجتماعی گسترده‌ای در این منطقه شده است. به همین دلیل، اقدامات میدانی نظیر گشت‌های حامی شهر می‌تواند نقش مهمی در کاهش تبعات این آسیب‌ها ایفا کند.
🌙 گشت‌های شبانه‌روزی برای نجات زندگی‌ها
طرح حامی شهر منطقه ۲۰ به صورت ۲۴ ساعته و با همکاری ادارات اجتماعی نواحی مختلف اجرا می‌شود. این گشت‌ها با شناسایی افراد آسیب‌دیده در ساعات شب و انتقال آن‌ها به مراکز بهزیستی، کمپ‌های ترک اعتیاد، خانه‌های امن و سایر مراکز حمایتی، تلاش می‌کنند تا فضای شهری را برای همه شهروندان، به‌ویژه کودکان، امن‌تر و قابل‌زندگی‌تر کنند.
📊 آمار و اطلاعات: تصویری از وضعیت موجود
| نوع افراد جذب‌شده | تعداد |
|---|---|
| کودکان کار و خیابانی | ۷۲ |
| افراد بی‌سرپناه و کارتن‌خواب | ۵۰ |
| معتادان متجاهر | ۲۴ |
| مجموع | ۱۵۶ |
این آمار نشان می‌دهد که بخش عمده افراد جذب‌شده را کودکان کار و خیابانی تشکیل می‌دهند؛ موضوعی که نیاز به توجه و راهکارهای پایدار دارد.
🎯 اهداف اصلی طرح
-
ساماندهی و حمایت از اقشار آسیب‌دیده اجتماعی
-
کاهش حضور چهره‌های آسیب‌پذیر در معابر عمومی
-
بهبود امنیت روانی و بصری شهروندان
-
ارتقاء کرامت انسانی افراد بی‌پناه
-
پیشگیری از بازتولید آسیب‌های اجتماعی از طریق آموزش و مداخله
🧩 نقش مددکاران اجتماعی در فرآیند ساماندهی
مددکاران اجتماعی، روانشناسان و مشاوران نقشی کلیدی در این طرح دارند. پس از جذب افراد، اقدامات اولیه شامل مشاوره، بررسی وضعیت سلامت، ارزیابی شرایط خانوادگی و تهیه پرونده شخصی انجام می‌شود. این فرآیند به منزله ایجاد پلی برای بازگشت این افراد به جامعه و زندگی عادی است.
📞 مشارکت شهروندان؛ کلید موفقیت طرح‌های اجتماعی
شهرداری منطقه ۲۰ از شهروندان خواسته است تا در صورت مشاهده افراد آسیب‌دیده، موضوع را از طریق سامانه ۱۳۷ یا شماره مستقیم ۹۶۰۱۶۵۱۲ اطلاع دهند. مشارکت عمومی می‌تواند بازوی حمایتی قدرتمندی برای نهادهای متولی باشد و از بروز آسیب‌های جدید پیشگیری کند.
🏙️ موقعیت جغرافیایی منطقه ۲۰ تهران
منطقه ۲۰ تهران، معروف به شهرری، یکی از مناطق جنوبی پایتخت است که دارای پنج ناحیه اصلی در داخل محدوده و دو ناحیه در خارج از محدوده است. این منطقه از شمال به بزرگراه آزادگان، از شرق به بزرگراه امام علی (ع)، از جنوب به بزرگراه شهید آوینی و از غرب به محله‌های مبارک‌آباد و صالح‌آباد محدود می‌شود.
🏘️ وضعیت محلات منطقه ۲۰ و چالش‌های آن
شهرری دارای ۲۱ محله است که هرکدام با چالش‌های خاص خود روبرو هستند. برخی از این محله‌ها با تراکم جمعیتی بالا، بافت فرسوده و مهاجرت‌های غیررسمی مواجه‌اند. نبود امکانات کافی و اشتغال پایدار نیز از دیگر عواملی است که منجر به افزایش جمعیت حاشیه‌نشین در این منطقه شده است.
🌱 اهمیت آموزش برای بازگشت پایدار
پس از جذب و ساماندهی، آموزش مهارت‌های اجتماعی، شغلی و روانی برای این افراد در اولویت قرار دارد. برخی از مراکز، دوره‌های کوتاه‌مدت فنی و حرفه‌ای را برای معتادان بهبود یافته و نوجوانان بی‌سرپرست برگزار می‌کنند تا آنان بتوانند با توانایی‌های جدید وارد بازار کار شوند.
🧒 کودکانی که قربانی فقر و بی‌ثباتی هستند
کودکان کار یکی از آسیب‌پذیرترین گروه‌ها در جامعه‌اند. بسیاری از آن‌ها به‌دلیل فقر شدید، نبود سرپرست یا اجبار خانوادگی، به خیابان‌ها رانده می‌شوند. نبود پوشش‌های حمایتی موثر، آموزش ناکافی و استثمار توسط باندهای خلافکار، آینده این کودکان را تهدید می‌کند.
📌 چالش‌های فراروی طرح‌های اجتماعی
با وجود اجرای موفق چنین طرح‌هایی، چالش‌هایی نیز در مسیر اجرای آن‌ها وجود دارد:
-
کمبود ظرفیت در مراکز نگهداری
-
عدم همکاری برخی خانواده‌ها
-
بازگشت دوباره برخی افراد به چرخه آسیب
-
فقدان قانون‌گذاری موثر در حوزه کودکان کار
-
کمبود بودجه و نیروی انسانی متخصص
💬 نظرات شهروندان
مریم، یکی از ساکنان محله دولت‌آباد می‌گوید:
«دیدن کودکان در سر چهارراه‌ها واقعاً دردناک است. امیدوارم این طرح‌ها ادامه‌دار باشد و فقط در حد چند هفته نباشد.»
حمید، یکی از رانندگان تاکسی منطقه نیز می‌افزاید:
«اینکه شهرداری به فکر جمع‌آوری کارتن‌خواب‌هاست خیلی خوبه، ولی کاش براشون کار و سرپناه هم فراهم کنن، وگرنه دوباره برمی‌گردن سر جای اولشون.»
🛠️ راهکارهای پیشنهادی برای اثربخشی بیشتر
-
افزایش بودجه مراکز نگهداری
-
آموزش مهارت‌های فنی به آسیب‌دیدگان
-
ایجاد اشتغال حمایتی برای بهبود یافتگان
-
اصلاح قوانین مربوط به کودکان کار و خیابانی
-
راه‌اندازی کمپین‌های فرهنگی برای آگاهی‌بخشی عمومی
🤝 جمع‌بندی: گامی رو به جلو، اما نه کافی
غربالگری ۱۵۶ نفر از کودکان کار، معتادان متجاهر و بی‌سرپناهان در شهرری گامی مهم در مسیر کاهش آسیب‌های اجتماعی است. اما موفقیت بلندمدت این‌گونه طرح‌ها مستلزم همکاری بین‌نهادی، بودجه پایدار، مشارکت عمومی و پیگیری مداوم است. تا زمانی که ریشه‌های فقر، بی‌خانمانی و بیکاری خشک نشود، شاهد بازتولید این آسیب‌ها خواهیم بود.
افتتاح دو طرح عمرانی و گردشگری
