پیشنهادات فنی می‌تواند قفل مذاکرات ایران و آمریکا را باز کند
🔹 بررسی دور چهارم گفت‌وگوهای مستقیم تهران و واشنگتن با میانجیگری عمان
مذاکرات ایران و آمریکا؛ گامی به جلو با پیشنهادات فنی
چهارمین دور گفت‌وگوهای مستقیم بین ایران و آمریکا با میانجیگری عمان، روز یکشنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ (۱۱ می ۲۰۲۵) در مسقط برگزار شد. این گفت‌وگوها، مانند دوره‌های گذشته با حضور سید عباس عراقچی به عنوان رئیس هیأت ایرانی و استیو ویتکاف فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا به نمایندگی از واشنگتن انجام گرفت.
برخلاف فضای مبهم و ادعاهای رسانه‌ای پیش از این نشست، گفت‌وگوها به مدت سه ساعت ادامه داشت و دو طرف تصمیم گرفتند مذاکرات را ادامه دهند.
عراقچی: مذاکرات این دور، جدی‌تر و صریح‌تر بود
وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد که در این دور، مذاکرات وارد جزئیات فنی شده و از فضای کلی فاصله گرفته است. وی گفت که همین موضوع، مذاکرات را پیچیده‌تر و سخت‌تر کرده است.
همچنین سخنگوی وزارت خارجه، اسماعیل بقایی، این گفت‌وگوها را «دشوار اما مفید» توصیف کرد و آن را فرصتی برای شناخت بهتر مواضع یکدیگر و پیدا کردن راهکارهای معقول برای حل اختلاف‌ها دانست.
اراده سیاسی؛ کلید عبور از بن‌بست غنی‌سازی
«رحمان قهرمان‌پور» تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگویی اعلام کرد که یکی از پیشنهادات مهم ایران، ایجاد مرکز منطقه‌ای غنی‌سازی مشترک بوده که می‌تواند اعتمادسازی کرده و مسیر توافق را هموار کند.
او تأکید کرد:
«اگر اراده سیاسی در هر دو طرف وجود داشته باشد، پیشنهادات فنی می‌تواند قفل مذاکرات را باز کند.»
از جمله پیشنهادات دیگر می‌توان به کاهش درجه غنی‌سازی، نظارت مستمر بر تأسیسات و انتقال بخشی از اورانیوم غنی‌شده اشاره کرد. این‌ها راهکارهایی هستند که می‌توانند راه‌حلی برای مسئله‌ی غنی‌سازی صفر ارائه دهند.
مذاکره‌کنندگان در انتظار نظر مقامات بالا
به گفته قهرمان‌پور، سطح حساسیت مذاکرات به حدی رسیده که مذاکره‌کنندگان نیاز به مشورت با مقامات ارشد سیاسی دارند. این نشان می‌دهد که بحث‌ها از چارچوب فنی گذشته و به تصمیمات کلان سیاسی گره خورده است.
سیاست‌های آمریکا: تاکتیک یا تضاد؟
تحلیلگر مسائل آمریکا در بخش دیگری از گفت‌وگوهای خود اظهار کرد که برخی مواضع متناقض آمریکا، جزو تاکتیک‌های مذاکره است نه تضاد سیاستی. آمریکا در رسانه‌ها خواسته‌های حداکثری خود را بیان می‌کند اما در پشت درهای بسته مذاکره، انعطاف بیشتری از خود نشان می‌دهد.
او گفت:
«آنچه برخی آن را تفاوت سیاست اعلامی و اعمالی می‌دانند، در واقع یک روش مذاکراتی آمریکاست که با هدف فشار روانی بر طرف مقابل انجام می‌شود.»
تنش ترامپ و نتانیاهو؛ شخصی یا راهبردی؟
در ادامه این گفت‌وگو، قهرمان‌پور به اختلاف میان دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو پرداخت و آن را بیشتر شخصی و شخصیتی دانست. او گفت:
«ترامپ نمی‌خواهد سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا تحت تأثیر مستقیم اسرائیل قرار بگیرد و نتانیاهو را عاملی مزاحم می‌بیند.»
این اختلاف، به‌رغم روابط راهبردی واشنگتن و تل‌آویو، می‌تواند بر تصمیمات سیاست خارجی آمریکا تأثیرگذار باشد.
آینده مذاکرات؛ نه خوش‌بینی مطلق، نه بدبینی کامل
قهرمان‌پور در ارزیابی آینده مذاکرات گفت:
«احتمال موفقیت مذاکرات بیشتر از شکست آن است، اما هیچ تضمینی وجود ندارد.»
او ادامه داد که عوامل زیادی بر سرنوشت مذاکرات تأثیر دارند؛ از جمله میزان انعطاف‌پذیری دو طرف، مهارت مذاکره‌کنندگان، فشار مخالفان داخلی و خارجی و حتی اتفاقاتی که ممکن است خارج از کنترل هر دو کشور باشد.
سوالات متداول
آیا مذاکرات ایران و آمریکا مستقیم انجام می‌شود؟
بله، این مذاکرات به‌صورت مستقیم و با میانجیگری کشور عمان در حال انجام است.
مهم‌ترین اختلاف ایران و آمریکا در مذاکرات چیست؟
اصلی‌ترین اختلاف مربوط به مسئله غنی‌سازی اورانیوم و خواست آمریکا برای غنی‌سازی صفر است.
آیا احتمال توافق نهایی وجود دارد؟
طبق تحلیل کارشناسان، اگر اراده سیاسی کافی از سوی دو طرف وجود داشته باشد، احتمال توافق وجود دارد، اما شرایط همچنان حساس است.
جمع‌بندی
دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا در عمان با ورود به جزئیات فنی و پیشنهاداتی مانند مرکز غنی‌سازی منطقه‌ای، گام جدیدی در مسیر پیچیده احیای تفاهم و کاهش تنش‌های هسته‌ای بود. اگرچه موانع زیادی سر راه است، اما کارشناسان معتقدند که هنوز می‌توان به توافقی منطقی امید داشت؛ البته تنها به شرط آنکه اراده سیاسی واقعی وجود داشته باشد.
نخستین عمل سلول درمانی شرق کشور
