🚨 وزیر کشور: اتباع غیرمجاز شغل‌های زیادی را از ایرانیان گرفته‌اند
یکی از چالش‌های مهم اقتصادی و اجتماعی ایران در سال‌های اخیر، حضور گسترده اتباع غیرمجاز در کشور است. این موضوع که در بسیاری از استان‌ها به ویژه استان‌های مرزی و پرجمعیت مانند کرمان نمود بیشتری دارد، به بحث داغی در محافل سیاسی و رسانه‌ای تبدیل شده است. در تازه‌ترین اظهارات، اسکندر مومنی، وزیر کشور ایران، بر لزوم بازگرداندن این اتباع به کشورهایشان تأکید کرد و حضور دو میلیون تبعه غیرمجاز را در کشور به عنوان یکی از موانع مهم در مسیر اشتغال جوانان ایرانی برشمرد.
سخنان وزیر کشور در سفر به کرمان
اسکندر مومنی روز پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ به استان کرمان سفر کرد و در بدو ورود به فرودگاه بین‌المللی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی مورد استقبال استاندار و مسئولان استان قرار گرفت. وی در نشست خبری کوتاه با خبرنگاران به موضوع حضور گسترده اتباع غیرمجاز در کشور پرداخت و گفت:
«اولویت اول ما بازگشت اتباع غیرمجاز به کشورهای خودشان است. ایران کشوری است با فرهنگ، تمدن و اشتراکات تاریخی و دینی فراوان با کشورهای همسایه، اما واقعیت این است که ظرفیت پذیرش این تعداد مهمان را ندارد.»
وزیر کشور تاکید کرد که حضور حدود دو میلیون اتباع غیرمجاز در کشور موجب شده تا فرصت‌های شغلی ارزشمندی که می‌توانست به جوانان و نیروی کار ایرانی اختصاص یابد، به این افراد تعلق گیرد. به گفته وی، در استان کرمان که یکی از استان‌های پرجمعیت در زمینه حضور اتباع غیرمجاز است، این موضوع بیش از سایر مناطق به چشم می‌خورد.
ابعاد مختلف حضور اتباع غیرمجاز
تأثیر بر بازار کار
یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های مطرح شده درباره حضور اتباع غیرمجاز، تأثیر منفی آن‌ها بر بازار کار است. با افزایش تعداد مهاجران غیرمجاز، رقابت در بازار کار شدت یافته و بسیاری از شغل‌ها به افراد غیرایرانی واگذار شده است. این موضوع به ویژه در صنایعی که نیروی کار ارزان قیمت مورد نیاز است، مانند کشاورزی، ساخت و ساز و خدمات، بیشتر مشاهده می‌شود.
کارشناسان اقتصادی می‌گویند که این موضوع باعث شده تا بیکاری در میان جوانان ایرانی افزایش یابد و نرخ اشتغال کاهش پیدا کند. از سوی دیگر، حضور گسترده اتباع غیرمجاز می‌تواند موجب کاهش دستمزدها و پایین آمدن استانداردهای کاری شود.
چالش‌های اجتماعی و امنیتی
علاوه بر مسائل اقتصادی، حضور اتباع غیرمجاز چالش‌های اجتماعی و امنیتی را نیز به دنبال دارد. تجمع این افراد در برخی مناطق باعث افزایش فشار بر زیرساخت‌های شهری، خدمات بهداشتی و آموزشی شده است. همچنین برخی نهادهای امنیتی نگرانی‌هایی درباره امنیت عمومی و احتمال افزایش جرایم مرتبط با این گروه‌ها مطرح می‌کنند.
مشکلات حقوقی و قانونی
اتباع غیرمجاز به دلیل نداشتن مدارک قانونی معتبر، از حقوق شهروندی برخوردار نیستند و امکان دسترسی به خدمات اساسی برای آن‌ها محدود است. این مسأله شرایط زندگی و کار این افراد را سخت‌تر می‌کند و باعث می‌شود که بسیاری از آن‌ها به فعالیت‌های غیررسمی و غیرقانونی روی آورند.
برنامه‌های دولت برای مدیریت حضور اتباع غیرمجاز
در حالی که موضوع حضور اتباع غیرمجاز در ایران چالش‌زا است، مسئولان دولتی برنامه‌هایی برای مدیریت این موضوع در نظر گرفته‌اند. وزیر کشور در سفر خود به کرمان اعلام کرد که:
-
بازگرداندن داوطلبانه اتباع غیرمجاز به کشورهایشان در اولویت است.
-
همکاری با کشورهای همسایه برای مدیریت بهتر مهاجرت و جلوگیری از ورود غیرقانونی افراد به ایران ادامه خواهد یافت.
-
تلاش برای کاهش فشارهای اجتماعی، اقتصادی و امنیتی ناشی از حضور این افراد در مناطق پرجمعیت انجام خواهد شد.
همچنین، تاکید شده که برای اجرای موفق این برنامه‌ها نیاز به همکاری و هماهنگی تمام دستگاه‌های مرتبط در استان‌ها و کشور وجود دارد.
نقش استان کرمان در مسئله اتباع غیرمجاز
استان کرمان به دلیل موقعیت جغرافیایی و اقتصادی خود، یکی از استان‌هایی است که بیشترین تعداد اتباع غیرمجاز را در خود جای داده است. به همین دلیل، توجه ویژه مسئولان به این استان جلب شده است.
در این سفر، وزیر کشور با استاندار کرمان و مدیران محلی دیدار و درباره مسائل مختلف امنیتی، اقتصادی و حضور اتباع غیرمجاز بحث و تبادل نظر کرد. افتتاح و کلنگ‌زنی چند پروژه عمرانی و توسعه‌ای نیز در برنامه‌های این سفر قرار داشت که به گفته وزیر کشور، نقش مهمی در بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی استان ایفا خواهد کرد.
حضور وزیر کار و هم‌افزایی دستگاه‌ها
همزمان با سفر وزیر کشور، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در استان کرمان حضور داشت. وی پس از بازدید از چند پروژه، به جنوب استان سفر کرد و در کنار دیگر مسئولان، در تلاش برای بهبود شرایط اشتغال و رفاه مردم است.
این حضور همزمان نشان‌دهنده اهمیت ویژه استان کرمان در برنامه‌های توسعه‌ای و اصلاحی دولت است و انتظار می‌رود با همکاری بیشتر دستگاه‌های مختلف، راهکارهای مؤثری برای حل مشکلات اتباع غیرمجاز و ارتقاء اشتغال بومی ارائه شود.
نگاه آینده‌نگر؛ فرصت‌ها و تهدیدها
در نهایت باید گفت که حضور گسترده اتباع غیرمجاز در ایران یک مسأله پیچیده است که نمی‌توان آن را تنها با اقدامات سلبی حل کرد. باید برنامه‌ریزی‌های جامع و مبتنی بر واقعیت‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی انجام شود تا ضمن حفظ کرامت انسانی مهاجران، منافع ملی و حقوق مردم ایران نیز تأمین گردد.
وزیر کشور با اشاره به این نکته که ایران باید میزبان مهمانان خود باشد، اما ظرفیت‌ها محدود است، بر اهمیت تدوین راهکارهای عملی برای مدیریت این موضوع تاکید کرده است.
نتیجه‌گیری
حضور دو میلیون تبعه غیرمجاز در ایران چالشی بزرگ برای دولت، بازار کار و جامعه است. با توجه به سخنان وزیر کشور و برنامه‌های اعلام شده، انتظار می‌رود که دولت در سال‌های آینده با اتخاذ سیاست‌های مؤثر و هماهنگی بیشتر دستگاه‌ها، این مسئله را به شکلی انسانی و قانونی مدیریت کند تا هم امنیت و رفاه مردم ایران تضمین شود و هم شرایط برای بازگشت داوطلبانه و بهبود زندگی اتباع غیرمجاز فراهم گردد.
